Μυστικές συνομιλίες ΗΠΑ και Ιράν για να αποκλιμάκωση στην περιοχή

Διπλωματικός πυρετός στο παρα πέντε του προαναγγελθέντος χτυπήματος του Ιράν στο Ισραήλ. Όλο το παρασκήνιο.

Η εντολή για την έναρξη της πολυαναμενόμενης επίθεσης του Ιράν στο Ισραήλ στο πλαίσιο αντιποίνων για τη δολοφονία του Παλαιστίνιου ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια στην καρδιά της Τεχεράνης, δεν έχει ακόμη δοθεί. Παρά τις καθημερινές εκατέρωθεν εντολές, πληροφορίες στα διεθνή ΜΜΕ, αναφέρουν πως ενδεχομένως και να μη δοθεί τελικά.

Όπως αναφέρει το CNN, η Τεχεράνη φέρεται να είναι έτοιμη να υποχωρήσει με αντάλλαγμα την προώθηση των ειρηνευτικών συνομιλίων για τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας. Πρόκειται για μια πρόταση που έχει τη θερμή υποστήριξη των ηγετών της Μέσης Ανατολής και φαίνεται πως την «αγοράζουν» και οι ΗΠΑ.

Το παρασκήνιο και η σύνοδος στην Τζέντα

Το θέμα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, τέθηκε επί τάπητος στην έκτακτη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC) στην Τζέντα, την οποία ζήτησε η Τεχεράνη. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας, Αϊμάν Σαφαντί, μιλώντας στο CNN, δήλωσε με νόημα πως «το πρώτο βήμα για την αποκλιμάκωση της κρίσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν είναι ο τερματισμός της βασικής αιτίας του προβλήματος, που είναι η συνεχιζόμενη ισραηλινή επιθετικότητα στη Γάζα».

Το ζήτημα έχει προκαλέσει ρήξη και στο εσωτερικό του Ισραήλ με την ηγεσία των υπηρεσιών ασφάλειας και του στρατού να τάσσεται υπέρ μιας κατάπαυσης τους πυρός και τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να επιμένει στη συνέχιση του πολέμου. Φέρεται μάλιστα – κατά τη διάρκεια συνεδρίασης – να χαρακτήρισε «αδύναμους» τους αξιωματικούς του στρατού και της Μοσάντ.

Η πίεση προς τον Μπενιαμίν Νετανίαχου για να αμβλύνει τη στάση του δεν είναι νέα, ωστόσο αναμένεται να ενταθεί, καθώς αυτή τη φορά το αντάλλαγμα είναι πολύ πιο ελκυστικό για τις εμπλεκόμενους από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από την έναρξη του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας: Στόχος των δυτικών συμμάχων και των περιφερειακών ηγετών ήταν και παραμένει η αποτροπή μιας σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ που θα μπορούσε να πυροδοτήσει γενικευμένη σύρραξη στη Μέση Ανατολή.

Είναι ενδεικτικό πως για πρώτη φορά ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, σε δημόσια δήλωσή του επισήμανε πως έχει επικοινωνήσει απευθείας και με το Τελ Αβίν και με την Τεχεράν και έχει τονίσει και στις δύο πλευρές πως «κανείς τους δεν θα πρέπει να κλιμακώσει τη σύγκρουση». Ισχυρίστηκε μάλιστα πως οι διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός έχουν εισέλθει σε τελικό στάδιο, αλλά θα μπορούσαν να καταρρεύσουν εάν ξεσπάσει μια σύρραξη μεταξύ Ιράν και Ισραήλ.

Μετά το έντονο διπλωματικό παρασκήνιο οι τρεις χώρες μεσολαβητές για τις συνομιλίες, ΗΠΑ, Κατάρ και Αίγυπτος, εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση καλώντας το Ισραήλ και τη Χαμάς να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη μιας εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας, «χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση». «Είναι η ώρα να συνάψουμε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και να απελευθερώσουμε ομήρους και κρατούμενους», δήλωσαν από κοινού οι τρεις χώρες και πρόσθεσαν: «Εργαστήκαμε επί μήνες για να καταλήξουμε σε συμφωνία-πλαίσιο και είναι τώρα στο τραπέζι. Απομένουν μόνο λεπτομέρειες».

Ανάλογο ήταν και το μήνυμα που έστειλε η Βρετανία, επίσης στενή σύμμαχος του Ισραήλ. «Όχι άλλες καθυστερήσεις, οι μάχες πρέπει να σταματήσουν τώρα», είπε ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, χαιρετίζοντας την κοινή ανακοίνωση των ΗΠΑ, Καρά και Αιγύπτου. Έστειλε μάλιστα και μήνυμα προς το Τελ Αβίβ υπογραμμίζοντας πως η άμεση κατάπαυση του πυρός εξυπηρετεί τα «μακροπρόθεσμα συμφέροντά» του.

Οι «δεύτερες σκέψεις» της Τεχεράνης

Η Τεχεράνη φαίνεται εδώ και κάποιες ημέρες να έχει δεύτερες σκέψεις σχετικά με το χτύπημα στο Ισραήλ. Σε αυτό ενδεχομένως να έχει συμβάλει και το γεγονός πως οι ΗΠΑ έχουν ενισχύσει τις δυνάμεις τους στη Μέση Ανατολή διαμηνύοντας πως είναι έτοιμες να εμπλακούν σε περίπτωση που απειληθούν τα συμφέροντά τους στην περιοχή, με ό,τι αυτό σημαίνει.

«Το Ιράν κατανοεί σαφώς ότι οι ΗΠΑ είναι ακλόνητες όσον αφορά στην προστασία των συμφερόντων μας, των εταίρων μας και των ανθρώπων μας στην περιοχή. Έχουμε μετακινήσει σημαντικές στρατιωτικές μονάδες για να τονίσουμε τη θέση μας αυτή» δήλωσε πριν από μερικές ημέρες στην Washington Post ανώτατος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν.

Για να κάνει όμως πίσω η Τεχεράνη από τις απειλές της για επίθεση στο Ισραήλ θα χρειαστεί μια «διπλωματική κάλυψη». Μια κατάπαυση του πυρός, σημειώνεται στο CNN, είναι το τέλειο αντάλλαγμα για να μπορέσει το Ιράν να ακυρώσει το προαναγγελθέν χτύπημα. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα πληγεί το κύρος και το γόητρό του στην περιοχή και στους συμμάχους του και δεν θα αμφισβητηθεί η αποτρεπτική ισχύς του.