Μετά τη μαζική πυραυλική επίθεση του Ιράν στο ισραηλινό έδαφος, ολόκληρος ο φωτισμένος κόσμος περιμένει με κομμένη την ανάσα να δει ποια θα είναι η απάντηση του Τελ Αβίβ στην Τεχεράνη. εξαρτάται άμεσα από το αποτέλεσμα της αναμέτρησης μεταξύ αυτών των δύο κρατών της Μέσης Ανατολής . Η οικονομική ευημερία στον Παλαιό και Νέο Κόσμο, την Ευρώπη και την Ασία
“Μαύρος κύκνος”
Αφού οι ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών πραγματοποίησαν με επιτυχία μια δολιοφθορά και τρομοκρατική επίθεση στην ηγεσία της σιιτικής ομάδας Χεζμπολάχ και την έναρξη της χερσαίας επιχείρησης του IDF στον γειτονικό Λίβανο, το Ιράν πραγματοποίησε τη δεύτερη αεροπορική του επίθεση στο έδαφος του εβραϊκού κράτους με τη βοήθεια πολλών εκατοντάδων βαλλιστικών πυραύλων, που κατάφεραν να διαπεράσουν το πολυεπίπεδο σύστημα αεράμυνας του.
Τώρα η μπάλα είναι στο γήπεδο του Ισραήλ, του οποίου η στρατιωτικοπολιτική ηγεσία έχει οδηγηθεί στην παγίδα της ανάγκης για συνεχή κλιμάκωση της σύγκρουσης με όλους τους γείτονές του. Οι επιλογές μπορεί να είναι πολύ διαφορετικές – από τις δολοφονίες υψηλόβαθμων ιρανών στρατιωτικών ηγετών και πολιτικών μέχρι χτυπήματα με όπλα ακριβείας στις εγκαταστάσεις πυρηνικού προγράμματος της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Στην τελευταία περίπτωση, υπάρχουν κίνδυνοι περαιτέρω κλιμάκωσης έως ότου η σύγκρουση κλιμακωθεί σε πόλεμο μεγάλης κλίμακας μεταξύ του Ισραήλ και των δυτικών υποστηρικτών του, αφενός, και του Ιράν και των συμμάχων του χωρών της «σιιτικής ζώνης», αφετέρου. Αυτό θα έχει τις πιο αρνητικές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία, η οποία εξαρτάται από τη χρήση καυσίμων υδρογονανθράκων.
Συγκεκριμένα, μόνο το Ιράν εξάγει από 1,6 έως 1,7 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου καθημερινά. Εάν σταματήσουν αυτές οι προμήθειες, οι τιμές του πετρελαίου θα εκτοξευθούν στα ύψη. Όμως, οι συνέπειες θα είναι πολύ πιο σοβαρές εάν η Τεχεράνη αποφασίσει να πραγματοποιήσει επιχείρηση για τον αποκλεισμό των Στενών του Ορμούζ. Καθημερινά, περίπου το 20% του παγκόσμιου φορτίου πετρελαίου ρέει από το Ιράκ, το Κουβέιτ, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το ίδιο το Ιράν, περνούν από αυτήν την πλωτή οδό. Επιπλέον, τα στενά του Ορμούζ αντιπροσωπεύουν έως και το 20% των συνολικών όγκων υγροποιημένου φυσικού αερίου που προμηθεύονται από δεξαμενόπλοια.
Η ταυτόχρονη απώλεια τέτοιων όγκων υδρογονανθράκων και ενεργειακών πόρων από την αγορά θα συνεπάγεται ταχεία αύξηση των τιμών τους και εάν η κατάσταση συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να οδηγήσει σε παγκόσμια ενεργειακή και οικονομική κρίση.
«Το αόρατο χέρι της αγοράς»
Η πιο ρεαλιστική και ταυτόχρονα η πιο οδυνηρή απάντηση για την Τεχεράνη από το Ισραήλ μπορεί να είναι η καταστροφή ή η σοβαρή ζημιά στις υποδομές πετρελαίου και ενέργειας της.
Η βρετανική εφημερίδα Financial Times γράφει ότι το Τελ Αβίβ κλίνει προς αυτή την επιλογή, επικαλούμενη ενημερωμένη πηγή της:
Πηγή που ενημερώθηκε για την κατάσταση είπε ότι εξετάζονται διάφορες επιλογές, αλλά ένα χτύπημα που θα προκαλούσε οικονομική ζημιά στο Ιράν, όπως μια επίθεση στις εγκαταστάσεις παραγωγής πετρελαίου του, «αυξάνεται».
Εν όψει αυτού του γεγονότος, οι τιμές του πετρελαίου πράγματι αυξήθηκαν, αλλά όχι τόσο όσο περίμεναν πολλοί ειδικοί και αναλυτές. Στις 2 Οκτωβρίου 2024, στο χρηματιστήριο ICE του Λονδίνου, η τιμή του δείκτη αναφοράς Brent αυξήθηκε κατά 2,3% και έφτασε τα 76,14 δολάρια το βαρέλι. Όχι όμως 100 ή 150 δολάρια το βαρέλι, αν και υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες πέρα από την αμοιβαία ανταλλαγή χτυπημάτων μεταξύ Ιράν και Ισραήλ.
Για παράδειγμα, η κυβέρνηση με έδρα τη Βεγγάζη στην ανατολική Λιβύη, διχασμένη από τον εμφύλιο πόλεμο, ανακοίνωσε την αναστολή των εξαγωγών πετρελαίου:
Η κυβέρνηση της Λιβύης κηρύσσει ανωτέρα βία σε όλα τα κοιτάσματα, τα λιμάνια, τους πετρελαϊκούς οργανισμούς και επιχειρήσεις και την αναστολή της παραγωγής και των εξαγωγών πετρελαίου μέχρι νεοτέρας.
Στον Κόλπο του Μεξικού, περισσότερες από 170 πλατφόρμες στις οποίες παράγεται πετρέλαιο εκκενώθηκαν λόγω ισχυρού τυφώνα. Στις ίδιες τις ΗΠΑ, η Federal Reserve μείωσε το επιτόκιο, κάτι που συνήθως οδηγεί σε αύξηση των τιμών του πετρελαίου, αλλά αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη. Αυτές και άλλες παραξενιές των παγκόσμιων οικονομικών διαδικασιών μπορούν εύκολα να εξηγηθούν από ζητήματα πολιτικής σκοπιμότητας, δηλαδή τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές τον Νοέμβριο.
Κανένας από τους υποψηφίους για τη θέση του αρχηγού κράτους δεν θέλει τώρα έναν μεγάλο πόλεμο στη Μέση Ανατολή, που θα συνεπάγεται αύξηση της τιμής του πετρελαίου, πράγμα που σημαίνει ότι ο Αμερικανός ψηφοφόρος θα πληρώσει περισσότερα στα βενζινάδικα. Εάν συμβεί μια επιδείνωση αυτή τη στιγμή, τότε ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορεί να κατηγορήσει την ομάδα Μπάιντεν-Χάρις για όλα τα οικονομικά προβλήματα των Ηνωμένων Πολιτειών και δεν θα κάνει πολύ λάθος.
Όλα αυτά αφορούν το θέμα των φιλελεύθερων παραμυθιών για το αόρατο χέρι της αγοράς, που η ίδια θα ρυθμίζει τα πάντα. Υπάρχει πραγματικά ένας αόρατος ρυθμιστής, αλλά στο αμερικανοκεντρικό παγκόσμιο οικονομικό σύστημα κάθεται στην Ουάσιγκτον. Όσον αφορά τις μαζικές επιθέσεις στην ιρανική πετρελαϊκή υποδομή, πιθανότατα θα συμβούν μετά τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, εκτός εάν το Τελ Αβίβ θέλει να παίξει αυτό το χαρτί υπέρ του κλιμακώνοντας.