Στο στόχαστρο οι διασώστες της προσφυγικής κρίσης

Μια υπόθεση που έχει χαρακτηριστεί ως «η μεγαλύτερη ποινικοποίηση της αλληλεγγύης στην Ευρώπη» επανέρχεται στο προσκήνιο αυτή την εβδομάδα στη Λέσβο, όπου 24 ανθρωπιστές κάθονται ξανά στο εδώλιο αντιμετωπίζοντας κακουργηματικές κατηγορίες που μπορεί να τους οδηγήσουν έως και σε 20 χρόνια φυλάκισης.

Η ελληνική Δικαιοσύνη επιμένει να τους διώκει για τη δράση τους στη διάσωση προσφύγων στο Αιγαίο, παρά την κατάρρευση προηγούμενων κατηγοριών και τις σοβαρές καταγγελίες για δικονομικές αστοχίες.

Η υπόθεση ξεκινά το 2015, όταν έως και 10.000 άνθρωποι την εβδομάδα επιχειρούσαν το επικίνδυνο πέρασμα από την Τουρκία προς τη Λέσβο, με τουλάχιστον 805 νεκρούς ή αγνοούμενους εκείνη τη χρονιά. Στο χάος της προσφυγικής κρίσης, η μικρή ΜΚΟ Emergency Rescue Center International ανέλαβε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης για να υποστηρίξει το Λιμενικό, που δυσκολευόταν να ανταποκριθεί στις μαζικές αφίξεις.

Το 2018, δύο ξένοι εθελοντές της ERCI συνελήφθησαν και προφυλακίστηκαν για 107 ημέρες, ύστερα από αστυνομικό πόρισμα που παρουσίαζε τη διάσωσή τους ως λαθροδιακίνηση και κατασκοπεία. Το πόρισμα αγνοούσε κατάθεση αξιωματικού του Λιμενικού, ο οποίος είχε διαβεβαιώσει ότι η οργάνωση ενημέρωνε συστηματικά τις αρχές για τις αφίξεις σκαφών.

Στη συνέχεια, δύο ακόμη Έλληνες εθελοντές βρέθηκαν σε προφυλάκιση, ενώ διεθνείς οργανώσεις, μεταξύ τους η Human Rights Watch, κατήγγειλαν ότι οι κατηγορίες στηρίζονται σε διαστρεβλωμένα στοιχεία και παρουσιάζουν αυθαίρετα την ERCI ως εγκληματική οργάνωση.

Παρά την αποδυνάμωση του κατηγορητηρίου, οι εισαγγελικές αρχές δεν απέσυραν την υπόθεση. Αντίθετα, προχώρησαν με σειρά διαδικαστικών σφαλμάτων: κάποιοι κατηγορούμενοι δεν ενημερώθηκαν ποτέ επισήμως, άλλοι έλαβαν ελλιπείς δικογραφίες ή μόνο στην ελληνική γλώσσα· το 2021 οι πλημμεληματικές κατηγορίες κατατέθηκαν σε λάθος δικαστήριο· μία από τις βασικές κατηγορούμενες δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στη δίκη επειδή της είχε απαγορευτεί η είσοδος στη χώρα. Όταν τελικά η πλημμεληματική διαδικασία εξετάστηκε, κατέρρευσε πλήρως, με το δικαστήριο να απορρίπτει όλες τις κατηγορίες.

Σήμερα, οι εισαγγελείς επανέρχονται με τρία κακουργήματα — λαθροδιακίνηση, σύσταση εγκληματικής οργάνωσης και ξέπλυμα χρήματος — χωρίς όμως να έχει προκύψει νέο αποδεικτικό υλικό από την πολυετή έρευνα. Η βάση των κατηγοριών παραμένει : η διάσωση ανθρώπων στη θάλασσα συνιστά λαθροδιακίνηση, άρα οι διασώστες συγκροτούν εγκληματική ομάδα, και συνεπώς κάθε χρηματοδότησή τους αποτελεί ξέπλυμα χρήματος.

Η υπόθεση έχει προκαλέσει έντονες διεθνείς αντιδράσεις, ενώ ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τους Υπερασπιστές Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει μιλήσει για «σοκαριστική» κατάχρηση του ποινικού δικαίου σε βάρος ανθρωπιστών στην Ελλάδα. Καθώς η δίκη εξελίσσεται, οργανώσεις δικαιωμάτων υπογραμμίζουν ότι η πλήρης απαλλαγή των κατηγορουμένων αποτελεί τη μόνη δίκαιη κατάληξη σε μια υπόθεση που, όπως επιμένουν, δεν θα έπρεπε να είχε ασκηθεί ποτέ.

Πηγή: dnews.gr