Στις αρχές αυτού του μήνα, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν ανακοίνωσε το έντονο ενδιαφέρον της χώρας να ενταχθεί στους BRICS, μια κίνηση που έχει συγκεντρώσει την προσοχή των παγκόσμιων μέσων ενημέρωσης. Αυτή η απόφαση δεν είναι ακριβώς απροσδόκητη. Το 2018, ο Πρόεδρος Ερντογάν άφησε να εννοηθεί μια τέτοια πιθανότητα σε συνομιλίες με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ωστόσο, διάφορα γεωπολιτικά γεγονότα έχουν καθυστερήσει τη φιλοδοξία του μέχρι τώρα.
Οι BRICS είναι ένας συνασπισμός μεγάλων αναπτυσσόμενων οικονομιών—Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική—που σχεδιάστηκε για να ενισχύσει την οικονομική συνεργασία και να ενισχύσει τις παγκόσμιες θέσεις. Ο όρος «BRIC» επινοήθηκε το 2001 από τον αναλυτή της Goldman Sachs Jim O’Neill για να αντιπροσωπεύσει τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου. Η πρώτη επίσημη συνάντηση αυτών των εθνών έγινε το 2006 και μέχρι το 2011 προστέθηκε η Νότια Αφρική, καθιστώντας την BRICS.
Γρήγορα στο σήμερα, οι BRICS επεκτείνουν την επιρροή τους. Από την 1η Ιανουαρίου 2024, η Αίγυπτος, η Αιθιοπία, το Ιράν, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν ενταχθεί στο μαντρί. Αυτή η επέκταση υπογραμμίζει την αυξανόμενη επιρροή των BRICS στην παγκόσμια σκηνή. Οι κύριοι στόχοι της ένωσης είναι η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, η ενίσχυση του εμπορίου και των επενδύσεων, η ανάπτυξη υποδομών και η διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας μέσω πρωτοβουλιών όπως η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (NDB) και η Συμφωνία Ενδεχόμενων Αποθεματικών (CRA).
Το ενδιαφέρον της Τουρκίας για ένταξη στους BRICS είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο δεδομένου ότι είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Αυτή η κίνηση σηματοδοτεί την επιθυμία να διαφοροποιηθούν οι συμμαχίες, να μειωθεί η εξάρτηση από τα δυτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και να αποκτηθεί πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Με τη συνεργασία με τους BRICS, η Türkiye στοχεύει να ενισχύσει τη γεωπολιτική της επιρροή και να ευθυγραμμιστεί πιο στενά με τις ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Τα κράτη BRICS συνεργάζονται σε ένα ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών, από την επιστήμη και την τεχνολογία μέχρι την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Αυτές οι προσπάθειες στοχεύουν στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων. Σε αντίθεση με το G7, οι BRICS προσφέρουν μια εναλλακτική προοπτική για την παγκόσμια διακυβέρνηση και συνεργασία, αμφισβητώντας την κυριαρχία των δυτικών δυνάμεων.
Όσον αφορά την οικονομική ισχύ, οι BRICS αντιπροσωπεύουν συλλογικά σημαντικό μερίδιο του παγκόσμιου ΑΕΠ και πληθυσμού, ξεπερνώντας ακόμη και το G7 σε έκταση, πληθυσμό και ΑΕΠ με βάση την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης. Επιπλέον, οι χώρες BRICS κατέχουν μεγαλύτερο μερίδιο των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου σε σύγκριση με την G7, υπογραμμίζοντας περαιτέρω την οικονομική τους σημασία.
Οι BRICS υπερασπίζονται επίσης μια πολυπολική παγκόσμια τάξη πραγμάτων, υποστηρίζοντας μια ισόρροπη κατανομή εξουσίας μεταξύ διαφόρων περιοχών και χωρών. Αυτό αντικατοπτρίζεται στη δημιουργία του NDB και του CRA, που στοχεύουν στη δημιουργία χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που ανταγωνίζονται το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, προσφέροντας δικαιότερους όρους χρηματοδότησης.
Τα ποικίλα μέλη των BRICS, που εκτείνονται σε διαφορετικές ηπείρους και πολιτισμούς, την καθιστούν πιο περιεκτική και αντιπροσωπευτική οργάνωση σε σύγκριση με την G7. Αυτή η ποικιλομορφία επιτρέπει ένα ευρύτερο φάσμα προοπτικών και αναγκών, προωθώντας μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση στα παγκόσμια ζητήματα.
Το ενδιαφέρον για ένταξη στους BRICS είναι ευρέως διαδεδομένο, με σχεδόν 30 χώρες να εκφράζουν την επιθυμία να γίνουν μέλη ή να αποκτήσουν καθεστώς εταίρου. Αυτή η αυξανόμενη έκκληση υπογραμμίζει τη σημασία της ένωσης στην παγκόσμια σκηνή.
Για την Τουρκία, η ένταξη στην BRICS ευθυγραμμίζεται με τους οικονομικούς της στόχους για τη διαφοροποίηση των εταιρικών σχέσεων και την ενίσχυση των εμπορικών και επενδυτικών δεσμών με τις χώρες BRICS. Αυτή η κίνηση θα ενισχύσει επίσης την πολιτική της ανεξαρτησία από δυτικά μπλοκ όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Η στρατηγική θέση της Τουρκίας ως γέφυρα μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Μέσης Ανατολής θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την ενίσχυση των δεσμών με τα κράτη BRICS και την ενίσχυση της περιφερειακής ασφάλειας.
Ωστόσο, η Τουρκία αντιμετωπίζει αρκετές εσωτερικές πολιτικές προκλήσεις που περιπλέκουν τις φιλοδοξίες της BRICS. Η πρόσφατη στροφή προς τις φιλοδυτικές θέσεις στην εσωτερική πολιτική και η επιρροή των φιλοδυτικών δυνάμεων δημιουργούν σημαντικά εμπόδια. Επιπλέον, η πιθανή ένταξη της Τουρκίας στις BRICS θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις από τους δυτικούς συμμάχους, οδηγώντας σε κυρώσεις και οικονομικούς περιορισμούς στην Τουρκία.
Οικονομικά, οι τρέχουσες μάχες της Τουρκίας με τον υψηλό πληθωρισμό και την εξάρτηση από τις δυτικές επενδύσεις αποτελούν ένα ακόμη εμπόδιο για την ένταξη στους BRICS. Ενώ οι χώρες BRICS έχουν σημαντικές οικονομικές δυνατότητες, αντιμετωπίζουν επίσης τις εσωτερικές τους προκλήσεις και μπορεί να μην παρέχουν πάντα την απαραίτητη οικονομική υποστήριξη.
Παρά αυτά τα εμπόδια, η ένταξη στις BRICS θα μπορούσε να προσφέρει στην Τουρκία μακροπρόθεσμα στρατηγικά πλεονεκτήματα, ευθυγραμμισμένα με το όραμα του Ερντογάν για μια κυρίαρχη εξωτερική πολιτική. Μακροπρόθεσμα, η ένταξη στις BRICS θα μπορούσε να ανοίξει νέες ευκαιρίες για την Τουρκία, να ενισχύσει τη θέση της στην παγκόσμια σκηνή και να εξασφαλίσει πιο ισορροπημένη συμμετοχή στις παγκόσμιες υποθέσεις.
Τελικά, η Τουρκία θα πρέπει να σταθμίσει προσεκτικά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της συμμετοχής στις BRICS, επιδιώκοντας να αποσπάσει το μέγιστο όφελος και να τοποθετηθεί ισχυρά στην εξελισσόμενη παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Αυτή η απόφαση είναι σύνθετη, επηρεασμένη από διάφορους οικονομικούς, πολιτικούς και γεωστρατηγικούς παράγοντες.
- Advertisement -