Ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέτρεψε τις ισορροπίες ισχύος υπέρ της Ανατολής – Έρχονται θερμές συγκρούσεις

Τα συμφέροντα της Κίνας και άλλων μεγάλων δυνάμεων στην Ασία θα επηρεαστούν από τη νέα γεωπολιτική ισορροπία ισχύος που αναδύεται ως αποτέλεσμα της κρίσης στην Ουκρανία.
Καθώς η σύγκρουση βαθαίνει και η δυναμική της εξουσίας μετατοπίζεται προς την Ανατολή, ο σχηματισμός ενός πιο δίκαιου πολυπολικού συστήματος θα επιταχυνθεί, σύμφωνα με το think tank Valdai Club.
Πολλοί θεωρούν τις στρατιωτικές συγκρούσεις ως ανωμαλία στην αλληλεπίδραση μεταξύ των εθνών.
Ωστόσο, τα ιστορικά στοιχεία και τη ρεαλιστική σχολή των διεθνών σχέσεων δείχνουν το αντίθετο, καθώς η σύγκρουση αποτέλεσε σταθερά τον κυρίαρχο τρόπο αλληλεπίδρασης μεταξύ των κρατών.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η ανθρωπότητα γνώρισε μια περίοδο σχετικής ηρεμίας θεμελιωμένη στην αρχή της πυρηνικής αποτροπής.
Αυτή η περίοδος, σε συνδυασμό με την αίσθηση του θριάμβου μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, οδήγησε τους δυτικούς ηγέτες να τρέφουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες για το μέλλον.
Πίστευαν ότι οι πόροι της συμμαχίας τους θα ήταν επαρκείς για να κυριαρχήσουν αενάεως στην παγκόσμια σκηνή.
Ωστόσο, όπως μπορούμε να δούμε σήμερα, αυτό το μονοπολικό σύστημα καταρρέει και ένας πολυπολικός κόσμος αναδύεται, με διάφορους παράγοντες να διεκδικούν αναγνώριση της ισχύος τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ διατηρούν το προβάδισμα, ασκούν ταυτόχρονα πίεση στη Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν, την Ινδία και την Τουρκία μεταξύ άλλων για την προστασία των συμφερόντων τους.
Αυτή η προσέγγιση δημιουργεί ένταση και αστάθεια στη διεθνή τάξη.
Οι περισσότερες συγκρούσεις επιλύονται μέσω μιας διαδικασίας διαπραγμάτευσης. Καθώς το διεθνές τοπίο συνεχίζει να εξελίσσεται, υπάρχει η ευκαιρία να επαναπροσδιοριστούν οι υπάρχουσες διμερείς και πολυμερείς σχέσεις.
Η ενέργεια και η τεχνογνωσία μιας νέας γενιάς διπλωματών και επαγγελματιών στις διεθνείς υποθέσεις μπορεί να συμβάλει καθοριστικά σε αυτή τη διαδικασία, καθώς οδηγούμαστε σε έναν κόσμο που υφίσταται τόσο την αποδιάρθρωση των παλαιών δομών όσο και τη δημιουργία νέων.
Αυτή είναι μια περίοδος που χαρακτηρίζεται από αυξημένη αβεβαιότητα και ένταση, αλλά είναι επίσης μια κατάλληλη στιγμή για να ανθίσουν οι διεθνείς σχέσεις και η διπλωματία.
Αυτό που συμβαίνει δεν είναι μια ενιαία διαδικασία – ο κόσμος επιστρέφει σε έναν κύκλο στον οποίο ο ανταγωνισμός και οι συγκρούσεις ήταν ο κυρίαρχος τρόπος αλληλεπίδρασης μεταξύ των κρατών.
Αυτό μπορεί να είναι απογοητευτικό και αγχωτικό για τις νεότερες γενιές, καθώς έρχεται σε αντίθεση με τον σχετικά προβλέψιμο και σταθερό τρόπο ζωής που χαρακτήριζε τις προηγούμενες δεκαετίες.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να δούμε αυτή την κατάσταση από διαφορετική οπτική γωνία.
Δεν είναι η πρώτη φορά που βιώνουμε κύκλους αυξημένης αντιπαλότητας και αυτή τη στιγμή γινόμαστε μάρτυρες της λιγότερο έντονης φάσης της.
Μέχρι σήμερα, παραμένει μια διαχειρίσιμη αντιπαράθεση εντός του υπάρχοντος διεθνούς συστήματος, παρά μια σύγκρουση αποκαλυπτικής κλίμακας.
Ο κόσμος δεν έχει χωριστεί σε ξεχωριστές οντότητες και πολλές χώρες μοιράζονται κοινά συμφέροντα.
Η προοδευτική ανάπτυξη και η οικονομική ανάπτυξη συνεχίζονται, με τα κράτη να αγωνίζονται για ευημερία.
Ο πόλεμος υψηλής έντασης στην Ουκρανία αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη στρατιωτική σύγκρουση όσον αφορά τις εμπλεκόμενες δυνάμεις, τα θύματα και τη διάρκεια από τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ (1980 -1988).
Αλλά είναι μόνο η κλίμακα της μάχης που δικαιολογεί σύγκριση.
Πολιτικά, τα τρέχοντα γεγονότα είναι μοναδικά στην πρόσφατη ιστορία.

Ευκαιρίες και κίνδυνοι

Μια διαδικασία αναδιαμόρφωσης βρίσκεται σε εξέλιξη σε παγκόσμιο επίπεδο, με πολλά κέντρα εξουσίας να εμφανίζονται τα οποία να επιδιώκουν να αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτονομία, χώρο και προστασία για τα συμφέροντά τους.
Ενώ αυτή η διαδικασία έχει ορισμένες αρνητικές πτυχές, όπως η αυξανόμενη βεβαιότητα και η ένταση, μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως ευκαιρία για ανάπτυξη.
Ορισμένοι αναλυτές, συμπεριλαμβανομένων ειδικών από τη Ρωσία, έχουν εντοπίσει θετικές πτυχές αυτής της διαδικασίας, υπογραμμίζοντας νέες δυνατότητες για την επίτευξη μεγαλύτερης ισορροπίας στις διεθνείς σχέσεις και τη θέσπιση σαφών κανόνων στις σχέσεις μεταξύ των κρατών.

Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος

Η σύγκριση της τρέχουσας κατάστασης των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών με τον Ψυχρό Πόλεμο δεν είναι απολύτως κατάλληλη, αν και ορισμένοι μελετητές έχουν χρησιμοποιήσει τον όρο «Νέος Ψυχρός Πόλεμος» ή «Δεύτερος Ψυχρός Πόλεμος» για να περιγράψουν την τρέχουσα κατάσταση.
Η τρέχουσα κατάσταση του ανταγωνισμού είναι πιο περίπλοκη και εμφανίζεται σε ένα ευρύτερο φάσμα τομέων.
Υπάρχει μεγαλύτερος αριθμός παραγόντων, διαφορετικοί συνασπισμοί και το επίπεδο ιδεολογικής δέσμευσης ποικίλλει.
Ενώ στο παρελθόν, δύο συστήματα κοινωνικής οργάνωσης βρίσκονταν σε αντιπαράθεση σε πλανητικό επίπεδο, μόνο το δυτικό στρατόπεδο παρουσιάζει επί του παρόντος ιδεολογική ευθυγράμμιση αν και σε επιφανειακό επίπεδο.
Η Ρωσία εμφανίζεται να τηρεί τις αρχές του ορθολογισμού και του φυσικού δικαίου στις διεθνείς σχέσεις.
Αυτές οι αρχές περιλαμβάνουν το σεβασμό για την κυριαρχία, την ισοτιμία και το αμοιβαίο συμφέρον όλων των μερών, καθώς και την αποχή από ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών.
Αυτές οι αρχές ισχύουν παγκοσμίως και δεν εξαρτώνται από κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία.
Η πραγματιστική προσέγγιση των διεθνών υποθέσεων που έχει ακολουθήσει η Ρωσία έχει τις ρίζες της στην αρχαία ελληνική ιστορία, όπως αποδεικνύεται από το έργο του ιστορικού Θουκυδίδη.
Εκτός από τον αυξανόμενο αριθμό των εμπλεκόμενων μερών, η πολυπλοκότητα των τεχνικών πτυχών αυτής της σύγκρουσης έχει επίσης αυξηθεί.
Εκτός από την παραδοσιακή στρατιωτική της διάσταση, η αντιπαλότητα εκδηλώνεται και μέσω της χρήσης οικονομικών κυρώσεων, εμπορικών περιορισμών και πληροφοριακού πολέμου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι υπήρξε μια σημαντική εξέλιξη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου που δεν ίσχυε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου – η βαθιά οικονομική αλληλεξάρτηση μεταξύ διαφόρων περιοχών του κόσμου έχει αυξηθεί.
Αυτό το φαινόμενο μπορεί να φαίνεται παράδοξο.
Διατηρούμε εμπορικές σχέσεις με τους αντιπάλους μας, ενώ αυτοί βασίζονται στα προϊόντα που παρέχουμε, ακόμη και μέσω τρίτων.

Ο ρόλος της Κίνας

Aυτή η μετατόπιση χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση μεγάλων οικονομικών, πολιτικών και τελικά στρατιωτικών κέντρων στην Ασία, μια εξέλιξη που δεν έχει σημειωθεί εδώ και αιώνες.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι νικητές καθόρισαν τη νέα  δομή εξουσίας και καμία από τις μεγάλες δυνάμεις εκείνη την εποχή δεν διεκδίκησε ιδιαίτερο ρόλο στην Ασία.
Ωστόσο, η ανάδειξη της Κίνας ως σημαντικού παράγοντα στην παγκόσμια σκηνή έφερε αυξημένη προσοχή στις προτάσεις της για την επίλυση της κρίσης στην Ουκρανία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι, παρουσιάζοντας τη σύγκρουση με τη Ρωσία για την Ουκρανία ως μια σκληρή, μανιχαϊστική πάλη μεταξύ «καλού και κακού» και αναγκάζοντας άλλες χώρες να πάρουν το μέρος, έχουν γίνει κεντρικός παράγοντας σε αυτή τη σύγκρουση.
Η Ουάσιγκτον δυσκολεύεται να αποδεχθεί την ύπαρξη πολλών ανεξάρτητων, στρατηγικά κυρίαρχων εθνών με συμφέροντα κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης που διαφέρουν από εκείνα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας.
Τα συμφέροντα της Κίνας και άλλων μεγάλων δυνάμεων στην Ασία θα επηρεαστούν από τη νέα ισορροπία ισχύος που αναδύεται ως αποτέλεσμα της κρίσης στην Ουκρανία.
Καθώς η σύγκρουση βαθαίνει και η δυναμική της εξουσίας μετατοπίζεται προς τα ανατολικά, ανοίγοι ο δρόμος για ενός πιο δίκαιου πολυπολικού διεθνούς συστήματος.