Αν και το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, η συμμαχία της Αριστεράς και των Πρασίνων που κυριαρχείται από την Ανυπόταχτη Γαλλία του Jean Luc Melenchon, έκανε την έκπληξη και αναδείχθηκε πρώτη κοινοβουλευτική δύναμη με 182 έδρες στις βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία, τα αποτελέσματα ήταν εν πολλοίς γνωστά: ότι δηλαδή κανένα κόμμα δεν θα μπορούσε να αποκτήσει την απόλυτη πλειοψηφία των 289 εδρών, έτσι ώστε να μπορέσει να κυβερνήσει.
Η παραδοχή αυτή συνεπάγεται από μόνη της ένα τεράστιο πολιτικό πρόβλημα: διότι οι τρεις πρώτες πολιτικές δυνάμεις έχουν πολύ διαφορετικές ιδεολογικές πλατφόρμες, διότι στη Γαλλία δεν υπάρχει η πολιτική παράδοση της συνεργασίας δυνάμεων με διαφορετικά πολιτικά υπόβαθρα και διότι, βάσει των νέων προβλέψεων του γαλλικού Συντάγματος, δεν μπορούν να προκηρυχθούν νέες βουλευτικές εκλογές για τον επόμενο χρόνο.
Δεδομένου λοιπόν ότι ο Macron έχει διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί από το προεδρικό αξίωμα έως τις επόμενες εκλογές του 2027, το ερώτημα είναι τι γίνεται από εδώ και πέρα στη Γαλλία, η οποία είναι αντιμέτωπη με μια τελείως πρωτόγνωρη κατάσταση.
Παραμένει προς το παρόν ο Attal
Τα γαλλικά ΜΜΕ μεταδίδουν πως ο πρόεδρος Macron δεν πρόκειται να λάβει καμία απόφαση για τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης και τον ορισμό του νέου πρωθυπουργού τουλάχιστον μέχρι να ξεκαθαρίσει πλήρως η εικόνα της νέας γαλλικής Εθνοσυνέλευσης και μέχρι να επιστρέψει από την Ουάσινγκτον των ΗΠΑ, όπου και θα παραμείνει έως τις 11 Ιουλίου προκειμένου να συμμετάσχει στη Σύνοδο Κορυφής των κρατών μελών του ΝΑΤΟ.
Πάντως και σε μια πρώτη κίνηση, και μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο, ο Macron αποφάσισε να διατηρήσει στην πρωθυπουργία τον Gabriel Attal, ο οποίος τον επισκέφθηκε στο Μέγαρο των Ηλυσίων προκειμένου να του επιδώσει την παραίτηση του, όπως είχε προαναγγείλει από χθες Κυριακή 7/7.
Σύμφωνα με τη Le Monde, ο Macron ζήτησε από τον Gabriel Attal να παραμείνει στο πρωθυπουργικό αξίωμα για να διασφαλιστεί η σταθερότητα της χώρας.
Προειδοποίηση Le Maire (ΥΠΟΙΚ Γαλλίας): Οικονομική παρακμή εάν εφαρμοστεί το πρόγραμμα του Νέου Λαϊκού Μετώπου
Σαφή προειδοποίηση ότι εάν εφαρμοστεί το πρόγραμμα του Νέου Λαϊκού Μετώπου, η χώρα θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον κίνδυνο δημιουργίας νομισματικής κρίσης και εισόδου σε οικονομική παρακμή απηύθυνε ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Bruno Le Maire.
«Η εφαρμογή αυτού του προγράμματος θα κατέστρεφε όλα τα επιτεύγματα της οικονομικής πολιτικής που εφαρμόσαμε τα τελευταία εφτά χρόνια» τόνισε ο Le Maire.
Τα σενάρια της επόμενης ημέρας
Προφανώς η διατήρηση του Attal είναι μια προσωρινή λύση.
Όσον αφορά τα σενάρια της επόμενης ημέρας για το σχηματισμό της επόμενης γαλλικής κυβέρνησης, ο Guardian αναφέρεται σε τρία σενάρια.
1. Θα μπορούσε το Νέο Λαϊκό Μέτωπο να ελπίζει να σχηματίσει κυβέρνηση;
Ενάντια σε κάθε προσδοκία, η συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου (Ανυπόταχτη Γαλλία, Σοσιαλιστικό κόμμα, Πράσινοι, Κομουνιστικό κόμμα) είναι η μεγάλη δύναμη στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, αν και απέχει κατά πολύ από την απόλυτη πλειοψηφία των 289 εδρών.
Ο Melenchon ζήτησε από τον Macron να ορίσει πρωθυπουργό από αυτή τη Συμμαχία και να εφαρμόσει το σύνολο του προγράμματος του Νέου Λαϊκού Μετώπου.
Άλλοι, εντός του συνασπισμού, είπαν ότι χωρίς πλειοψηφία το αριστερό μπλοκ θα αναγκαστεί να διαπραγματευτεί.
Το Σύνταγμα της Γαλλίας επιτρέπει στον πρόεδρο να επιλέξει όποιον θέλει για πρωθυπουργό.
Επί της ουσίας όμως και επειδή το κοινοβούλιο μπορεί να εξαναγκάσει μια κυβέρνηση σε παραίτηση, ο αρχηγός του κράτους επιλέγει πάντα κάποιον που θα είναι αποδεκτός από την Εθνοσυνέλευση.
Κανονικά θα ήταν κάποιος από τη μεγαλύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο, αλλά ο διορισμός ενός ριζοσπάστη αριστερού ως πρωθυπουργού θα διέτρεχε τον κίνδυνο επαναλαμβανόμενων ψηφοφοριών δυσπιστίας που είναι πολύ πιθανό να υποστηριχθούν όχι μόνο από την κεντροδεξιά και την ακροδεξιά, αλλά πιθανώς και από την κοινοβουλευτική ομάδα του προέδρου Macron.
2. Μπορεί να σχηματιστεί μια κυβέρνηση συνασπισμού;
Σε αντίθεση με πολλές ηπειρωτικές ευρωπαϊκές χώρες, η Γαλλία δεν έχει εμπειρία από ευρείς συνασπισμούς από τις χαοτικές μέρες της Τέταρτης Δημοκρατίας, αν και αρκετές προσωπικότητες από την αριστερά και το κέντρο έχουν υποστηρίξει ότι θα μπορούσε να είναι μια λύση σε περίπτωση που δεν υπάρχει απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Ο πρώην πρωθυπουργός Édouard Philippe, ο μακροχρόνιος σύμμαχος του Macron, François Bayrou και η ηγέτης των Πρασίνων Marine Tondelier ήταν ανάμεσα σε εκείνους που είπαν την περασμένη εβδομάδα ότι ένας συνασπισμός κατά της Εθνικής Συσπείρωσης, από τη μετριοπαθή αριστερά έως την κεντροδεξιά, θα μπορούσε να ενωθεί γύρω από ένα βασικό νομοθετικό πρόγραμμα.
Την Κυριακή, αρκετοί τάχθηκαν με αυτήν την προοπτική.
«Είμαστε μπροστά σε μια διχασμένη Εθνοσυνέλευση.
Πρέπει να συμπεριφερόμαστε σαν ενήλικες.
Το κοινοβούλιο πρέπει να είναι η καρδιά της εξουσίας στη Γαλλία», δήλωσε ο Raphaël Glucksmann, ο οποίος ηγήθηκε της λίστας των Σοσιαλιστών στις ευρωεκλογές.
Κανείς δεν κέρδισε, σημείωσε ο Bayrou, προσθέτοντας ότι «οι μέρες της απόλυτης πλειοψηφίας έχουν τελειώσει» και ότι θα πρέπει «όλοι να καθίσουν σε ένα τραπέζι και να αναλάβουν τις ευθύνες τους».
Ο αρχηγός του Σοσιαλιστικού κόμματος, Olivier Faure, είπε ότι η ψηφοφορία πρέπει να «ανοίξει το δρόμο για μια πραγματική επανίδρυση».
Πολλά θα εξαρτηθούν από την προθυμία της «Ανυπόταχτης Γαλλίας» να συμβιβαστεί – και από την απάντηση της μετριοπαθούς αριστεράς εάν το κόμμα του Melenchon αρνηθεί… να παίξει μπάλα.
Το σκληρό αριστερό κόμμα έχει πει εδώ και καιρό ότι θα μπει σε μια κυβέρνηση μόνο και μόνο για να «εφαρμόσει τις πολιτικές του και κανενός άλλου».
Την ίδια στιγμή, πολλοί από τους κεντρώους του Macron έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν θα συνάψουν συμμαχία με την Ανυπόταχτη Γαλλία.
Οι πρώτες εκτιμήσεις υποδεικνύουν ότι είναι πιθανό να συγκροτηθεί μια συμμαχία μεταξύ των δυνάμεων του Macron, του Σοσιαλιστικού Κόμματος, των Πρασίνων και μερικών άλλων.
Ωστόσο, ειδικοί λένε ότι ένας mainstream συνασπισμός, αν και δυνατός κατ’ αρχήν, θα ήταν δύσκολο να οικοδομηθεί δεδομένων των διαφορετικών θέσεων των κομμάτων σε ζητήματα όπως οι φόροι, οι συντάξεις και οι πράσινες επενδύσεις.
Θα μπορούσε επίσης να είναι ευάλωτο σε προτάσεις μομφής που υποστηρίζονται τόσο από την «Ανυπόταχτη Γαλλία» όσο και από την Εθνική Συσπείρωση.
«Είναι μια ωραία ιδέα στα χαρτιά, αλλά υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ αυτού που είναι δυνατό και αυτού που είναι πραγματικά επιτεύξιμο», δήλωσε ο Bertrand Mathieu, ειδικός στο συνταγματικό δίκαιο στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι.
«Και το πρόγραμμά του θα μπορούσε να προβλέπει μόνο το ελάχιστο δυνατό» λέει ο Mathieu.
3. Ad hoc συμμαχίες, τεχνοκρατική κυβέρνηση ή τι άλλο είναι δυνατό;
Αντί να επιχειρήσει να συγκροτήσει μια επίσημη κυβέρνηση συνασπισμού, ο απερχόμενος πρωθυπουργός, Gabriel Attal, πρότεινε την περασμένη εβδομάδα τα κυρίαρχα κόμματα να σχηματίσουν διαφορετικές ad hoc συμμαχίες για να μπορούν να ψηφίζουν μεμονωμένα νομοθετήματα.
Ο Macron δοκίμασε αυτή τη στρατηγική από τότε που έχασε την πλειοψηφία το 2022, αλλά με περιορισμένη επιτυχία, έχοντας καταφύγει σε πολλές περιπτώσεις σε ειδικές συνταγματικές εξουσίες όπως το αντιδημοφιλές άρθρο 49.3 για να προωθήσει τη νομοθεσία χωρίς κοινοβουλευτική ψηφοφορία.
Ο πρόεδρος θα μπορούσε επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο να διορίσει μια τεχνοκρατική κυβέρνηση, αντίστοιχη με αυτή που σχηματίστηκε στην Ιταλία, αποτελούμενη από ειδικούς όπως οικονομολόγους, ανώτερους δημοσίους υπαλλήλους, ακαδημαϊκούς, διπλωμάτες και ηγέτες επιχειρήσεων ή συνδικάτων.
Η Γαλλία δεν έχει εμπειρία από τέτοιες κυβερνήσεις.
Ο Jean-Philippe Derosier, συνταγματολόγος στο Πανεπιστήμιο της Λιλ, είπε ότι δεν υπάρχει ούτε «θεσμικός ορισμός» γι’ αυτούς, επομένως θα ήταν «μια κανονική κυβέρνηση, ελεύθερη να ενεργεί όπως το επιθυμεί, όσο ωστόσο διαθέτει την υποστήριξη του Κοινοβουλίου».
Επίσης ο Macron θα μπορούσε να ζητήσει από τον απερχόμενο πρωθυπουργό Gabriel Attal να παραμείνει επικεφαλής μιας κάποιας μορφής προσωρινής κυβέρνησης.
4. Ποιες είναι οι συνέπειες όλων αυτών;
Ό,τι και αν συμφωνηθεί (ή όχι), αυτό που διαφαίνεται είναι ότι η Γαλλία οδεύει προς μια μακρά περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας και αστάθειας, που δυνητικά χαρακτηρίζεται στην καλύτερη περίπτωση από ελάχιστη νομοθετική πρόοδο και στη χειρότερη από κοινοβουλευτικό αδιέξοδο.
Ο Dominique Reynié, πολιτικός επιστήμονας, είπε ότι μια ασταθής κυβέρνηση μπορεί να μην είναι τόσο κακή προοπτική, απεικονίζοντάς την ως μια «κυβέρνηση επανόρθωσης» που θα μπορούσε να σταθεροποιήσει το πλοίο και να να «διορθώσει αυτό που δεν λειτουργεί» για έναν πληθυσμό που έχει κουραστεί από πολιτικές ανατροπές.
Άλλοι όμως έχουν προειδοποιήσει ότι το ακροδεξιό RN και ίσως το LFI του Mélenchon θα παρουσιάσουν τις όποιες λύσεις ως συνωμοσία των πολιτικών ελίτ για να τους στερήσουν την εξουσία, οδηγώντας σε μια ακόμη πιο καταστροφική προεκλογική εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές το 2027.
Ο Macron έχει μέχρι στιγμής αποκλείσει το ενδεχόμενο να παραιτηθεί πριν από αυτή την ημερομηνία – αλλά μπορεί να γίνει πιο πιθανό εάν επικρατήσει πλήρης παράλυση.
«Η Γαλλία σήμερα έχει απορρίψει την κυριαρχία της ακροδεξιάς», δήλωσε ο Mujtaba Rahman από την εταιρεία συμβούλων Eurasia Group. «Αλλά τα αποτελέσματα δείχνουν αδιέξοδο και παράλυση, ακόμα κι αν η Αριστερά ξεπέρασε τις προσδοκίες και η Ακροδεξιά δεν απέδωσε τα αναμενόμενα».
Φόβοι για δημοσιονομικό εκτροχιασμό και κρίση χρέους
«Η γαλλική πολιτική μπερδεύει και πάλι», δήλωσε ο Geoffrey Yu, ανώτερος αναλυτής στρατηγικής στην Bank of New York Mellon.
«Με βάση τα αποτελέσματα, οι κίνδυνοι επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής παραμένουν και ίσως στα περιθώρια έχουν αυξηθεί».
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο — το οποίο περιλαμβάνει τους Σοσιαλιστές και την ακροαριστερή France Unbowed — κέρδισε 178 έδρες στην Εθνοσυνέλευση, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το υπουργείο Εσωτερικών.
Το Εθνικό Ράλι της Marine Le Pen, ήρθε τρίτο με 143, ενώ η κεντρώα συμμαχία του Προέδρου Emmanuel Macron απέκτησε 156 έδρες.
Ωστόσο, η αριστερή συμμαχία στερείται απόλυτης πλειοψηφίας – περιορίζοντας το πόσα μπορεί να κάνει – και ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι ένα διαιρεμένο κοινοβούλιο θα ήταν θετικό αποτέλεσμα για τους επενδυτές.
Υπενθυμίζεται εδώ ότι οι γαλλικές αγορές βυθίστηκαν τον Ιούνιο, εξαλείφοντας δισεκατομμύρια ευρώ από μετοχές και ομόλογα καθώς η προκήρυξη πρόωρων εκλογών από τον Macron προκάλεσε ανησυχίες ότι η ακροδεξιά θα έπαιρνε την εξουσία.
Όμως, την περασμένη εβδομάδα, οι επενδυτές κάλυψαν ένα κομμάτι αυτών των απωλειών καθώς οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι το Εθνικό Ράλι δεν θα είχε απόλυτη πλειοψηφία.
Ο γαλλικός δείκτης CAC 40 την περασμένη εβδομάδα διέγραψε περίπου τις μισές απώλειες που υπέστη μετά την ανακοίνωση του Macron.
Το αποτέλεσμα πλέον είναι πολύ διαφορετικό: το κεντρώο κόμμα του Macron — που ευνοείται από τους επενδυτές — ήρθε στη δεύτερη θέση, παρά την κακή επίδοση στον πρώτο γύρο των εκλογών.
Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει τον πρόεδρο σε θέση να συνδυάσει έναν κεντρώο συνασπισμό.
Το βλέμμα στα ομόλογα
Ωστόσο, η αναπόφευκτη πολιτική διαμάχη και το άγχος για την επιρροή της αριστεράς μέσα σε ένα διαιρεμένο κοινοβούλιο, θα μπορούσαν να ωθήσουν υψηλότερα την απόδοση του 10ετούς ομολόγου του έθνους, γνωστό ως OATs.
Αυτό το spread είχε υποχωρήσει και έκλεισε στις 66 μονάδες βάσης την Παρασκευή, αφού εκτοξεύτηκε σε περισσότερες από 80 μονάδες βάσης τον περασμένο μήνα – επίπεδα που παρατηρήθηκαν τελευταία κατά τη διάρκεια της κρίσης δημόσιου χρέους της ευρωζώνης.
Το «σοκαριστικό αποτέλεσμα» θα μπορούσε εύκολα να επαναφέρει το spread πάνω από τις 80 μονάδες βάσης, σύμφωνα με τον James Rossiter, επικεφαλής της παγκόσμιας στρατηγικής της TD Securities.
«Οι αγορές επιτοκίων μπήκαν στις εκλογές με την τιμολόγηση των OATs για ένα διαιρεμένο κοινοβούλιο — αλλά ένα διαιρεμένο κοινοβούλιο υπό την ηγεσία του RN και όχι του NFP», πρόσθεσε ο ίδιος.
JP Morgan: Έρχεται πολιτικό αδιέξοδο στη Γαλλία, ανύπαρκτα τα περιθώρια πολιτικής της Αριστεράς
Ο δεύτερος γύρος των εκλογών της Κάτω Βουλής της Γαλλίας είχε ως αποτέλεσμα μια μεγάλη έκπληξη, αναφέρει η JP Morgan.
Το RN της Marine Le Pen τα πήγε χειρότερα από το αναμενόμενο, ενώ και η αριστερή συμμαχία (NFP) και η ENS του Macron τα πήγαν καλύτερα από το αναμενόμενο.
Ο συνασπισμός NFP ήρθε πρώτος με 182 έδρες στη Βουλή των 577 βουλευτών και απαιτούνται 289 έδρες για την πλειοψηφία.
Ο συνασπισμός του Macron ήταν δεύτερος με 168 έδρες και ο συνασπισμός RN της Le Pen ήταν τρίτος με 143 έδρες.
Το κύριο στοιχείο σε αυτό το στάδιο είναι ότι η γαλλική Κάτω Βουλή είναι πολύ διχασμένη.
Ένα διαιρεμένο κοινοβούλιο δεν έχει προηγούμενο στο τρέχον θεσμικό καθεστώς και δεν είναι σαφές πώς αυτή η πολιτική ακολουθία λειτουργήσει βραχυπρόθεσμα.
Αν και το NFP έχει τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών, δεν έχουν εφαρμόσιμη πλειοψηφία και θα είναι δύσκολο για αυτούς να προχωρήσουν στο πρόγραμμά τους εκτιμά η JP Morgan.
Στην αγορά ομολόγων, αυτό το αποτέλεσμα είναι σε γενικές γραμμές παρόμοιο με το σενάριο αδύναμης πλειοψηφίας/κοινοβουλίου.
Σύμφωνα με το σενάριο αδύναμης πλειοψηφίας/κρεμασμένου κοινοβουλίου, υπάρχει σημαντική πιθανότητα πολιτικού αδιεξόδου με περιορισμένη χάραξη πολιτικής.
Σε αυτό το πλαίσιο, η JP Morgan αναμένει από την αγορά να τιμολογήσει τα συνεχιζόμενα ασφάλιστρα κινδύνου πολιτικής/δημοσιονομικής αβεβαιότητας.
Το αδύναμο σενάριο σχετικής πλειοψηφίας, είναι θολό, αλλά όχι ανατρεπτικό, καταλήγει η JP Morgan.