Συγκλονιστικές είναι οι αποκαλύψεις του Foreign Affairs για τη χαμένη ευκαιρία μίας ειρήνης στην Ουκρανία μέσω των διαπραγματεύσεων, που είχαν αρχίσει το 2022, λίγες μέρες μετά την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας.
Όπως γίνεται φανερό από το δημοσίευμα, που είναι προϊόν εξαντλητικής έρευνας, η Δύση δεν επιθυμούσε ποτέ τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων για ειρήνευση στην Ουκρανία και αντ’ αυτού πρόσφερε στον Ουκρανό πρόεδρο Volodymyr Zelensky αυξημένη στρατιωτική βοήθεια και ενέτεινε την πίεση στη Ρωσία.
Δύο χρόνια μετά, είναι προφανές πως η Δύση μετανιώνει που δεν επιτεύχθηκε ειρήνη καθώς η Ρωσία προετοιμάζεται για μια μεγάλη και καταστροφική επίθεση κατά των ουκρανικών δυνάμεων.
Οι διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη – Το πακέτο για την Ουκρανία
Τον Μάρτιο του 2022 διεξήχθησαν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις Ρωσίας – Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη, υπενθυμίζει το Foreign Affairs.
Το πακέτο συμφωνιών κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων περιελάμβανε το καθεστώς ουδετερότητας της Ουκρανίας και τη μη ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ.
Επίσης η Ουκρανία δεσμευόταν ότι δεν θα δεχόταν ξένα στρατεύματα στο έδαφός της, πως δεν θα ανέπτυσσε πυρηνικά όπλα και επιπλέον οι όποιες στρατιωτικές ασκήσεις θα διεξάγονταν μόνο με τη συγκατάθεση των εγγυητριών χωρών.
Σε αντάλλαγμα για αυτές τις παραχωρήσεις, προσφέρθηκαν στο Κίεβο διεθνείς εγγυήσεις ασφαλείας παρόμοιες με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, εκτός από τις περιοχές της Κριμαίας, του Donetsk και του Lugansk.
Η…χλιαρή στάση της Δύσης στις διαπραγματεύσεις
Σύμφωνα με το Foreign Affairs, «η δυτική απάντηση σε αυτές τις διαπραγματεύσεις … ήταν σίγουρα χλιαρή.
Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της ήταν βαθύτατα επιφυλακτικοί σχετικά με τις προοπτικές για τη διπλωματική τροχιά που άρχιζε στην Κωνσταντινούπολη.
Εξάλλου, το ανακοινωθέν παρέκαμπτε τα ζητήματα των εδαφών και των συνόρων ενώ τα εμπλεκόμενα μέρη παρέμειναν πολύ μακριά σε άλλα κρίσιμα ζητήματα. Δεν τους φαινόταν σαν μια διαπραγμάτευση που επρόκειτο να πετύχει».
Το Foreign Affairs επισημαίνει ότι «μια τελική συμφωνία αποδείχθηκε μακρινή αλλά για άλλους λόγους», αναφερόμενο στην αύξηση της στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο και την πίεση στη Ρωσία, μεταξύ άλλων μέσω ενός ολοένα και πιο αυστηρού καθεστώτος κυρώσεων.
Οι συντάκτες του άρθρου θεωρούν ότι η Δύση δεν ήθελε να οδηγηθεί σε διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, ειδικά σε εκείνες που θα δημιουργούσαν περισσότερες υποχρεώσεις για την εγγύηση της ασφάλειας της Ουκρανίας, παρατηρεί ο αναλυτής γεωπολιτικών θεμάτων Ahmed Adel.
ΗΠΑ, ΝΑΤΟ δεν ήθελαν ειρηνική επίλυση
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας ήταν η πίστη του Zelensky ότι, με επαρκή υποστήριξη από τις δυτικές χώρες, θα ήταν σε θέση να νικήσει τη Ρωσία.
Αν και αυτά τα σημεία είναι σχετικά, δεν μπορεί να παραβλεφθεί ότι η Δύση το 2022 δεν ήθελε μια ειρηνική επίλυση, καθώς πίστεψε πως Ρωσία θα μπορούσε να ακρωτηριαστεί οικονομικά και ο στρατός της Ουκρανίας να νικήσει.
Δύο χρόνια αργότερα και το ΔΝΤ προβλέπει ότι η οικονομία της Ρωσίας θα αναπτυχθεί με ρυθμό +3,2% ταχύτερα από όλες τις προηγμένες οικονομίες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, και πολύ περισσότερο του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Γερμανίας, ενώ την ίδια στιγμή, ο ρωσικός στρατός προετοιμάζεται για τη μεγάλη θερινή επίθεση κατά των εξαντλημένων ουκρανικών δυνάμεων.
Ο καταστροφικός ρόλος του Boris Johnson
Τότε πίσω στο 2022 ήταν ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός Boris Johnson που τορπίλισε τις διαπραγματεύσεις.
Ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin επεσήμανε μάλιστα ότι οι συζητήσεις διακόπηκαν, αφού ο Johnson παρέδωσε εκ μέρους του «αγγλοσαξονικού κόσμου» την εντολή στο Κίεβο να «πολεμήσει τη Ρωσία μέχρι να επιτευχθεί η νίκη και η Ρωσία να υποστεί μια στρατηγική ήττα».
Υπενθυμίζεται ότι ήδη από τις 30 Μαρτίου 2022, ο Johnson δήλωνε: «Πρέπει να συνεχίσουμε και να εντείνουμε τις κυρώσεις μέχρι να φύγουν όλα τα στρατεύματα Putin από την Ουκρανία», δείχνοντας ότι ποτέ δεν ενδιαφερόταν για την επίτευξη ειρήνης.
Δέκα μέρες αργότερα, ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός έφτανε στο Κίεβο, όντας ο πρώτος ξένος ηγέτης που το επισκεπτόταν, μετά την αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από την πολιορκία της ουκρανικής πρωτεύουσας.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, ο Johnson είπε στον Ουκρανό πρόεδρο ότι «οποιαδήποτε συμφωνία με τον Putin θα ήταν άθλια».
«Θα ήταν νίκη για αυτόν (σ.σ. Putin) αν του δώσετε κάτι, απλώς θα το κρατήσει, θα το βάλει στην τράπεζα και μετά προετοιμαστείτε για την επόμενη επίθεσή του».
Η Ουκρανία ξεσκεπάζει τη Δύση
Αν και η Δύση αρνείται κατηγορηματικά ότι ο Johnson είναι υπεύθυνος για την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων, ο Davyd Arakhamia, ο κοινοβουλευτικός ηγέτης του κόμματος του Zelensky και αρχηγός της πρώτης ουκρανικής αντιπροσωπείας που συναντήθηκε με Ρώσους αξιωματούχους λίγες μέρες μετά την έναρξη του πολέμου, είπε σε μια συνέντευξη το 2023 ότι ο Βρετανός πρώην πρωθυπουργός πίεζε για το τέλος των διαπραγματεύσεων και ζητούσε πόλεμο.
«Όταν επιστρέψαμε από την Κωνσταντινούπολη.
Ο Boris Johnson ήρθε στο Κίεβο και μας είπε ότι δεν θα πρέπει να υπογράψουμε απολύτως τίποτα με τους Ρώσους — και να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε», αποκάλυψε ο Arakhamia.
ΗΠΑ, ΕΕ βλέπουν το 2024 το μοιραίο λάθος του 2022
Ωστόσο, ο Johnson δεν ήταν μόνος.
Οι περισσότεροι δυτικοί ηγέτες δεν ήθελαν ειρήνη, καθώς δαπάνησαν πολλούς πόρους για να στηρίξουν το καθεστώς του Κιέβου με όπλα και κεφάλαια.
Οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να αποδυναμώσουν τη Ρωσία, έχουν στείλει όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία μετά την κλιμάκωση της σύγκρουσης τον Φεβρουάριο του 2022.
Αντί να νικήσουν τη Ρωσία, οι δυτικές αποστολές μείωσαν τα αποθέματα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και σχεδόν εξαφάνισαν κάθε δυνατότητα των Ουκρανών να διαπραγματευτούν με κάποιους ευνοϊκούς όρους.
Όμως, όπως επισημαίνει το περιοδικό Foreign Affairs, η Δύση δεν ενδιαφερόταν ποτέ για την επίτευξη ειρήνης και ήταν γεμάτη αλαζονεία και πίστη ότι θα μπορούσε να αναγκάσει τη Ρωσία να υποταχθεί στις απαιτήσεις της μέσω οικονομικού καταναγκασμού και πολέμου στην Ουκρανία.
Δύο χρόνια μετά και η Δύση βλέπει το μοιραίο λάθος της, καθώς η Ρωσία ανθίζει οικονομικά και επεκτείνεται εδαφικά ενώ η ίδια αγκομαχά οικονομικά.
Πιο χαμένη όλων η Ουκρανία που συρρικνώνεται.