Το Ιράν εξαπέλυσε πάνω από τριακόσια τηλεκατευθυνόμενα drones και βαλλιστικούς πυραύλους εναντίον στρατιωτικών στόχων στο Ισραήλ τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή, σε αντίποινα για τον ισραηλινό βομβαρδισμό εναντίον του προξενείου του στη Δαμασκό την 1η Απριλίου. «Η αναμέτρηση δεν έχει τελειώσει» λέει το Ισραήλ.
Ταυτόχρονα, σύμμαχοι του Ιράν, ιδίως οι Χούθι της Υεμένης και η λιβανική Χεζμπολάχ, εξαπέλυσαν, επίσης, επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ, με τους πρώτους να απογειώνουν drones και τη δεύτερη να προχωρά στην εκτόξευση δυο ομοβροντιών εναντίον των κατεχόμενων υψιπέδων του Γκολάν.
Γιατί ο στρατός του Ιράν είναι σημαντικός αυτή τη στιγμή;
Ισραηλινοί αξιωματούχοι, όπως γράφουν οι «New York Times», είχαν δηλώσει ότι θα απαντούσαν σε οποιαδήποτε επίθεση από το Ιράν. Όλα, σχεδόν, τα διεθνή μέσα γράφουν ότι αυτό μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω αντίποινα από το Ιράν και ενδεχομένως να επεκταθεί σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο. Υπάρχει ακόμη και η πιθανότητα μια τέτοια σύγκρουση να συμπαρασύρει και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και η Ουάσινγκτον έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν είχε καμία σχέση με την επίθεση στη Δαμασκό.
Οι αναλυτές λένε ότι οι αντίπαλοι του Ιράν, κυρίως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ, αποφεύγουν εδώ και δεκαετίες τα άμεσα στρατιωτικά πλήγματα κατά του Ιράν, μη θέλοντας να εμπλακούν με τον πολύπλοκο στρατιωτικό μηχανισμό της Τεχεράνης. Αντ’ αυτού, το Ισραήλ και το Ιράν έχουν εμπλακεί σε έναν μακρύ-σκιώδη- πόλεμο μέσω αεροπορικών, θαλάσσιων, χερσαίων και κυβερνοεπιθέσεων, ενώ το Ισραήλ έχει στοχεύσει κρυφά στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις στο εσωτερικό του Ιράν και έχει σκοτώσει διοικητές και επιστήμονες.
«Υπάρχει λόγος που το Ιράν δεν έχει χτυπηθεί», δήλωσε ο Afshon Ostovar, αναπληρωτής καθηγητής θεμάτων εθνικής ασφάλειας στη «Naval Postgraduate School» και ειδικός στον ιρανικό στρατό. «Δεν είναι ότι οι αντίπαλοι του Ιράν φοβούνται το Ιράν. Είναι ότι αντιλαμβάνονται ότι οποιοσδήποτε πόλεμος εναντίον του Ιράν είναι ένας πολύ σοβαρός πόλεμος».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο στρατός του οποίου διεξάγει πόλεμο εναντίον της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας -παλαιστινιακό θύλακο που έχει υποστεί ανυπολόγιστες καταστροφές από την 7η Οκτωβρίου- συζήτησε τηλεφωνικά με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν έπειτα από συνεδρίαση του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου του. Ωστόσο, ο κ. Μπάιντεν, σύμφωνα με τα διεθνή μέσα, προσπάθησε να αποθαρρύνει ενδεχόμενη ισραηλινή αντεπίθεση στο Ιράν, αλλά ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας, Γιοάβ Γκαλάντ, δήλωσε ότι η αναμέτρηση με το Ιράν δεν έχει ακόμη τελειώσει.
Τι είδους στρατιωτική απειλή αποτελεί το Ιράν;
Οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις είναι από τις μεγαλύτερες στη Μέση Ανατολή, με τουλάχιστον 580.000 άτομα ενεργό προσωπικό και περίπου 200.000 εκπαιδευμένους εφέδρους, οι οποίοι κατανέμονται στον παραδοσιακό στρατό και στο Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, σύμφωνα με μια ετήσια αξιολόγηση του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών πέρυσι.
Ο στρατός και οι Φρουροί της Επανάστασης διαθέτουν ο καθένας ξεχωριστές και ενεργές χερσαίες, αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις, ενώ οι Φρουροί είναι υπεύθυνοι για την ασφάλεια των συνόρων του Ιράν. Το Γενικό Επιτελείο των Ενόπλων Δυνάμεων είναι υπεύθυνο για τον συντονισμό τους και καθορίζει τη συνολική στρατηγική.
Οι Φρουροί διαχειρίζονται επίσης τη Δύναμη Quds, μια επίλεκτη μονάδα που είναι υπεύθυνη για τον εξοπλισμό, την εκπαίδευση και την υποστήριξη του δικτύου των παραστρατιωτικών ομάδων σε όλη τη Μέση Ανατολή, που είναι γνωστή ως «άξονας της αντίστασης». Αυτές οι πολιτοφυλακές περιλαμβάνουν τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, τους Χούθι στην Υεμένη, ομάδες πολιτοφυλακής στη Συρία και το Ιράκ και τη Χαμάς και την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ στη Γάζα. Επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν είναι ο ανώτατος ηγέτης, ο Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος έχει τον τελευταίο λόγο για όλες τις σημαντικές αποφάσεις.
Ενώ οι πολιτοφυλακές δεν υπολογίζονται ως μέρος των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν, οι αναλυτές λένε ότι θεωρούνται συμμαχική περιφερειακή δύναμη – έτοιμη για μάχη, βαριά οπλισμένη και ιδεολογικά πιστή – και θα μπορούσαν να βοηθήσουν το Ιράν αν δεχόταν επίθεση.
Τι είδους όπλα διαθέτει το Ιράν;
Για δεκαετίες, η στρατιωτική στρατηγική του Ιράν εδράζεται στην αποτροπή, δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη πυραύλων ακριβείας και μεγάλου βεληνεκούς, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αεράμυνας. Έχει κατασκευάσει έναν μεγάλο στόλο ταχύπλοων σκαφών και μερικά μικρά υποβρύχια που είναι ικανά να διαταράξουν τη ναυτιλιακή κίνηση και τον παγκόσμιο ενεργειακό εφοδιασμό που περνά από τον Περσικό Κόλπο και τα Στενά του Ορμούζ.
Το Ιράν διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα οπλοστάσια βαλλιστικών πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών στη Μέση Ανατολή, δήλωσε ο κ. Ostovar. Αυτό περιλαμβάνει πυραύλους κρουζ, καθώς και βαλλιστικούς πυραύλους με βεληνεκές έως και 2.000 χιλιόμετρα ή περισσότερα από 1.200 μίλια.
Τα τελευταία χρόνια, η Τεχεράνη έχει συγκεντρώσει ένα μεγάλο απόθεμα μη επανδρωμένων αεροσκαφών με βεληνεκές περίπου 1.200 έως 1.550 μίλια και ικανά να πετούν χαμηλά για να αποφεύγουν τα ραντάρ, σύμφωνα με εμπειρογνώμονες και Ιρανούς διοικητές που έχουν δώσει δημόσιες συνεντεύξεις στα κρατικά μέσα ενημέρωσης. Μάλιστα, το Ιράν επιδεικνύει περήφανα τον θησαυρό των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων του κατά τη διάρκεια στρατιωτικών παρελάσεων και φιλοδοξεί να δημιουργήσει μια μεγάλη εξαγωγική επιχείρηση στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη του Ιράν χρησιμοποιούνται από τη Ρωσία στην Ουκρανία και έχουν εμφανιστεί στη σύγκρουση στο Σουδάν.
Οι βάσεις και οι εγκαταστάσεις τους είναι ευρέως διασκορπισμένες, θαμμένες βαθιά κάτω από το έδαφος και οχυρωμένες με αεράμυνα, γεγονός που καθιστά δύσκολη την καταστροφή τους με αεροπορικές επιδρομές, λένε οι ειδικοί.
Πού βρίσκει το Ιράν τα όπλα του;
Οι διεθνείς κυρώσεις έχουν αποκόψει το Ιράν από όπλα υψηλής τεχνολογίας και στρατιωτικό εξοπλισμό που κατασκευάζεται στο εξωτερικό, όπως τανκς και μαχητικά αεροσκάφη.
Κατά τη διάρκεια του οκταετούς πολέμου του Ιράν με το Ιράκ τη δεκαετία του 1980, λίγες χώρες ήταν πρόθυμες να πουλήσουν όπλα στο Ιράν. Όταν ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ έγινε ανώτατος ηγέτης του Ιράν το 1989, ένα χρόνο μετά το τέλος του πολέμου, ανέθεσε στους Φρουρούς της Επανάστασης να αναπτύξουν μια εγχώρια βιομηχανία όπλων και διέθεσε πόρους για την προσπάθεια αυτή, η οποία αναφέρθηκε ευρέως στα ιρανικά μέσα ενημέρωσης. Ήθελε να διασφαλίσει ότι το Ιράν δεν θα χρειαζόταν ποτέ ξανά να βασίζεται σε ξένες δυνάμεις για τις αμυντικές του ανάγκες.
Σήμερα, το Ιράν κατασκευάζει μεγάλη ποσότητα πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο έδαφός του και έχει θέσει ως προτεραιότητα αυτή την αμυντική παραγωγή, δήλωσαν οι ειδικοί. Οι προσπάθειές του να κατασκευάσει τεθωρακισμένα οχήματα και μεγάλα ναυτικά σκάφη έχουν συναντήσει μικτά αποτελέσματα. Εισάγει, επίσης, μικρά υποβρύχια από τη Βόρεια Κορέα, ενώ επεκτείνει και εκσυγχρονίζει τον εγχώρια παραγόμενο στόλο του.
Πώς βλέπουν οι άλλες χώρες τον ιρανικό στρατό και ποιες είναι οι αδυναμίες του;
Ο στρατός του Ιράν θεωρείται ως ένας από τους ισχυρότερους στην περιοχή όσον αφορά στον εξοπλισμό, στη συνοχή, στην εμπειρία και στην ποιότητα του προσωπικού, αλλά υστερεί κατά πολύ σε σχέση με τη δύναμη και την πολυπλοκότητα των ενόπλων δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ισραήλ και ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών, λένε οι ειδικοί.
Η μεγαλύτερη αδυναμία του Ιράν είναι η αεροπορία του. Μεγάλο μέρος των αεροσκαφών της χώρας χρονολογείται από την εποχή του Σάχη Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί, ο οποίος ηγήθηκε του Ιράν από το 1941 έως το 1979, και πολλά από αυτά έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας λόγω έλλειψης ανταλλακτικών. Η χώρα αγόρασε επίσης έναν μικρό στόλο από τη Ρωσία τη δεκαετία του 1990, δήλωσαν οι ειδικοί.
Τα άρματα μάχης και τα τεθωρακισμένα οχήματα του Ιράν είναι παλιά και η χώρα διαθέτει μόνο λίγα μεγάλα ναυτικά σκάφη, δήλωσαν οι εμπειρογνώμονες. Δύο σκάφη συλλογής πληροφοριών, το Saviz και το Behshad, που έχουν αναπτυχθεί στην Ερυθρά Θάλασσα, έχουν βοηθήσει τους Χούτι να εντοπίσουν πλοία που ανήκουν στο Ισραήλ για επιθέσεις, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Η επίθεση του Ισραήλ θα διαταράξει τον στρατό του Ιράν;
Οι δολοφονίες των ανώτερων στρατιωτικών αξιωματούχων αναμένεται να έχουν βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο στις περιφερειακές επιχειρήσεις του Ιράν, αφού εξοντώθηκαν διοικητές με πολυετή εμπειρία και σχέσεις με τους επικεφαλής των συμμαχικών πολιτοφυλακών. Ωστόσο, η «αλυσίδα διοίκησης» των ενόπλων δυνάμεων στο εσωτερικό του Ιράν παραμένει άθικτη, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Το Ιράν προειδοποίησε το Ισραήλ για μία μεγαλύτερη επίθεση κατά της επικράτειας του, στην περίπτωση που οι Ισραηλινοί απαντήσουν κατά της επίθεσης με drones και πυραύλους που εξαπέλυσε τη νύχτα, κατά περιοχών του, η Τεχεράνη.
Το Ιράν πρόσθεσε ότι έχει προειδοποιήσει και την Ουάσινγκτον να μην υποστηρίξει οποιαδήποτε πολεμική ενέργεια του Ισραήλ, διαφορετικά αυτό θα έχει ως συνέπεια την στοχοθέτηση αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων από το Ιράν.