Εκλογές στη Βρετανία: Φαβορί να επιστρέψουν στην εξουσία οι Εργατικοί μετά από 14 χρόνια!

Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα οι Βρετανοί με το Συντηρητικό Κόμμα να οδεύει σε συντριπτική ήττα και τους Εργατικούς να επανέρχονται στην εξουσία μετά από 14 χρόνια, αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις.

---

 

Oι κάλπες ανοίγουν στις 7 το πρωί (τοπική ώρα, 09:00 στην Ελλάδα). Δικαίωμα ψήφου έχουν περίπου 46 εκατομμύρια ψηφοφόροι, ενώ η διαδικασία θα ολοκληρωθεί στις 22:00 (τοπική ώρα, 00:00 στην Ελλάδα), όταν και αναμένεται το πρώτο exit poll που έχουν παραγγείλει από κοινού τα τηλεοπτικά δίκτυα BBC, ITV και Sky News.

Ύστερα από 14 χρόνια των Συντηρητικών στην εξουσία, όλες οι δημοσκοπήσεις — εδώ και πολύ καιρό — έδιναν ξεκάθαρο και σταθερό προβάδισμα έως και 20 μονάδων στους Εργατικούς του Κιρ Στάρμερ.

Η αύξηση του κόστους ζωής, το μεταναστευτικό, η υποβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, η άνοδος της εγκληματικότητας κ.α. είναι ζητήματα για τα οποία οι πολίτες κατηγορούν τις κυβερνήσεις των Συντηρητικών πως δεν τα αντιμετώπισαν αποτελεσματικά.

Είναι τόσο μεγάλη η απογοήτευση του κόσμου που το κόμμα των Τόρις τις τελευταίες ημέρες της προεκλογικής εκστρατείας δεν αγωνιζόταν να διατηρηθεί στην εξουσία, αλλά για να κρατηθεί στη δεύτερη θέση. Χαρακτηριστικό είναι πως αρκετοί υποψήφιοι των Συντηρητικών αντί να παρουσιάζουν τις θέσεις τους, υπογράμμιζαν τους κινδύνους που εγκυμονεί το ενδεχόμενο «οι Εργατικοί να κερδίσουν με τεράστια αυτοδυναμία», όπως τουλάχιστον υποστήριζαν.

Οι Συντηρητικοί φαίνεται να χάνουν ψήφους που πάνε από τη μια στο ακροδεξιό κόμμα Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ και από την άλλη στους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, οι οποίοι διεκδικούν με αξιώσεις να είναι την επόμενη μέρα η αξιωματική αντιπολίτευση.

Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του YouGov για λογαριασμό του Sky News, οι Εργατικοί εκτιμάται ότι θα εκλέξουν 431 βουλευτές, οι Συντηρητικοί 102, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες 72, το Εθνικό Κόμμα Σκωτίας (SNP) 18 και το Reform UK 3.

Σήμερα εξάλλου, για πρώτη φορά από το 2005 και μετά, η δημοφιλής εφημερίδα Sun με πρωτοσέλιδο τίτλο «Είναι ώρα για αλλαγή» στηρίζει τους Εργατικούς. Είχαν προηγηθεί οι εφημερίδες Sunday Times και Financial Times.

Ήδη υψηλόβαθμα στελέχη των Συντηρητικών παραδέχονται ότι οι Εργατικοί θα σημειώσουν «σαρωτική νίκη» ενώ σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian, o Ρίσι Σούνακ φέρεται να έχει πει σε στενούς του φίλους και συνεργάτες ότι φοβάται πως μπορεί να χάσει την έδρα του. Αν αυτό συμβεί, θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας που εν ενεργεία πρωθυπουργός δεν επανεκλέγεται βουλευτής.

 

 

Τι θα συμβεί εάν ο Ρίσι Σούνακ χάσει την έδρα του

 

Όσον αφορά την ηγεσία της χώρας, στην πραγματικότητα, το να χάσει την έδρα του ο Σούνακ θα σήμαινε πολύ λίγα πράγματα, γράφει η Daily Mail. Και εξηγεί ότι, αν χάσει προσωπικά, ενώ υπερασπίζεται μια πλειοψηφία αυτού του μεγέθους, τότε οι Συντηρητικοί έχουν σχεδόν σίγουρα χάσει τις εκλογές.

Σημαίνει ότι ο Κιρ Στάρμερ θα μπει στο No10 στις 5 Ιουλίου για να γίνει πρωθυπουργός, επικεφαλής της πρώτης κυβέρνησης των Εργατικών από το 2010, γράφει η Daily Mail.

Αλλά οι Συντηρητικοί πιθανότατα θα εξακολουθήσουν να είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στη Βουλή των Κοινοτήτων, εκτός αν σημειωθεί μια ήττα επικών διαστάσεων.

Σημειώνεται ότι το καταστατικό των Συντηρητικών αναφέρει ότι ο ηγέτης πρέπει να προέρχεται από «εκείνους που εκλέγονται στο Κοινοβούλιο», οπότε ο Σούνακ θα έχανε αυτομάτως τη θέση του, αν έχανε την έδρα του.

Έτσι, θα πρέπει να βρουν έναν τρόπο να αντικαταστήσουν τον Σούνακ με τον πιο ομαλό τρόπο. Αυτό που θα συμβεί στο κόμμα τις ημέρες και τις εβδομάδες μετά την ήττα είναι αυτό που θα μπορούσε να καθορίσει τη μελλοντική του κατεύθυνση.

 

 

Τα άλλα κόμματα

 

Άλλα κόμματα, ορισμένα από τα οποία έχουν ισχυρή περιφερειακή υποστήριξη, θα μπορούσαν να παίξουν καθοριστικό ρόλο όσον αφορά στον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού, εάν κανένα δεν αποκτήσει την απόλυτη πλειοψηφία.

Έτσι, το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας, το οποίο κάνει εκστρατεία για την ανεξαρτησία της Σκωτίας (SNP), οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα, το οποίο επιδιώκει τη διατήρηση των δεσμών μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, είναι σήμερα τα τρία μεγαλύτερα κόμματα στο κοινοβούλιο της χώρας μετά τους Συντηρητικούς και τους Εργατικούς.

Πολλοί παρατηρητές εκτιμούν ότι το νέο Μεταρρυθμιστικό Κόμμα (Reform UK), με επικεφαλής τον Νάιτζελ Φάρατζ, που κάνει εκστρατεία για το Brexit, μπορεί να αποσπάσει ψήφους από τους Συντηρητικούς.

 

 

Οι τρολ υποψηφιότητες: «Κόμης Σκουπιδόφατσας» εναντίον Σούνακ και «Έλμο» εναντίον Στάρμερ

 

Βρετανικές εκλογές χωρίς βρετανικό χιούμορ δεν γίνεται. Πλάι στον Ρίσι Σούνακ και στον Κιρ Στάρμερ, βρίσκονται ο «κόμης Σκουπιδόφατσας», ο «ΑΙ Steve» ο «Νικ το ιπτάμενο τούβλο» και μία… παμπ που διεκδικούν την ψήφο των Βρετανών στις σημερινές (04.07.2024) βουλευτικές εκλογές.

Ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ θα βρεθεί αντιμέτωπος στην περιφέρειά του στο Ρίτσμοντ και με τον κόμη Binface (δηλαδή τον κόμη «Σκουπιδόφατσα»), τον αυτοαποκαλούμενο «διαγαλαξιακό πολεμιστή» που κυκλοφορεί με μια εντυπωσιακή γκριζόμαυρη στολή, ασορτί κάπα και ένα κράνος που θυμίζει κάδο απορριμμάτων.

Ο κόμης Binface λέει ότι θέλει να μετατρέψει τις εκλογές της 4ης Ιουλίου σε «Ημέρα της Ανεξαρτησίας» και ότι είναι η «λογική» επιλογή για το εκλογικό σώμα.

«Θα θέσω υποψηφιότητα εναντίον του πρωθυπουργού Ρίσι Σουνάκ, είναι πανέξυπνο» δήλωσε ο Binface, κατά κόσμον κωμικός Τζόναθαν Χάρβεϊ, στο Reuters έξω από το κοινοβούλιο, όπου τον πολιορκούσαν περαστικοί που ζητούσαν να φωτογραφηθούν μαζί του.

Οι δημοσκοπήσεις λένε ότι ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας.

Πρώτα όμως πρέπει να ξεπεράσει στην περιφέρειά του το εμπόδιο του «Έλμο», του κόκκινου τέρατος της διάσημης παιδικής εκπομπής Sesame Street.

Όπως και ο Κόμης Σκουπιδόφατσας, ο Έλμο έχει θέσει υποψηφιότητα σε πολλές εκλογές, αν και ο Μπόμπι Σμιθ, ο άνθρωπος με τη γούνινη κόκκινη στολή πίσω από τον Έλμο, επιδιώκει να κάνει μια σοβαρή πολιτική τοποθέτηση και θέλει να αλλάξει το νόμο για τα δικαιώματα των πατεράδων.

Θα δώσει επίσης μάχη με έναν άλλον υποψήφιο του Loony Party, που ακούει στο όνομα «Νικ, το απίστευτο ιπτάμενο τούβλο».

Ορισμένοι υποψήφιοι δεν κρύβουν ότι εκμεταλλεύονται τις εκλογές για λόγους δημοσιότητας, όπως ο Chris French (Κρις Φρεντς), ο οποίος κατεβαίνει υποψήφιος έχοντας δηλώσει την παμπ του “The Mitre” στο Richmond του δυτικού Λονδίνου ως πολιτικό κόμμα.

Η παμπ «The Mitre» εγγράφηκε ως πολιτικό κόμμα από τον ιδιοκτήτη της προκειμένου να διαφημιστεί επειδή αντιμετωπίζει δυσκολίες μετά την πανδημία της Covid-19. «Ήταν το απλούστερο πράγμα που έκανα ποτέ. Απλώς γκούγκλαρα «πώς να εγγράψω ένα πολιτικό κόμμα», εξήγησε ο Φρεντς, ο μοναδικός υποψήφιος του κόμματος.

Χάρη στην υποψηφιότητά του το όνομα της παμπ θα εμφανιστεί στα ψηφοδέλτια των 77.000 ψηφοφόρων της περιφέρειάς του.

«Θα ήθελα απλώς να μην βγω τελευταίος. Αλλά, αν ξεπεράσω τα πραγματικά πολιτικά κόμματα (…) μάλλον θα πρέπει εκείνα να εγκαταλείψουν την πολιτική», αστειεύτηκε.

 

 

Το περίπλοκο εκλογικό σύστημα της Βρετανίας

 

Υπάρχουν 650 μονοεδρικές περιφέρειες όσες δηλαδή και οι έδρες στην Βουλή των Κοινοτήτων. Από αυτές οι 533 ανήκουν στην Αγγλία, οι 59 στη Σκωτία, οι 40 στην Ουαλία και οι 18 στη Βόρεια Ιρλανδία.

Η Βρετανία χρησιμοποιεί το σύστημα «first past the post», το οποίο σημαίνει ότι ο υποψήφιος που θα βγει πρώτος σε κάθε εκλογική περιφέρεια, θα εκλεγεί, ακόμη και αν δεν συγκεντρώσει το 50% των ψήφων. Αυτό έχει γενικά εδραιώσει την κυριαρχία των δύο μεγαλύτερων κομμάτων, των Συντηρητικών και των Εργατικών, επειδή είναι δύσκολο για τα μικρότερα κόμματα να κερδίσουν έδρες, εκτός αν έχουν συγκεντρωμένη υποστήριξη σε συγκεκριμένες περιοχές.

Βουλευτής εκλέγεται όποιος υποψήφιος πάρει έστω και μία ψήφο παραπάνω από τον δεύτερο στην εκλογική του περιφέρεια. Ουσιαστικά είναι σαν να διεξάγονται 650 διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις. Γι’ αυτό και τα ποσοστά που παίρνουν τα κόμματα στο σύνολο της επικράτειας συχνά δεν αντιπροσωπεύουν τον αριθμό των βουλευτών που εκλέγουν.

Χαρακτηριστική περίπτωση ήταν οι εκλογές του 2015. Τότε το κόμμα UKIP, ενώ ήρθε τρίτο με ποσοστό 12,6%, κατάφερε να εκλέξει μόλις έναν βουλευτή. Αντιθέτως, το σκωτσέζικο κόμμα SNP, ενώ ποσοστιαία πήρε μόλις 4,7%, κέρδισε 56 έδρες. Αξίζει να σημειωθεί πως στις σημερινές εκλογές για πρώτη φορά έχουν αλλάξει τα γεωγραφικά όρια σε 584 περιφέρειες, ώστε να υπάρχει ισότιμη κατανομή πληθυσμού ανά περιφέρεια, περίπου 72.000 ψηφοφόρων.

Οι περισσότεροι βουλευτές εκπροσωπούν κάποιο πολιτικό κόμμα. Όποιο κόμμα συγκεντρώσει πάνω από 326 έδρες σχηματίζει κυβέρνηση και ο αρχηγός του γίνεται πρωθυπουργός.

Πρόκειται για ένα σύστημα που ενισχύει το δικομματισμό και ευνοεί τον σχηματισμό ισχυρών και αυτοδύναμων κυβερνήσεων. Σε περίπτωση όμως που δεν μπορεί να σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση, το πρώτο κόμμα αναζητεί συνεργασίες για τον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού — όπως έγινε το 2010 μεταξύ Συντηρητικών και Φιλελεύθερων Δημοκρατών — ή σχηματίζεται κυβέρνηση μειοψηφίας με την στήριξη μικρότερων κομμάτων, όπως έγινε το 2017 μεταξύ των Συντηρητικών και του DUP.

Τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα αναμένονται τα ξημερώματα της Παρασκευής.