Στη χώρα μας το ωράριο αυξάνεται, ενώ στην Ευρώπη έχει μπει στην ατζέντα η τετραήμερη απασχόληση.
Μιθριδατισμός
Τα δημοσιεύματα διεθνούς ενημερωτικών οργανισμών όπως το CNBC και ο Guardian έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα και εύλογα προκαλούν τον ενδιαφέρον. Ωστόσο, είναι ενδεικτικό για την κατάσταση του δημόσιου διαλόγου στη σημερινή Ελλάδα το ότι προσέλκυσαν μεγαλύτερο ενδιαφέρον τα δημοσιεύματα των ξένων ΜΜΕ για την επιβολή του εξαήμερου παρά αυτή καθαυτή η είδηση όταν κυκλοφόρησε.
Πέρα από τον επαρχιωτισμό και το παραδοσιακό κόμπλεξ με την Εσπερία, εν προκειμένω βρισκόμαστε μπροστά σε μια ακραία εκδοχή του ιδεολογικού μιθριδατισμού που καλλιεργείται ανελλιπώς από τα χρόνια του Μνημονίου. Στην Ελλάδα του 2024 κανένα αντεργατικό μέτρο δεν προκαλεί πολιτικό σκάνδαλο, γιατί όλα πλέον όλα τα έχουμε συνηθίσει και μοιάζουν λογικά στο πλαίσιο της «νέας κανονικότητας». Έπρεπε να έρθουν ο Guardian και το CNBC για να μας πουν ότι το εξαήμερο αποτελεί τρομακτικό πισωγύρισμα για τον 21ο αιώνα.
Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Ιουλίου ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να επιβάλλει μονομερώς εργασία έξι ημερών την εβδομάδα σε επιχειρήσεις 24ωρης λειτουργίας με εναλλασσόμενες βάρδιες. Πρόκειται για την εφαρμογή του νόμου 5053/23 της Νέας Δημοκρατίας.
Περισσότερη δουλειά…
Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που τα συνδικάτα έριχναν το σύνθημα «λιγότερη δουλειά, δουλειά για όλους» και το 35ωρο άρχιζε να καθιερώνεται στην Ευρώπη. Σήμερα στην Ελλάδα η εικόνα έχει αντιστραφεί: Δουλεύουμε λιγότεροι για περισσότερες ώρες. Μάλιστα αναδεικνυόμαστε στους πρωταθλητές Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ωράριο εργασίας.
Σύμφωνα με την Eurostat, στην Ελλάδα εργαζόμαστε κατά μέσο όρο 39,8 ώρες την εβδομάδα , δηλαδή δουλεύουμε περισσότερο από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Μας ακολουθούν οι Ρουμάνοι με 39,5 ώρες, οι Πολωνοί με 39,3 και οι Βούλγαροι με 39. Αντιθέτως τις λιγότερες ώρες δουλεύουν οι Ολλανδοί με 32,2, οι Αυστριακοί με 33,6, οι Γερμανοί με 34 και οι Δανοί με 34,3.
Από τα στοιχεία της Eurostat προκύπτουν δύο συμπεράσματα:
Το πρώτο είναι ότι η Ελλάδα ως προς την κατάσταση των εργαζομένων τοποθετείται στην κατηγορία των χωρών που ανήκαν παλιότερα στο σοβιετικό μπλοκ και όχι σε αυτό των δυτικών χωρών με την αυξημένη κοινωνική προστασία.
Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι τα στοιχεία διαψεύδουν το νεοφιλελεύθερο επιχείρημα (που αποτελεί τον πυρήνα τη κυβερνητικής πολιτικής) ότι όσα πιο φτηνή είναι η εργασία, τόσο πιο ανταγωνιστική είναι μια οικονομία. Η Ολλανδία, η Αυστρία, η Γερμανία και η Δανία έχουν τα μικρότερα εργατικά ωράρια και τους υψηλότερους μισθούς, αλλά ανήκουν στις πιο ισχυρές οικονομίες της ΕΕ.
Παραβιάσεις του ωραρίου
Πέρα από το θεσμικό πλαίσιο για το ωράριο που είναι το χειρότερο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην πράξη οι παραβιάσεις της νομοθεσίας αποτελούν τον κανόνα. Το 2023 από τις 11.640 παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας που διαπίστωσε η Επιθεώρηση Εργασίας, οι 5.774 αφορούσαν το ωράριο εργασίας. Πρόκειται κυρίως για περιπτώσεις όπου η πλήρης απασχόληση δηλώνεται ως μερική, καθώς και για απλήρωτες υπερωρίες. Να σημειωθεί ότι στην πραγματικότητα οι παραβιάσεις του ωραρίου είναι πολύ περισσότερες από αυτές που καταγράφονται.
Από τη μια μεριά η Επιθεώρηση εργασίας δεν έχει το προσωπικό που χρειάζεται -οι εργαζόμενοι κάνουν λόγο για 250 κενές οργανικές θέσεις. Από την άλλη, οι αυθαιρεσίες διευκολύνονται από την απόφαση της κυβέρνησης να καταργηθεί η υποχρέωση του εργοδότη να προδηλώνει την υπερεργασία.
Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε ότι σύμφωνα με το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, την περίοδο 2019-2023 η Ελλάδα καταγράφει με -8,3% τη μεγαλύτερη μείωση του πραγματικού εισοδήματος από εργασία από όλες τις χώρες της Ε.Ε., τότε έχουμε την πλήρη εικόνα, που δεν είναι και τόσο ευχάριστη για τους εργαζόμενους.
Μόνο που αν περιμένουμε να τα ακούμε από τα ξένα ΜΜΕ για να ασχολούμαστε, λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν.