ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ / Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2025, 09:00 / Συν 1
Ευνοούνται τα μικρότερα ενέχυρα – Κοινωνική δικαιοσύνη επιχειρεί η νέα ρύθμιση – Δάνεια σε ελβετικό φράγκο: Τι προβλέπει η νέα ρύθμιση, πώς θα γίνεται το «κούρεμα» – Πίνακες και παραδείγματα
Ζημιές που μπορεί να φθάσουν μέχρι 750 εκατ. ευρώ (και που κάποιες συντηρητικότερες εκτιμήσεις το ξεκινούν λίγο πάνω από τα 600 εκατ. ευρώ) μπορεί να υποστούν οι συστημικές τράπεζες στα χαρτοφυλάκια των δανείων τους σε ελβετικό φράγκο. Τα χαρτοφυλάκιά αυτά είναι 2,5 δισ. ευρώ (1,5 δισ. ευρώ της Eurobank, 500 εκατ. ευρώ της Πειραιώς και 500 εκατ. ευρώ Alpha και ΕΤΕ).
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των πιστωτικών ιδρυμάτων οι τράπεζες θα υποστούν ζημιές 25%-30% στα συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια που θα προκύψουν από το κούρεμα της ισοτιμίας του ελβετικού φράγκου στις συγκεκριμένες συμβάσεις, σύμφωνα με όσα προβλέπει η νέα ρύθμιση που σχεδιάζει το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και ο Υπουργός κ. Κυριάκος Πιερρακάκης.
Οι υπολογισμοί είναι ακόμη πρόχειροι μιας και η ρύθμιση δεν είναι τελική και μπορεί να μεταβληθεί σε κάποια τμήματά της όχι όμως στη φιλοσοφία της αναφέρουν παράγοντες με πολύ καλή γνώση του θέματος.
Το θεσμικό πλαίσιο αναμένεται να είναι έτοιμο ως το τέλος του έτους (πάντα εκφράζονται επιφυλάξεις για το χρονοδιάγραμμα) με εφαρμογή πιθανότατα από την αρχή του νέου έτους. Ωστόσο οι τράπεζες θα λάβουν ούτως ή άλλως τις σχετικές προβλέψεις ή τουλάχιστον τμήμα αυτών για τη χρήση 2025.
Λογική win win πάντως επιχειρεί με το νέο σχέδιο ρύθμισης για το ελβετικό φράγκο να επιτύχει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών καθώς από τη μία επιβάλει κούρεμα στην ισοτιμία το οποίο ανέρχεται μέχρι 50% από την άλλη επιβάλει τη ρήτρα ανακτήσιμης αξίας, ώστε το κούρεμα να μην αγγίξει σε καμία των περιπτώσεων το ύψος του ενεχύρου που έχει η τράπεζα για να εκδώσει το δάνειο αυτό.
Κομβικό σημείο η ρήτρα ανακτήσιμης αξίας
Η παραπάνω ρήτρα που εφαρμόζεται για τα δάνεια που θα ρυθμιστούν μέσω εξωδικαστικού, επιχειρεί να δώσει μια λογική δικαιοσύνης μιας και τα δάνεια με πολύ ακριβά ακίνητα δεν υφίστανται ιδιαίτερο ή και καθόλου κούρεμα σε αντίθεση με εκείνα που αφορούν πολύ μικρότερα ακίνητα.
Η ρήτρα αυτή αναφέρει πως το ποσό της οφειλής, όπως θα προκύπτει μετά την ευνοϊκή μετατροπή σε ευρώ, δεν μπορεί να είναι μικρότερο από την ανακτήσιμη αξία του ακινήτου (π.χ. αντικειμενική αξία ή την αξία προσημείωσης μείον έξοδα εκτέλεσης) με το οποίο εξασφαλίζεται η απαίτηση. Αυτό διασφαλίζει ότι η ρύθμιση δεν οδηγεί σε απώλεια για τον πιστωτή κάτω από την αξία της εξασφάλισής του.
Στην περίπτωση που το ποσό είναι μικρότερο, η μετατροπή του νομίσματος του δανείου σε ευρώ ισχύει για το ποσό που ισούται με την ανακτήσιμη αξία. Ως ανακτήσιμη νοείται η αξία που προκύπτει από την αντικειμενική αξία του ακινήτου ή το ποσό της προσημείωσης επί του ακινήτου εφόσον αυτή είναι μικρότερη της αντικειμενικής αξίας, μείον δυνητικά έξοδα αναγκαστικής εκτέλεσης .
Έτσι λοιπόν δάνεια με μεγάλη αξία ενεχύρου, υπέρτερη του δανείου όσο αυτό έχει φθάσει μέχρι σήμερα εξαιτίας της πορείας του ελβετικού φράγκου δεν θα κουρευτούν καθόλου. Αντιθέτως δάνεια που έχουν φθάσει σε μεγάλα ύψη λόγω ελεβτικού αλλά με μικρή αξία ενεχύρου θα κουρευτούν πολύ.
Ωστόσο οι τράπεζες λένε πως τα περισσότερα δάνεια είναι της δεύτερης κατηγορίας και πως τα έξοδα εκτέλεσης είναι περίπου το 25% της αξίας της προσημείωσης, γεγονός το οποίο οδηγεί σε σημαντικές απώλειες τα τραπεζικά χαρτοφυλάκια.
Αξίζει να σημειωθεί πως αν οι τράπεζες εφάρμοσαν κούρεμα σε κάποιους δανειολήπτες κατά το πρόσφατο παρελθόν αυτό δεν υπολογίζεται στην τρέχουσα ρύθμιση.
Διασφαλίζονται οι τιτλοποιήσεις
Η εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου σε τιτλοποιημένα χαρτοφυλάκια εκτιμάται ότι είναι κεφαλαιακά ουδέτερη ή θετική. Δεδομένου ότι πολλά ενήμερα δάνεια σε αυτά τα SPVs είναι ήδη ρυθμισμένα, η μετατροπή σε ευρώ σταθεροποιεί τις ταμειακές ροές, εξαλείφει τον συναλλαγματικό κίνδυνο για τα SPVs και δεν διαταράσσει τις πληρωμές, προάγοντας τη βιωσιμότητα των συναλλαγών.
Εχουν χορηγηθεί περίπου 57.000 δάνεια συνολικής αξίας 14,1 δισ. ελβετικών φράγκων. Από αυτά, παραμένουν ενεργά περίπου 20.625 δάνεια ύψους 2,5 δισ. στο τραπεζικό σύστημα, ενώ ένας σημαντικός όγκος (17.442 δάνεια, 3 δισ. ελβετικό) βρίσκεται υπό διαχείριση servicers, με μεγάλο μέρος αυτών να έχει τιτλοποιηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος «Ηρακλής».
Ελβετικά τύπου step up
Ειδικά για την κατηγορία (step-up), η ρύθμιση αυτή αν και προσφέρει πολύ χαμηλές δόσεις κατά την αρχική περίοδο, δημιουργεί εγγενώς έναν σημαντικό μελλοντικό πιστωτικό κίνδυνο (significant future credit risk) ως προς τη δυνατότητα εξυπηρέτησης (serviceability) αυτών των δανείων, καθώς οι δόσεις σε μεταγενέστερο στάδιο αυξάνονται υπέρμετρα, συχνά έως και 10 φορές σε σχέση με την αρχική δόση. Θέτοντας σε κίνδυνο τις σταθερές χρηματορροες που παρουσιάζουν κάποιες από τις τιτλοποιήσεις.
Οι ευνοϊκές ρυθμίσεις του παρόντος νόμου αντιμετωπίζουν αυτόν τον κίνδυνο. Αντικαθιστούν την αβεβαιότητα των μελλοντικών κλιμακώσεων με μια μακροπρόθεσμη σταθερότητα μέσω σταθερού επιτοκίου σε Ευρώ. Παρότι για ορισμένους οφειλέτες σε καθεστώς «step-up» η νέα, σταθερή δόση μπορεί να συνιστά μια μικρή, άμεση αύξηση σε σχέση με την τρέχουσα χαμηλή δόση, εξαλείφει πλήρως το μελλοντικό, μη βιώσιμο “σοκ” των πολλαπλάσιων δόσεων.
Η ρύθμιση
Η ρύθμιση βασίζεται σε έναν διπλό μηχανισμό: (α) μέσω Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών (ν. 4738/2020), με
τη συναίνεση των πιστωτών να καθίσταται υποχρεωτική, και (β) εκτός εξωδικαστικού, με ειδικούς όρους βάσει
εισοδηματικών/περιουσιακών κριτηρίων.΄
Μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού (ν.4738/2020)
Η υπαγωγή στη ρύθμιση θα γίνεται μέσω της πλατφόρμας του Εξωδικαστικού Μηχανισμού. Για να διασφαλιστεί η ταχεία και
απρόσκοπτη εφαρμογή του νόμου, θεσπίζεται υποχρεωτική συναίνεση όλων των πιστωτών για τις υποθέσεις δανείων σε ελβετικό
που πληρούν τα κριτήρια του νόμου.
Αυτό εξαλείφει την ανάγκη για ατομική διαπραγμάτευση και συναίνεση κάθε πιστωτή, καθιστώντας τη διαδικασία αυτόματη εφόσον ο οφειλέτης υποβάλει αίτηση. Με την έγκριση της αίτησης, η συνολική οφειλή μετατρέπεται σε ευρώ στην τρέχουσα ισοτιμία αναφοράς της ΕΚΤ, με τους επιτοκιακούς και λοιπούς όρους που προβλέπονται για τον εξωδικαστικό. Η διαδικασία ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά χωρίς ανάγκη φυσικής παρουσίας ή επανεγγραφής προσημείωσης.
Εκτός Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών
Οφειλέτες που έχουν οφειλή και αυτή είναι εξυπηρετούμενη ή σε καθυστέρηση λιγότερη των ενενήντα ημερών κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, και δεν έχει υπαχθεί στη ρύθμιση του ν. 3869/2010 (Α’130), εφόσον δεν επιθυμούν την ένταξή τους στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών του ν. 4738/2020 (Α’ 207) έχουν τη δυνατότητα μετατροπής της συνολικής οφειλής από ελβετικό φράγκο σε ευρώ με ειδικούς όρους,
– Μετατροπή με Ευνοϊκή Ισοτιμία και Σταθερό Επιτόκιο:
Η αρχιτεκτονική της λύσης προβλέπει τη μετατροπή των οφειλών από ελβετικό σε ευρώ, μέσω βελτιωμένης ισοτιμίας σε σχέση με την τρέχουσα, και σταθερό επιτόκιο για όλη την υπολειπόμενη διάρκεια του δανείου.
• Επομένως, το υπόλοιπο κεφάλαιο του δανείου σε ελβετικό μετατρέπεται σε ευρώ, όχι με την τρέχουσα, αλλά με μια βελτιωμένη ισοτιμία. Η βελτίωση αυτή κλιμακώνεται σε τέσσερις κατηγορίες (κάθε κατηγορία αντιστοιχεί σε συγκεκριμένα εισοδηματικά/περιουσιακά κριτήρια), προσφέροντας ουσιαστική μείωση του κεφαλαίου.
•Κατηγορία 1:+50% Βελτίωση Ισοτιμίας (Σταθερό Επιτόκιο 2,3%)
• Κατηγορία 2: +30% Βελτίωση Ισοτιμίας (Σταθερό Επιτόκιο 2,5%)
• Κατηγορία 3: +20% Βελτίωση Ισοτιμίας (Σταθερό Επιτόκιο 2,7%)
• Κατηγορία 4: +15% Βελτίωση Ισοτιμίας (Σταθερό Επιτόκιο 2,9%)
Το νέο δάνειο σε ευρώ θα έχει χαμηλό σταθερό επιτόκιο για όλη την υπολειπόμενη διάρκειά του, παρέχοντας πλήρη προβλεψιμότητα δόσης στον δανειολήπτη.
Δυνατότητα Επιμήκυνσης Διάρκειας :
Παρέχεται στον οφειλέτη η δυνατότητα να ζητήσει την επιμήκυνση της υπολειπόμενης διάρκειας αποπληρωμής του νέου δανείου σε ευρώ έως και πέντε έτη. Αυτή η ευελιξία (που συνάδει με τις βέλτιστες πρακτικές εξωδικαστικών ρυθμίσεων – OCW) στοχεύει στην περαιτέρω μείωση του ύψους της μηνιαίας δόσης, καθιστώντας τη ρύθμιση βιώσιμη για μεγαλύτερο εύρος οφειλετών.
Πηγή: newmoney.gr
