Το ταμείο έκτακτης διάσωσης της ΕΕ — που δημιουργήθηκε στην κορύφωση της κρίσης χρέους — θα μπορούσε να είναι η απάντηση σε αυτό που εύχονται οι κυβερνήσεις των κρατών μελών της Ε.Ε. Μια έτοιμη δεξαμενή χρημάτων που θα μπορούσαν να επενδυθούν στην άμυνα.
Ισχυρά στελέχη του μπλοκ πιέζουν ώστε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), αξίας 422 δισεκατομμυρίων ευρώ, να προχωρήσει πέρα από τον αρχικό του ρόλο δηλαδή το να διασώζει χρεοκοπημένες οικονομίες, ανέφεραν στο Politico πέντε άτομα με γνώση των συζητήσεων.
Θα μπορούσε επίσης να αναλάβει (σ.σ. ο ESM) το να διανείμει φθηνά δάνεια για την αγορά όπλων, ανέφερε ένας από αυτούς.
Άλλες επιλογές θα μπορούσαν να δουν τη στροφή του ESM για να απαντήσει ευρύτερα στην επιθετικότητα της Ρωσίας, όπως με τη βοήθεια για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας ή με την παροχή φθηνών δανείων σε χώρες όπως τα κράτη της Βαλτικής που μπορεί όμως έτσι να δουν το κόστος δανεισμού τους να αυξάνεται.
Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει μπει στον τρίτο χρόνο και η πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο κινδυνεύει να αφήσει την Ευρώπη σε χλωρό κλαρί, καθώς απαιτεί από όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ να πετύχουν τον στόχο του 2% του ΑΕΠ για την άμυνα, αναφέρει το δημοσίευμα.
Ωστόσο, τα αυξανόμενα χρέη στις πιο ισχυρές χώρες του μπλοκ, η ακατάστατη εσωτερική πολιτική και οι αυστηροί κανόνες δαπανών που επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιορίζουν την ικανότητα του μπλοκ να βρει επιπλέον μετρητά.
Η ιδέα του ταμείου διάσωσης βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Αλλά θα μπορούσε δυνητικά να είναι πιο ευχάριστο για τις κυβερνήσεις από άλλες προτάσεις για χρηματοδότηση της άμυνας που δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει — συμπεριλαμβανομένης της εξεύρεσης χρημάτων στον υπάρχοντα προϋπολογισμό της ΕΕ, της χρήσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που «πάγωσαν» από την έναρξη του πολέμου ή της συλλογικής έκδοσης κοινού χρέους , γνωστά ως ευρωομόλογα.
Η Γαλλία και τα κράτη της Βαλτικής είναι πιθανό να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της υποστήριξης της ιδέας, αποκαλύπτουν αξιωματούχοι στο Politico. Αλλά άλλες πρωτεύουσες επιμένουν επί του παρόντος ότι θα πρέπει να παραμείνει ασφαλιστικό ταμείο για τις χώρες που αντιμετωπίζουν κρίση. Οι 20 υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα πρέπει να συμφωνήσουν σε οποιαδήποτε αλλαγή.
H επιμονή Μακρόν
Είναι κοινό μυστικό ότι η ΕΕ ψάχνει τρόπους για να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του ESM.
Ενώ έχει διανείμει δάνεια αξίας σχεδόν 300 δισεκατομμυρίων ευρώ στις προβληματικές οικονομίες της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Κύπρου, αλλά και οι βοήθεια στις ισπανικές τράπεζες. Αυτό όμως είναι περίπου μια δεκαετία πρίν και από τότε έχει κάνει ελάχιστα.
Με το νομισματικό μπλοκ πολύ πιο σταθερό αυτές τις μέρες, έχει γίνει κάτι σαν λευκός ελέφαντας. Ένα ταμείο διάσωσης χωρίς να υπάρχει τίποτα να διασώσει.
Ωστόσο, οι ιδέες για να του δοθεί ένας νέος ρόλος μέχρι στιγμής έχουν αποτύχει. Πέρυσι, η Ιταλία άσκησε βέτο σε μια μεταρρύθμιση που θα της επέτρεπε να σώσει επίσης τις δικές της τράπεζες.
Η μετατροπή του επομένως σε αμυντικό ταμείο έχει ισχυρούς υποστηρικτές.
Κατά τη διάρκεια της εμβληματικής ομιλίας του για την ΕΕ τον Απρίλιο, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν άφησε να εννοηθεί ότι ο ESM θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει δαπάνες σε διάφορους τομείς — χωρίς να προσδιορίζει την άμυνα.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα πρότεινε σε μια σημαντική έκθεση προς τους ηγέτες της ΕΕ τον περασμένο μήνα ότι το ταμείο θα μπορούσε να χορηγήσει δάνεια ύψους έως και 2% του ΑΕΠ μιας χώρας για να πληρώσει για την άμυνα και την ασφάλεια.
Ο επικεφαλής του ταμείου, πρώην υπουργός Οικονομικών του Λουξεμβούργου Πιερ Γκραμενιά, διατύπωσε επίσης την ιδέα, προτείνοντας τον Φεβρουάριο ότι το ταμείο θα πρέπει να βοηθήσει τις χώρες που υφίστανται το κύριο βάρος της επιθετικότητας της Ρωσίας.
«Εάν χώρες έχουν οικονομικές δυσκολίες ή πρόκειται να χάσουν την πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές αγορές λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, πρέπει να δούμε… πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό», είπε σε συνέδριο.
Σε αντίθεση με τον κανονικό προϋπολογισμό της ΕΕ, το ταμείο διάσωσης δεν είναι απλώς μια δεξαμενή κεφαλαίων. Τα δάνεια που εκταμιεύει χρηματοδοτούνται με την έκδοση ομολόγων τα οποία είναι εγγυημένα με κατάθεση που καταβάλλεται από κοινού από τα μέλη της ευρωζώνης.
Αξιωματούχοι σημειώνουν ότι το βέτο της Ιταλίας για τη μεταρρύθμιση του ESM θέτει σε αναμονή κάθε περαιτέρω συζήτηση για τη νέα λειτουργία του.
Ο ESM δεν είναι δημοφιλής στη Ρώμη επειδή τα δάνειά του ήρθαν υπό τον όρο αντιδημοφιλών μέτρων λιτότητας κατά τη διάρκεια της κρίσης του δημόσιου χρέους.
Ωστόσο, η αναμόρφωση του ESM ως αμυντικού μέσου θα μπορούσε να προσφέρει διέξοδο για τη δεξιά πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο.
Ο Μελόνι είπε τον Ιανουάριο ότι το βέτο της Ιταλίας θα μπορούσε «να γίνει μια ευκαιρία να μεταμορφωθεί αυτό το μέσο σε κάτι πιο αποτελεσματικό».
Ο επικεφαλής του ESM, Γκραμένια, θα παρουσιάσει έκθεση για το ταμείο και αναμένεται να συζητήσει το μέλλον με τους 20 υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης τον επόμενο μήνα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει επίσης να υποβάλει κατάλογο προτάσεων για την άμυνα πριν από τη σύνοδο κορυφής των ηγετών επίσης τον Ιούνιο.
Πηγή: https://www.ieidiseis.gr/