Το ρεπορτάζ θυμίζει κατασκοπευτικό θρίλερ: περιγράφει λεπτομερώς πως οι βομβητές-όπλα είχαν χαρακτηριστικά που στόχευαν να ξεγελάσουν τους μαχητές της Χεζμπολάχ, αλλά και την «αχίλλειο πτέρνα» τους.
Κατά τις πληροφορίες του Reuters, οι πράκτορες που έφτιαξαν τους βομβητές σχεδίασαν μια ειδική μπαταρία, η οποία έκρυβε έναν μικρό αλλά ισχυρό εκρηκτικό μηχανισμό και έναν καινοτόμο πυροκροτητή που περνούσε απαρατήρητος από τις ακτίνες Χ.
Το πρακτορείο επικαλείται πηγές από τον Λίβανο που έχουν γνώση για τα σχέδια που αφορούν τους βομβητές, ενώ αναφέρει πως έχει δει φωτογραφίες που απεικονίζουν τις εν λόγω μπαταρίες.
Βασική αδυναμία του σχεδιασμού ήταν ο μεγάλος όγκος του βομβητή, σύμφωνα με το ρεπορτάζ.
Για να ξεπεράσουν τα εμπόδια που δημιουργούσε η αδυναμία αυτή, οι πράκτορες του Ισραήλ δημιούργησαν ψεύτικα ηλεκτρονικά καταστήματα, σελίδες και αναρτήσεις που θα μπορούσαν να εξαπατήσουν τη Χεζμπολάχ, όπως προκύπτει από την επισκόπηση των αρχείων του διαδικτύου από το Reuters. Σε μια επιχείρηση που λειτουργούσε αρκετά χρόνια με ψεύτικες κριτικές στο διαδίκτυο, μεταξύ άλλων, προσπάθησαν να πείσουν τη Χεζμπολάχ να προμηθευτεί το συγκεκριμένο προϊόν.
Πώς ήταν κατασκευασμένοι οι βομβητές που προκάλεσαν χάος στον Λίβανο
Ένα λεπτό, τετράγωνο φύλλο με έξι γραμμάρια λευκής πλαστικής εκρηκτικής ύλης τετρανιτρικής πενταερυθριτόλης (PETN) είχε συμπιεστεί ανάμεσα σε δύο ορθογώνιες μπαταρίες, σύμφωνα με τη λιβανέζικη πηγή και τις φωτογραφίες.
Ο υπόλοιπος χώρος δεν φαινόταν στις φωτογραφίες, αλλά εκεί βρισκόταν μια λωρίδα από εξαιρετικά εύφλεκτο υλικό που λειτουργούσε ως πυροκροτητής, δήλωσε η πηγή.
Αυτό το «σάντουιτς» τριών στρωμάτων τοποθετήθηκε σε ένα μαύρο πλαστικό κάλυμμα και μπήκε σε μεταλλικό περίβλημα περίπου στο μέγεθος ενός κουτιού σπίρτων, όπως έδειξαν οι φωτογραφίες.
Η κατασκευή ήταν ασυνήθιστη επειδή δεν βασιζόταν σε έναν τυπικό μικροσκοπικό πυροκροτητή, συνήθως έναν μεταλλικό κύλινδρο, δήλωσαν η πηγή και δύο ειδικοί σε θέματα βομβών. Και οι τρεις μίλησαν υπό όρους ανωνυμίας.
Χωρίς μεταλλικά εξαρτήματα, το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για την πυροδότηση είχε ένα πλεονέκτημα: όπως και τα πλαστικά εκρηκτικά, δεν ήταν δυνατό να ανιχνευθεί με ακτίνες Χ.
Η Χεζμπολάχ πέρασε τους βομβητές από έλεγχο, αλλά δεν βρήκε κάτι ύποπτο
Μόλις παρέλαβε τους βομβητές τον Φεβρουάριο, η Χεζμπολάχ έψαξε για την παρουσία εκρηκτικών, είπαν δύο άτομα που γνωρίζουν το θέμα, περνώντας τους από σαρωτές ασφαλείας αεροδρομίων για να δει αν ενεργοποιούσαν συναγερμό. Δεν αναφέρθηκε τίποτα ύποπτο.
Οι συσκευές ήταν πιθανότατα ρυθμισμένες έτσι ώστε να δημιουργούν έναν σπινθήρα μέσα στην μπαταρία, αρκετό για να ανάψει το υλικό πυροδότησης και να προκαλέσει την έκρηξη του φύλλου PETN, είπαν οι δύο ειδικοί σε θέματα βομβών, στους οποίους το Reuters έδειξε το σχέδιο του βομβητή.
Η αδύναμη μπαταρία του βομβητή ήταν πρόβλημα για το Ισραήλ, η Χεζμπολάχ το παρατήρησε, αλλά δεν ανησύχησε
Με δεδομένο ότι τα εκρηκτικά και το περιτύλιγμα καταλάμβαναν περίπου το ένα τρίτο του όγκου, η μπαταρία μετέφερε ένα κλάσμα της ισχύος που συνάδει με το βάρος των 35 γραμμαρίων της, είπαν οι δύο ειδικοί σε θέματα μπαταριών.
«Υπάρχει ένα σημαντικό ποσό μη υπολογίσιμης μάζας» δήλωσε ο Πολ Κρίστενσεν, ειδικός στις μπαταρίες λιθίου στο Πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ της Βρετανίας.
Κάποια στιγμή, η Χεζμπολάχ παρατήρησε ότι η μπαταρία εξαντλούνταν γρηγορότερα από το αναμενόμενο, δήλωσε η λιβανέζικη πηγή. Ωστόσο, το ζήτημα δεν φαίνεται να προκάλεσε σημαντικές ανησυχίες για την ασφάλεια και η ομάδα εξακολουθούσε να παραδίδει στα μέλη της τους βομβητές ώρες πριν από την επίθεση.
Στις 17 Σεπτεμβρίου, χιλιάδες βομβητές εξερράγησαν ταυτόχρονα στα νότια προάστια της Βηρυτού και σε άλλα προπύργια της Χεζμπολάχ, στις περισσότερες περιπτώσεις αφού οι συσκευές ειδοποιούσαν για κάποιο εισερχόμενο μήνυμα.
Μεταξύ των θυμάτων που μεταφέρθηκαν εσπευσμένα στο νοσοκομείο, πολλά είχαν τραύματα στα μάτια, κομμένα δάχτυλα ή τρύπες στην κοιλιά τους, σύμφωνα με το Reuters, γεγονός που υποδεικνύει την εγγύτητά τους στις συσκευές τη στιγμή της έκρηξης.
Συνολικά, η επίθεση με τους βομβητές, και μια δεύτερη την επόμενη ημέρα που ενεργοποίησε οπλισμένα γουόκι τόκι, σκότωσε 39 ανθρώπους και τραυμάτισε περισσότερους από 3.400.
Βασικό ρόλο στην επίθεση με τους βομβητές είχε η Μοσάντ
Δύο δυτικές πηγές ασφαλείας δήλωσαν ότι η ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών Μοσάντ πρωτοστάτησε στις επιθέσεις με τους βομβητές και τους ασυρμάτους.
Το Reuters δεν μπόρεσε να εξακριβώσει πού κατασκευάστηκαν οι συσκευές. Το γραφείο του πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, το οποίο έχει την εξουσία επί της Μοσάντ, δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
Το υπουργείο Πληροφοριών του Λιβάνου και ένας εκπρόσωπος της Χεζμπολάχ αρνήθηκαν να σχολιάσουν για το άρθρο αυτό.
Το Ισραήλ δεν διέψευσε ούτε επιβεβαίωσε κάποιον ρόλο. Την επομένη των επιθέσεων ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Γιοάβ Γκαλάντ, εξήρε τα «πολύ εντυπωσιακά» αποτελέσματα της Μοσάντ, σχόλια που ερμηνεύτηκαν ευρέως στο Ισραήλ ως σιωπηρή αναγνώριση της συμμετοχής της υπηρεσίας.
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν είχαν ενημερωθεί εκ των προτέρων για την επιχείρηση.
Ο αδύναμος κρίκος
Εξωτερικά, η πηγή ενέργειας του βομβητή έμοιαζε με μια τυπική μπαταρία ιόντων λιθίου που χρησιμοποιείται σε χιλιάδες καταναλωτικά ηλεκτρονικά προϊόντα.
Και όμως, η μπαταρία με την ένδειξη LI-BT783 είχε ένα πρόβλημα: όπως και ο βομβητής, δεν υπήρχε στην αγορά.
Έτσι, οι πράκτορες του Ισραήλ δημιούργησαν μια ιστορία από το μηδέν.
Η Χεζμπολάχ έχει σοβαρές διαδικασίες προμηθειών για να ελέγχει τι αγοράζει, δήλωσε στο Reuters ένας πρώην αξιωματικός των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος δεν συμμετείχε στην επιχείρηση.
«Θέλεις να σιγουρευτείς ότι αν ψάξουν, θα βρουν κάτι» δήλωσε ο πρώην κατάσκοπος, ζητώντας να μην κατονομαστεί. «Το να μη βρίσκεις τίποτα δεν είναι καλό».
Η δημιουργία ιστοριών ή «θρύλων» για τους μυστικούς πράκτορες αποτελεί εδώ και καιρό βασική δεξιότητα των κατασκοπευτικών υπηρεσιών. Αυτό που έκανε ασυνήθιστη την ιστορία των βομβητών είναι ότι οι δεξιότητες αυτές φαίνεται να έχουν εφαρμοστεί σε πανταχού παρόντα καταναλωτικά ηλεκτρονικά προϊόντα.
Όσον αφορά τους βομβητές, οι πράκτορες εξαπάτησαν τη Χεζμπολάχ πουλώντας το μοντέλο AR-924, το οποίο δημιουργήθηκε κατά παραγγελία, κάτω από μια υπάρχουσα, γνωστή ταϊβανέζικη μάρκα, την Gold Apollo.
Ο πρόεδρος της Gold Apollo, Hsu Ching-kuang, δήλωσε στους δημοσιογράφους μία ημέρα μετά την επίθεση ότι τον προσέγγισε πριν από περίπου τρία χρόνια μια πρώην υπάλληλος, η Teresa Wu, και το «μεγάλο αφεντικό της, που ονομάζεται Tom», για να συζητήσουν μια συμφωνία αδειοδότησης.
Ο Hsu δήλωσε ότι είχε ελάχιστες πληροφορίες για τον ανώτερο της Wu, αλλά τους παραχώρησε το δικαίωμα να σχεδιάζουν τα δικά τους προϊόντα και να τα διαθέτουν στην αγορά με το ευρέως διαδεδομένο εμπορικό σήμα Gold Apollo.
Το Reuters δεν μπόρεσε να εξακριβώσει την ταυτότητα του προϊσταμένου, ούτε αν το άτομο ή ο Wu συνεργάζονταν εν γνώσει τους με τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες.
Ο πρόεδρος δήλωσε ότι δεν εντυπωσιάστηκε από το AR-924 όταν το είδε, αλλά παρ’ όλα αυτά πρόσθεσε φωτογραφίες και περιγραφή του προϊόντος στην ιστοσελίδα της εταιρείας του, συμβάλλοντας στην προβολή και την αξιοπιστία του. Δεν υπήρχε τρόπος να αγοράσει κανείς απευθείας το AR-924 από την ιστοσελίδα του.
Ο Hsu δήλωσε ότι δεν γνώριζε τίποτα για τις θανατηφόρες δυνατότητες των βομβητών ή για την ευρύτερη επιχείρηση επίθεσης κατά της Χεζμπολάχ. Περιέγραψε την εταιρεία του ως θύμα της συνωμοσίας.
Η Gold Apollo αρνήθηκε να παράσχει περαιτέρω σχόλια. Οι κλήσεις και τα μηνύματα που στάλθηκαν στη Wu έμειναν αναπάντητα. Η ίδια δεν έχει κάνει δηλώσεις στα μέσα ενημέρωσης μετά τις επιθέσεις.
«Γνωρίζω αυτό το προϊόν»
Τον Σεπτέμβριο του 2023, ιστοσελίδες και εικόνες με το AR-924 και την μπαταρία του προστέθηκαν στο apollosystemshk.com, έναν ιστότοπο που ανέφερε ότι είχε άδεια διανομής των προϊόντων Gold Apollo, καθώς και του ανθεκτικού βομβητή και της ογκώδους πηγής ενέργειάς του, σύμφωνα με μια επισκόπηση των αρχείων και μεταδεδομένων του διαδικτύου από το Reuters.
Ο ιστότοπος έδωσε μια διεύθυνση στο Χονγκ Κονγκ για μια εταιρεία που ονομάζεται Apollo Systems HK. Καμία εταιρεία με αυτό το όνομα δεν υπάρχει στη διεύθυνση ή στα εταιρικά αρχεία του Χονγκ Κονγκ.
Ωστόσο, ο ιστότοπος αναφερόταν από τη Wu, την Ταϊβανέζα επιχειρηματία, στη σελίδα της στο Facebook, καθώς και στα δημόσια αρχεία σύστασης όταν καταχώρισε μια εταιρεία με την επωνυμία Apollo Systems στην Ταϊπέι νωρίτερα φέτος.
Ένα τμήμα του ιστότοπου apollosystemshk.com αφιερωμένο στην LI-BT783 έδωσε έμφαση στην εξαιρετική απόδοση της μπαταρίας. Σε αντίθεση με τις μπαταρίες μίας χρήσης που τροφοδοτούσαν τους βομβητές παλαιότερης γενιάς, διαθέτει αυτονομία 85 ημερών και μπορεί να επαναφορτιστεί μέσω καλωδίου USB, σύμφωνα με τον ιστότοπο και ένα διαφημιστικό βίντεο 90 δευτερολέπτων στο YouTube.
Στα τέλη του 2023, δύο καταστήματα μπαταριών μπήκαν στο διαδίκτυο, με την LI-BT783 να περιλαμβάνεται στους καταλόγους τους, διαπίστωσε το Reuters. Σε δύο διαδικτυακά φόρουμ αφιερωμένα στις μπαταρίες, οι συμμετέχοντες συζητούσαν για την πηγή ενέργειας, παρά την έλλειψη εμπορικής διάθεσής της: «Γνωρίζω αυτό το προϊόν», έγραψε ένας χρήστης με το ψευδώνυμο Mikevog τον Απρίλιο του 2023. «Έχει εξαιρετικό datasheet και μεγάλη απόδοση».
Το Reuters δεν μπόρεσε να εξακριβώσει την ταυτότητα του Mikevog.
Ο ιστότοπος, τα ηλεκτρονικά καταστήματα και οι συζητήσεις στο φόρουμ φέρουν τη σφραγίδα μιας προσπάθειας εξαπάτησης, δήλωσαν στο Reuters ο πρώην αξιωματικός των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών και δύο δυτικοί αξιωματικοί ασφαλείας. Οι ιστότοποι έχουν διαγραφεί από το διαδίκτυο από τότε που οι βομβητές-βόμβες προκάλεσαν χάος στον Λίβανο, αλλά αρχειοθετημένα και αποθηκευμένα αντίγραφα είναι ακόμη ορατά.
Οι ηγέτες της Χεζμπολάχ δήλωσαν ότι ξεκίνησαν εσωτερικές έρευνες για να κατανοήσουν πώς συνέβη η παραβίαση της ασφάλειας και να εντοπίσουν πιθανούς πληροφοριοδότες.
Η ομάδα είχε στραφεί στους βομβητές στις αρχές του έτους, αφού συνειδητοποίησε ότι οι επικοινωνίες μέσω κινητών τηλεφώνων κινδύνευαν από ισραηλινές υποκλοπές, όπως ανέφερε προηγουμένως το Reuters.
Οι έρευνες της Χεζμπολάχ βοήθησαν να αποκαλυφθεί πώς οι Ισραηλινοί πράκτορες χρησιμοποίησαν μια επιθετική τακτική πωλήσεων για να βεβαιωθούν ότι ο υπεύθυνος προμηθειών της Χεζμπολάχ θα διάλεγε το AR-924, δήλωσε ένας από τους ανθρώπους που γνωρίζουν το θέμα.
Ο πωλητής που μετέφερε την προσφορά έκανε μια πολύ φθηνή πρόταση για τους βομβητές, «και συνέχισε να κατεβάζει την τιμή», είπε το άτομο.
Η εσωτερική έρευνα, η οποία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, υπέστη ένα πλήγμα στις 28 Σεπτεμβρίου: έντεκα ημέρες μετά την επίθεση με τους βομβητές, ο ανώτερος αξιωματούχος της Χεζμπολάχ που είχε αναλάβει να ηγηθεί της έρευνας για τις προμήθειες, ο Ναμπίλ Καούκ, σκοτώθηκε ο ίδιος από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή.