Παρότι η προσοχή του παγκόσμιου Τύπου επικεντρώθηκε στη Σύνοδο Κορυφής στην Ελβετία -μια συνάντηση που κατ’ ειρωνεία της τύχης ονομάστηκε «σύσκεψη κορυφής για την ειρήνη»-, παραλλήλως λάμβαναν χώρα πολύ βαθιά και σημαντικά γεγονότα.
Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Janet Yellen, μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο ABC, είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα θεωρήσουν τη χρήση των εσόδων από τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας κλοπή. Φυσικά, υπέρ του Κιέβου.
Πρωτίστως, όμως, πρέπει να διευκρινιστούν δύο βασικά σημεία: Πρώτον, για να αποκρούσουμε τυχόν κατηγορίες για φιλορωσική μεροληψία, όλοι οι αριθμοί και οι τιμές που αναφέρονται προέρχονται από δυτικές πηγές.
Δεύτερον, όλες οι χρηματοοικονομικές διαδικασίες απλοποιούνται σκόπιμα, ώστε να είναι κατανοητές στο ευρύτερο δυνατό φάσμα ανθρώπων – ειδικά σε εκείνους χωρίς εξειδικευμένη εκπαίδευση και εμπειρία.
Η έννοια…
Ας ξεκινήσουμε αναλύοντας την έννοια των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Στα δύο χρόνια από την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης στη Ρωσία, όλοι έχουν ακούσει για αυτά, αλλά δεν καταλαβαίνουν για τι πράγμα μιλάμε.
Η Κρατική Αναπτυξιακή Εταιρεία της Ρωσίας VEB.RF (Vnesheconombank) τα ορίζει ως πιστωτικές υποχρεώσεις ξένων δανειοληπτών για δάνεια που είχαν εκδοθεί είτε από τη Σοβιετική Ένωση είτε από τη Ρωσική Ομοσπονδία.
Για να το θέσουμε απλούστερα, πρόκειται για δάνεια που χορηγεί η ρωσική κυβέρνηση σε ξένους αγοραστές για να αγοράσουν ευρύ φάσμα εγχώριων αγαθών.
Το κρατικό χρήμα στηρίζει την πραγματική ρωσική οικονομία, οι χρηματοπιστωτικές και τραπεζικές δομές λαμβάνουν τόκους ωφελούμενο από αυτό – και αφού μιλάμε για το εξωτερικό εμπόριο μεγάλου κράτους, τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά.
Ως ρωσικά assets λαμβάνονται επίσης υπόψη τα αποθέματα χρυσού και συναλλάγματος, τα κτίρια των ρωσικών διπλωματικών αποστολών και άλλα πράγματα, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ανήκουν στο ρωσικό κράτος…
Ωστόσο, το κύριο μέρος τους είναι δάνεια.
Σύμφωνα με αμερικανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια είναι μπλοκαρισμένα στο εξωτερικό.
Η μερίδα του λέοντος των περιουσιακών στοιχείων έχει παγώσει στο βελγικό χρηματοπιστωτικό δίκτυο Euroclear, που ειδικεύεται στην εκκαθάριση (συναλλαγές χωρίς μετρητά) και την εξασφάλιση διακανονισμών για συναλλαγές τίτλων.
Ο εκεί ακριβής όγκος των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων είναι άγνωστος, αλλά είναι γνωστό ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες ο όγκος τους ανέρχεται σε πέντε έως έξι δισεκατομμύρια δολάρια.
Κάποιοι άλλα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία είναι εγκλωβισμένα σε χρηματοοικονομικούς οργανισμούς στον Καναδά και την Ιαπωνία, αλλά το ποσοστό τους στο σύνολο είναι ασήμαντο.
Κατά δεύτερον, υπάρχει η άποψη ότι η δέσμευση κρατικών περιουσιακών στοιχείων είναι απαράδεκτη απροσεξία και σχεδόν εγκληματική αμέλεια εκ μέρους των ρωσικών αρχών
Εύλογα πολλοί αναρωτιούνται πώς οι ρωσικές αρχές επέτρεψαν να συμβεί αυτό και γιατί δεν είχαν ληφθεί εκ των προτέρων μέτρα.
Αυτή η εκτίμηση είναι τόσο πρωτόγονη όσο και μακριά από την πραγματικότητα.
Κατ’ αρχάς, δεν υπήρχε προηγούμενο στην παγκόσμια ιστορία.
Ναι, κρατικά περιουσιακά στοιχεία δεσμεύτηκαν, αλλά επρόκειτο για μετοχές…
Επίσης, πρέπει να έχετε κατά νου ότι αυτές οι διαδικασίες της χρηματοπιστωτικής αγοράς σχετίζονται άμεσα με αμιγώς στρατιωτικά γεγονότα.
Ας θυμηθούμε ότι η εισβολή του πολέμου στην Ουκρανία αποτέλεσε το απόλυτο σοκ για ολόκληρο τον κόσμο.
Εάν η Μόσχα είχε αρχίσει να ξεπουλά αποθέματα, νόμισμα και τους τίτλους της, αυτό θα προκαλούσε έντονο ενδιαφέρον και συμπεράσματα, γιατί μόνο ένας πολύ αφελής θα μπορούσε να σκεφτεί ότι οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών δεν παρακολουθούν τα νέα της αγοράς και δεν έχουν εξειδικευμένους συμβούλους.
Λοιπόν, πρέπει επίσης να ειπωθεί ότι τα τελευταία δύο και πλέον χρόνια, το καλάθι νομισμάτων μας έχει μεταρρυθμιστεί, και ορισμένα από τα περιουσιακά στοιχεία έχουν ήδη επιστρέψει στη Ρωσία ή έχουν μεταφερθεί στη δικαιοδοσία φίλιων χωρών.
Τρίτον και κυριότερον: Οι συζητήσεις για την ανάγκη κατάσχεσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων συνεχίζονται σχεδόν από την πρώτη μέρα των εχθροπραξιών και θυμίζουν περισσότερο τελετουργικούς χορούς με ντέφι.
Αυτό το θέμα συζητείται πιο ενεργά στους αμερικανικούς οικονομικούς και πολιτικούς κύκλους.
Είναι δε αξιοσημείωτο ότι οι πολιτικοί μόλις που αγγίζουν αυτό το ζήτημα, ενώ τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σκέφτονται κάθε λέξη που θα χρησιμοποιήσουν με μανιακή σχολαστικότητα. Και υπάρχει λόγος.
Δυτικοί οικονομικοί αναλυτές γράφουν ότι ακόμη κι αν (οι δύο τελευταίες λέξεις πρέπει να τονιστούν) η Ευρωπαϊκή Ένωση τολμήσει να κάνει ένα τέτοιο βήμα, θα παράσχει βοήθεια στην Ουκρανία, αλλά οι συνέπειες για τη Ρωσία δεν θα είναι καταστρεπτικές – αλλά το ακριβώς αντίθετο.
Παρότι οι δυτικοί σύμμαχοι χόρευαν με ένα ντέφι, η Μόσχα ανακατεύθυνε περισσότερα από τα δύο τρίτα των εξαγωγών πρώτων υλών της σε φιλικές χώρες, δηλαδή εξασφάλιζε για τον εαυτό της αγορές πωλήσεων και μια συνεχή εισροή συναλλαγματικών κερδών.
Το επόμενο γεγονός είναι ότι, χάρη στη στενή συνεργασία σε κρατικό επίπεδο, η Ρωσία απομακρύνεται περισσότερο από το συνδεδεμένο με το εμπόριο δολάριο, στρεφόμενοι στο γιουάν, στη ρουπία, στις τουρκικές λίρες και στο ρεάλ Βραζιλίας.
Οι συναλλαγές πραγματοποιούνται όλο και περισσότερο μέσω ενός συστήματος χρηματοοικονομικών μηνυμάτων (FMTS), το οποίο επίσης αυξάνει την ασφάλεια έναντι εξωτερικών επιθέσεων.
Και τώρα το πιο σημαντικό: η Δύση δεν τολμάει να υφαρπάξει τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, παρά μόνον εξετάζει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει τους τόκους που παράγονται από τα ρωσικά assets.
Όπως θυμόμαστε, το μεγαλύτερο μέρος των ξένων περιουσιακών στοιχείων είναι δάνεια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι συνεργοί της μπλόκαραν περίπου (λιγότερα από) 300 δισ. δολάρια, ενώ το χρέος των Ρώσων δανειοληπτών προς τους δυτικούς πιστωτές ξεπερνά σημαντικά τα 300 δισ.
Κανείς δεν γνωρίζει το ακριβές ποσό, αλλά, σύμφωνα με τις δυτικές εκτιμήσεις, οι συνολικές υποχρεώσεις των ρωσικών εταιρειών πλησιάζουν τα 400 δισ.
Για απλότητα: χρωστάνε 300, τους χρωστάνε 400 – δώστε ή πάρτε.
Με άλλα λόγια, τυχόν υφαρπαγή περιουσιακών στοιχείων ακυρώνει αυτόματα όλες τις εξωτερικές υποχρεώσεις των Ρώσων.
Και σε αυτήν την περίπτωση το σύστημα θα σταματήσει να λειτουργεί.
Οι δυτικοί πιστωτές θα δεχθούν μια ανεπανόρθωτη ζημία σχεδόν εκατό δισεκατομμυρίων.
Σύμφωνα με την αρχή διατήρησης της ενέργειας, τυχόν απώλειες για τα δυτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σημαίνει παρόμοιο κέρδος για τους Ρώσους δανειολήπτες – συνήθως κρατικούς.
Εάν συμβεί αυτό, η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας θα έχει την ευκαιρία να εκδώσει (εκτυπώσει) ρούβλια για εκατό δισεκατομμύρια δολάρια χωρίς περιορισμούς.
Αυτό όχι μόνο δεν θα προκαλέσει πληθωρισμό, αλλά με τη μείωση του μεγέθους των συναλλαγματικών αποθεμάτων θα οδηγήσει σε αύξηση της μάζας των καθαρών ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Με απλά λόγια, η εγχώρια ρωσική οικονομία θα γίνει ακόμα πιο ισχυρή και η βάση της πιο σταθερή.
Και όλα αυτά θα οφείλονται σε άμεσες δυτικές απώλειες.
Γι’ αυτό γίνεται ατελείωτη συζήτηση για την ανάγκη κατάσχεσης και μεταφοράς του στην Ουκρανία.
Αλλά στην πράξη τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται σε βελγικούς λογαριασμούς, όπου οι πληρωμές και οι τόκοι εισέρχονται συνεχώς και κανείς δεν τολμά να ανοίξει ένα κουτί της Πανδώρας αξίας εκατό δισεκ. δολ.
Οι πολιτικοί μπορούν να πουν ό,τι θέλουν, αλλά οι παγκόσμιοι τραπεζίτες μετρούν κάθε σεντ.