Δεν ξεκίνησε καθόλου καλά η μέρα για τα μαχητικά F-16 που παρέλαβε πρόσφατα η εμπόλεμη Ουκρανία, χάνοντας πολύ γρήγορα ένα από αυτά κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες.
Δεν έκλεισε ούτε μήνα η πρώτη παρτίδα αμερικανικών F-16 που παρέλαβε η Ουκρανία και το μαχητικό “Moonfish” συνετρίβη τη Δευτέρα, 26 Αυγούστου καθώς βοηθούσε στην απόκρουση μιας μαζικής ρωσικής επίθεσης με πυραύλους, σύμφωνα με Αμερικανούς και Ουκρανούς αξιωματούχους.
Ο έμπειρος πιλότος του, αντισυνταγματάρχης Ολεκσίι Μες, έχασε τη ζωή του, όντας από τους πρώτους Ουκρανούς ιπτάμενους που είχε εκπαιδευτεί στα F-16.Σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο που επικαλείται η The Wall Street Journal, η Ουκρανία παρέλαβε έξι αεροσκάφη και διαθέτει έξι πιλότους εκπαιδευμένους για να τα χειριστεί.
Σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο μαχητικό κοστίζει περίπου 80 εκατ. δολαρίων και θεωρείται 4ης γενιάς που αναβαθμίστηκε πριν από την παράδοση στην Ουκρανία. Μεταφέρει σύγχρονους πυραύλους αέρα-αέρος για αυτοπροστασία και μπορεί να παραδώσει πυραύλους κρουζ, βόμβες ολίσθησης και άλλα όπλα.
Το γεγονός ότι ο πιλότος σκοτώθηκε υποδηλώνει ότι αν το αεροπλάνο του χτυπήθηκε από πύραυλο, τότε δεν το ειδοποίησε έγκαιρα το σύστημα προειδοποίησης πυραύλων του.
Η αμερικανική πτέρυγα 350th Spectrum Warfare Wing, η κορυφαία μονάδα ηλεκτρονικού πολέμου της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ αναβάθμισε τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου των F-16 που προμήθευσαν οι Κάτω Χώρες για να αντιμετωπίσουν τις ρωσικές απειλές παρεμβολών. Το ραντάρ του αεροπλάνου βελτιώθηκε (AN/APG-66) και τα συστήματα προσαρμόστηκαν για μερικά από τα νεότερα όπλα.
Τι μπορεί να πήγε στραβά;
Όπως αναφέρει η The Wall Street Journal, η είδηση ότι ένα από τα λίγα F-16 της Ουκρανίας καταστράφηκε και ένας από τους πιο γνωστούς πιλότους του σκοτώθηκε, «είναι ένα σημαντικό πλήγμα για το Κίεβο, το οποίο είχε παρακαλέσει για τα αεροσκάφη για μήνες πριν ο Πρόεδρος Μπάιντεν δώσει το πράσινο φως για τις ευρωπαϊκές χώρες να μεταφέρει το αεροσκάφος πέρυσι».
Αιτίες πτώσης: Φταίνε οι… Patriot;
Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, οι αρχικές αναφορές δείχνουν ότι το αεροσκάφος δεν καταρρίφθηκε από εχθρικά πυρά.
Το Γενικό Επιτελείο των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας δήλωσε ότι η επαφή με το αεροσκάφος είχε χαθεί ενώ πλησίαζε τον επόμενο στόχο του, ενώ πρόσωπο κοντά στον ουκρανικό στρατό είπε στη The Wall Street Journal ότι η αιτία της συντριβής είναι άγνωστη και ότι διενεργείται έρευνα.
Η Ουκρανία χρησιμοποίησε τα αεροσκάφη για πρώτη φορά σε μάχη για να καταρρίψει ρωσικούς πυραύλους κατά τη διάρκεια των επιδρομών αυτής της εβδομάδας, σύμφωνα με τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ωστόσο, σύμφωνα με την βουλευτίνα της συμπολίτευσης Μαριάνα Μπέσουλα, το F-16 καταρρίφθηκε από το αντιαεροπορικό σύστημα πυραύλων Patriot λόγω ασυνεννοησίας μεταξύ των μονάδων.
«Ο πόλεμος είναι πόλεμος, τέτοια επεισόδια είναι πιθανά, αλλά η κουλτούρα του ψέματος στη Διοίκηση των Πολεμικών Αεροποριών των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, καθώς και σε άλλους ανώτερους. στρατιωτικά επιτελεία, οδηγεί στο γεγονός ότι το σύστημα διαχείρισης στρατιωτικών αποφάσεων δεν βελτιώνεται με βάση αληθείς, σταθερά συλλεγόμενες αναλύσεις, αλλά επιδεινώνεται και ακόμη και καταρρέει, όπως συμβαίνει στην κατεύθυνση του Ποκρόφσκι» σημείωσε αναφέροντας μάλιστα ότι ο Μίκολα Όλεστσουκ, Διοικητής της ουκρανικής πολεμικής αεροπορίας παραμένει στη θέση του.
Χτυπήθηκε από την ουκρανική αεράμυνα;
Βάσει των έως τώρα δεδομένων και της ίδιας της ανακοίνωσης της Διοίκησης της Ουκρανικής Πολεμικής Αεροπορίας ο πρώην αναπληρωτής υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ αρμόδιος για θέματα πολιτικής, Στήβεν Μπράιαν, εκτιμά ότι το F-16 είτε συγκρούστηκε με έναν από τους πυραύλους που προσπαθούσε να καταρρίψει, είτε καταρρίφθηκε από την ίδια την ουκρανική αεράμυνα.
Το F-16 φέρεται να επιχειρούσε κοντά στο αεροδρόμιο Ιβάνο-Φρανκίφσκ στη δυτική Ουκρανία, πουθενά κοντά σε κανένα ρωσικό επίγειο σύστημα αεράμυνας. Ο Αμερικανός ειδικός υποθέτει πως το γεγονός ότι ο πιλότος σκοτώθηκε υποδηλώνει ότι αν το αεροπλάνο του χτυπήθηκε από πύραυλο, τότε δεν το ειδοποίησε έγκαιρα το σύστημα προειδοποίησης πυραύλων του.
Τα ουκρανικά F-16 διαθέτουν το σύστημα Pylon Integrated Dispenser System Plus που υποτίθεται ότι προσφέρει σχεδόν σφαιρική κάλυψη για τον εντοπισμό εισερχόμενων απειλών πυραύλων. Όταν εντοπιστεί απειλή πυραύλου, το αεροσκάφος μπορεί να απελευθερώσει ορισμένα αντίμετρα και ο πιλότος μπορεί να κάνει ελιγμούς για να αποφύγει την απειλή.
Το ερώτημα είναι εάν ο πιλότος ειδοποιήθηκε από το σύστημα ή αν είχε χρόνο να αντιδράσει.
Εξηγώντας τι μπορεί να πήγε στραβά, ο Μπράιαν σημειώνει πως η ουκρανική αεράμυνα διαθέτει τόσο δυτικά (Patriot, IRIS-T, HAWK-I και NASAMS) όσο και ρωσικά όπλα (BUK-M1, Strela-10, OSA, S-300, S-125 και Pantsir S1).
Τα συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας του ΝΑΤΟ και τα αεροσκάφη του ΝΑΤΟ είναι εξοπλισμένα με συσκευές IFF (Identification Friend ή Foe, καθορισμός ταυτότητας φίλιου ή εχθρικού αεροσκάφους). Εάν λοιπόν η αεράμυνα γύρω από τη βάση Ivano-Frankivsk απαρτιζόταν από παλαιότερες ρωσικές μονάδες, τότε το IFF του F-16 δεν θα ήταν συμβατό με την τοπική αεράμυνα που χρησιμοποιεί το ρωσικό IFF.
«Έτσι, ένας πύραυλος που εκτοξεύτηκε από ένα τοπικό σύστημα αεράμυνας θα μπορούσε να είχε καταστρέψει το F-16, υποθέτοντας ότι τα συστήματα αυτοπροστασίας του αεροσκάφους ήταν αναποτελεσματικά» λέει ο Μπράιαν.
Αν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε, σύμφωνα μετ ον Μπράιαν ο αντισυνταγματάρχης Ολεκσίι Μες ήταν απασχολημένος κυνηγώντας πυραύλους κρουζ και drones. «Τέτοια όπλα θα μπορούσαν να έχουν μπερδέψει το σύστημα Pylon του, ή μπορεί ακόμη και να το είχε κλείσει, καθώς δεν υπήρχε απειλή από ρωσικά αεροσκάφη. Αυτό θα εξέθετε το F-16 του σε φιλικά πυρά».
Ανεπαρκείς οι Ουκρανοί πιλότοι
Πάντως, πέραν των εξοπλιστικών πτυχών, οι αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν επίσης προειδοποιήσει για τους κινδύνους από την αποστολή άπειρων πιλότων σε F-16 στη μάχη.
Ενώ ο Μες και άλλοι Ουκρανοί πιλότοι που πετούν τώρα με το F-16 είναι εξοικειωμένοι με σοβιετικά τζετ εναντίον των Ρώσων, έπρεπε να περάσουν από ταχύρυθμα μαθήματα για να χειριστούν αμερικανικά τζετ. Είναι ενδεικτικό ότι ένας καινούργιος Αμερικανός πιλότος F-16 συνήθως δεν θα πετούσε στη μάχη για πολλούς μήνες μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσής του, περνώντας επιπλέον χρόνο πετώντας στη χώρα με τη μονάδα του.
Ένας άλλος Αμερικανός αξιωματούχος σημείωσε ότι το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα ουκρανικά F-16 «δεν ήταν στάνταρ», σημειώνοντας ότι το πρόγραμμα επικεντρώθηκε σε συγκεκριμένες αποστολές που πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν στη μάχη. «Υπάρχει ακόμα, πολύ ειλικρινά, κίνδυνος εκεί», είπε ο αξιωματούχος.
Με πληροφορίες από The Wall Street Journal, Sputnik, Tass