Ήταν Παλαιστίνιος ο Αισχύλος;

Οι «Ευμενίδες» είναι η τρίτη και η τελευταία τραγωδία της «Ορέστειας». Ο Αισχύλος νόμιζε ότι τελειώνει με την ίδρυση του Αρείου Πάγου, τον εξευμενισμό των Ερινύων από την Αθηνά και έναν ύμνο στην αθηναϊκή δημοκρατία. Oλ’ αυτά είναι λίγο βαρετά, με το συμπάθιο. Πώς μπορούν να συγκινήσουν έναν ταλαίπωρο θεατή ο οποίος έχει οδηγήσει τρεις ώρες για να πάει στην Επίδαυρο, έχει ταλαιπωρηθεί για να παρκάρει και έχει περάσει τρεισήμισι ώρες στη χλιαρή κερκίδα για να παρακολουθήσει το σπλάτερ των Ατρειδών. Πόσα να αντέξει η μέση σου, ή ο προστάτης σου – αν ανήκεις στο αδύναμο ανδρικό φύλο. Οπότε ο συμπονετικός σκηνοθέτης βρίσκει τρόπο για να σε ανταμείψει για τα βάσανά σου. Μην ακούς τι σου λέει ο Αισχύλος. Δεν είχε ιδέα ότι η αθηναϊκή δημοκρατία θα κατέληγε στην τυραννία των χρηματιστηρίων, ούτε για τον αγώνα των Παλαιστινίων. Τον βοηθούν κάποιοι θεατές οι οποίοι υψώνουν την παλαιστινιακή σημαία φωνάζοντας «Λευτεριά στην Παλαιστίνη». Η Αθηνά δεν ανταποκρίνεται στο αίτημα. Ανταποκρίνεται όμως ο Χορός ο οποίος χειροκροτεί. Δεν ξέρω αν ήταν προγραμματισμένο. Πάντως ήταν καλά ενορχηστρωμένο. Συμπέρασμα: Ο Αισχύλος δεν ξέρει τι λέει. Θέλει να μας μιλήσει για τους Παλαιστινίους και μας μιλάει για τους Αθηναίους. Και ο κ. Τερζόπουλος, σκηνοθέτης της παράστασης, μας έχει προειδοποιήσει. Η Κασσάνδρα παραληρεί στα αραβικά. Ευφυέστατος συμβολισμός. Κόρη του Πρίαμου, Μικρασιάτισσα, μιλάει αραβικά μερικούς αιώνες πριν από την εμφάνιση των Αράβων. Μου θύμισε έναν ταλαίπωρο ξεναγό Τούρκο στην Ασπενδο ο οποίος είχε πει ότι αφού πέρασε ο Μέγας Αλέξανδρος, μετά ξαναήρθαν οι Τούρκοι.

Αφήνω στους κριτικούς την αποτίμηση της παράστασης. Με ενδιαφέρει όμως η Επίδαυρος, και πρωτίστως με ενδιαφέρει η σκέψη των τραγικών, ό,τι πολυτιμότερο και πιο σύγχρονο μας έχει κληροδοτήσει ο 5ος αιώνας. Οι «Ευμενίδες» είναι ένας ύμνος στη δημοκρατία. Αν δεν σου πάει η δημοκρατία και θεωρείς ότι η Αθηνά την επέβαλε με δόλο ή διά της βίας, τότε δεν ασχολείσαι με την «Ορέστεια». Είναι σαν να βαριέσαι την αρχαία τραγωδία, είναι όμως υποχρέωσή σου η Επίδαυρος, και ψάχνεις τρόπους για να αγγίξεις το αίσθημα ενός κοινού που επίσης τη βαριέται. Τον ενδιαφέρουν περισσότερο από τον Αισχύλο οι Παλαιστίνιοι. Ας κάνουν ένα έργο για τους Παλαιστινίους και ας αφήσουν τον Αισχύλο στην αναχρονιστική του ησυχία. Η Κασσάνδρα, πάντως, δεν παραληρούσε στα αραβικά διότι δεν τα ήξερε. Το θέατρο της Επιδαύρου είναι το ωραιότερο του αρχαίου κόσμου. Οφείλουμε να το απελευθερώσουμε από τις αγκυλώσεις του. Κοινώς από την πλήξη που προκαλεί στους «δημιουργούς» και τα διάφορα γκάτζετ που χρησιμοποιούν για να τη διασκεδάσουν.

Πηγή kathimerini