Διατροφή: Σε ποιες τροφές θα βρείτε σίδηρο, ειδικά αν είστε χορτοφάγοι…(6:15 – Α’ πρωϊνή Ζώνη 6:00-6:30)

Ο σίδηρος είναι ένα απαραίτητο μέταλλο, που υποστηρίζει διάφορες σωματικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής αιμοσφαιρίνης, η οποία μεταφέρει οξυγόνο στο αίμα.

 

ι χορτοφάγοι και οι βίγκαν συχνά διατρέχουν κίνδυνο έλλειψης λόγω της απουσίας ζωικών πηγών σιδήρου στη διατροφή τους.

Αυτό το άρθρο εξηγεί γιατί οι φυτικές δίαιτες μπορεί να οδηγήσουν σε έλλειψη σιδήρου, τονίζει τις πλούσιες σε σίδηρο τροφές για χορτοφάγους και vegan και παρέχει πρόσθετες προτάσεις για τη διασφάλιση μιας ολοκληρωμένης vegan διατροφής.

Γιατί οι χορτοφάγοι και οι βίγκαν συνήθως στερούνται σιδήρου

Ο σίδηρος από φυτικές πηγές (μη αιμικός σίδηρος) δεν απορροφάται τόσο εύκολα από τον οργανισμό σε σύγκριση με τον αιμικό σίδηρο, ο οποίος προέρχεται από ζωικά προϊόντα.

Ο μη αιμικός σίδηρος έχει χαμηλότερη βιοδιαθεσιμότητα, που σημαίνει ότι το σώμα απορροφά λιγότερο από αυτόν. Επιπλέον, ορισμένες ενώσεις που βρίσκονται σε φυτικά τρόφιμα, όπως τα φυτικά (στα όσπρια και τα δημητριακά) και τα οξαλικά (στα φυλλώδη χόρτα), μπορούν να αναστείλουν ακόμα περισσότερο την απορρόφηση του σιδήρου, καθιστώντας πιο δύσκολο για τους vegan και τους χορτοφάγους να διατηρήσουν επαρκή σχετικά επίπεδα.

Τα κοινά συμπτώματα της έλλειψης σιδήρου περιλαμβάνουν κόπωση, αδυναμία, χλωμό δέρμα και δύσπνοια. Επομένως, όσοι ακολουθούν φυτικές δίαιτες πρέπει να προσέχουν πολύ την πρόσληψη σιδήρου, να επιλέγουν τροφές που είναι και πλούσιες σε αυτόν και να τις καταναλώνουν με τρόπους που ενισχύουν την απορρόφησή του.

Τροφές πλούσιες σε σίδηρο για χορτοφάγους και βίγκαν

Για να διασφαλιστεί η επαρκής πρόσληψη σιδήρου, οι χορτοφάγοι και οι vegan θα πρέπει να επικεντρωθούν σε μια ποικιλία φυτικών πηγών. Ακολουθεί μια λίστα με τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο, που μπορούν να ενσωματωθούν σε μια vegan διατροφή, μαζί με συμβουλές για την μεγιστοποίηση της απορρόφησης σιδήρου.

Όσπρια

Τα όσπρια είναι εξαιρετικές πηγές σιδήρου και είναι ευέλικτα στις vegan δίαιτες.

• Φακές: Περιέχουν περίπου 6,6 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένες).
• Ρεβύθια: Παρέχουν περίπου 4,7 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένα).
• Μαύρα φασόλια: Προσφέρουν 3,6 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένα).
• Φασόλια: Περιέχουν περίπου 3,1 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένα).

Συμβουλή: Συνδυάστε τα όσπρια με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, όπως πιπεριές, εσπεριδοειδή ή ντομάτες, για να ενισχύσετε την απορρόφηση του σιδήρου.

Ξηροί καρποί και σπόροι

Οι ξηροί καρποί και οι σπόροι είναι συμπαγείς πηγές σιδήρου, καθιστώντας τους εύκολο να συμπεριληφθούν σε σνακ ή γεύματα.

• Σπόροι κολοκύθας: Προσφέρουν 2,5 mg σιδήρου ανά μερίδα (28 γραμμάρια).
• Σπόροι κάνναβης: Παρέχουν περίπου 2,4 mg σιδήρου ανά μερίδα (3 κουταλιές της σούπας).
• Σουσάμι: Περιέχει περίπου 1,3 mg σιδήρου ανά κουταλιά της σούπας.
• Κάσιους: Προσφέρει 1,9 mg σιδήρου ανά μερίδα (28 γραμμάρια).

Συμβουλή: Τα βούτυρο ξηρών καρπών και σπόρων, όπως το ταχίνι (βούτυρο από σουσάμι) ή το βούτυρο αμυγδάλου, είναι επίσης καλές πηγές σιδήρου και μπορούν να προστεθούν σε smoothies, αλείμματα ή σάλτσες.

Δημητριακά ολικής αλέσεως

Ορισμένα δημητριακά ολικής αλέσεως περιέχουν σημαντική περιεκτικότητα σε σίδηρο και είναι επίσης πλούσια σε άλλα θρεπτικά συστατικά, όπως φυτικές ίνες.

• Κινόα: Περιέχει περίπου 2,8 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένη).
• Αμάρανθος: Προσφέρει περίπου 5,2 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένος).
• Βρώμη: Παρέχει περίπου 3,4 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένη).
• Καστανό ρύζι: Περιέχει 0,8 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένο).

Συμβουλή: Το μούσκεμα των κόκκων μπορεί να μειώσει τα φυτικά και να βελτιώσει την απορρόφηση του σιδήρου.

Φυλλώδη πράσινα λαχανικά

Τα σκούρα, φυλλώδη πράσινα είναι εξαιρετικές πηγές σιδήρου, αν και περιέχουν επίσης οξαλικά, που μπορούν να εμποδίσουν την απορρόφηση.

• Σπανάκι: Προσφέρει 6,4 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένο).
• Σέσκουλο: Περιέχει περίπου 4 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένο).
• Λαχανίδα (kale): Παρέχει 1 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένη).
• Μαρούλι: Περιέχει 2,2 mg σιδήρου ανά φλιτζάνι (μαγειρεμένο).

Συμβουλή: Το μαγείρεμα φυλλωδών λαχανικών μειώνει τα οξαλικά, καθιστώντας τον σίδηρο πιο διαθέσιμο στον οργανισμό.

Εμπλουτισμένα τρόφιμα

Πολλά τρόφιμα φιλικά προς τους vegan είναι εμπλουτισμένα με σίδηρο, προσφέροντας μια επιπλέον λύση.

• Εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού: Ορισμένα δημητριακά παρέχουν έως και 18 mg σιδήρου ανά μερίδα.
• Εμπλουτισμένα φυτικά γάλατα: Το γάλα σόγιας, το γάλα αμυγδάλου και το γάλα βρώμης συχνά εμπλουτίζονται με σίδηρο.
• Ενισχυμένη διατροφική μαγιά: Συνήθως περιέχει περίπου 4 mg σιδήρου ανά κουταλιά της σούπας.

Συμβουλή: Διαβάστε τις ετικέτες για να επιβεβαιώσετε την περιεκτικότητα σε σίδηρο.

Αποξηραμένα φρούτα

Τα αποξηραμένα φρούτα είναι μια συμπυκνωμένη πηγή σιδήρου και μια βολική επιλογή σνακ.

• Αποξηραμένα βερίκοκα: Παρέχουν 2,7 mg σιδήρου ανά μισό φλιτζάνι.
• Σταφίδες: Περιέχουν περίπου 1,3 mg σιδήρου ανά μισό φλιτζάνι.
• Δαμάσκηνα: Προσφέρουν 1 mg σιδήρου ανά μισό φλιτζάνι.

Συμβουλή: Συνδυάστε τα αποξηραμένα φρούτα με μια πηγή βιταμίνης C, όπως πορτοκάλια ή φράουλες, για να ενισχύσετε την απορρόφηση του σιδήρου.

Άλλα τρόφιμα σε μια vegan δίαιτα για να πάρετε τα σωστά θρεπτικά συστατικά

Εκτός από τον σίδηρο, οι βίγκαν και οι χορτοφάγοι πρέπει να επικεντρωθούν σε άλλα θρεπτικά συστατικά, που είναι συνήθως ελλιπή σε φυτικές δίαιτες, όπως η βιταμίνη Β12, το ασβέστιο, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και η πρωτεΐνη.

• Βιταμίνη Β12: Βρίσκεται κυρίως σε ζωικά προϊόντα, επομένως οι βίγκαν θα πρέπει να λαμβάνουν εμπλουτισμένα τρόφιμα (όπως φυτικά γάλατα και δημητριακά) ή συμπλήρωμα Β12.
• Ασβέστιο: Τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, τα ενισχυμένα φυτικά γάλατα και το τόφου με θειικό ασβέστιο είναι καλές πηγές.
• Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: Τα ωμέγα-3 που βρίσκονται στους λιναρόσπορους, τους σπόρους chia και τα καρύδια. Υποστηρίζουν την υγεία της καρδιάς και του εγκεφάλου.
• Πρωτεΐνες: Τα όσπρια, το τόφου, το tempeh, η κινόα και οι φακές παρέχουν απαραίτητα αμινοξέα, που απαιτούνται για την επισκευή των μυών και των ιστών.

Συχνές Ερωτήσεις

“Πώς να αυξήσω την απορρόφηση σιδήρου;”

Ο συνδυασμός τροφών πλούσιων σε σίδηρο με πηγές βιταμίνης C, όπως οι πιπεριές, οι φράουλες και τα πορτοκάλια, μπορεί να βελτιώσει την απορρόφησή του από τον οργανισμό. Η αποφυγή του καφέ και του τσαγιού με τα γεύματα μπορεί επίσης να βοηθήσει, καθώς αυτά τα ροφήματα λειτουργούν αντίστροφα.

“Είναι απαραίτητο για τους vegan να παίρνουν συμπλήρωμα σιδήρου;”

Όχι, δεν χρειάζονται όλοι οι vegan συμπλήρωμα σιδήρου. Εάν καταναλώνουν τακτικά πλούσιες σε σίδηρο τροφές, τότε τα σχετικά επίπεδα στο αίμα μπορεί να παραμείνουν εντός υγιούς εύρους. Ωστόσο, όσοι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ανεπάρκειας ή έχουν ήδη χαμηλά επίπεδα σιδήρου θα πρέπει να συμβουλευτούν διατροφολόγο για καθοδήγηση σχετικά με την λήψη συμπληρωμάτων.

“Μπορούν τα παιδιά που ακολουθούν vegan δίαιτες να λάβουν αρκετό σίδηρο;”

Ναι, τα παιδιά που ακολουθούν vegan δίαιτες μπορούν να λάβουν αρκετό σίδηρο, αρκεί να καταναλώνουν μια ποικιλία πλούσιων σε σίδηρο τροφών όπως όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως και εμπλουτισμένα δημητριακά. Οι γονείς θα πρέπει να συμβουλευτούν τον παιδίατρο, για να εξασφαλίσουν ότι τα παιδιά καλύπτουν τις ανάγκες τους σε σίδηρο.

“Ποια είναι μερικά σημάδια έλλειψης σιδήρου;”

Τα σημάδια της έλλειψης σιδήρου περιλαμβάνουν κόπωση, χλωμό δέρμα, αδυναμία, δύσπνοια και εύθραυστα νύχια. Εάν αντιμετωπίζετε αυτά τα συμπτώματα, συνιστάται να κάνετε εξετάσεις για τα επίπεδα σιδήρου στο αίμα σας.

Σύνοψη

Ο σίδηρος είναι ένα κρίσιμο μέταλλο, ειδικά για όσους ακολουθούν μια φυτική διατροφή. Συμπεριλαμβάνοντας μια ποικιλία τροφών πλούσιων σε σίδηρο, όπως όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς, σπόρους και ενισχυμένα προϊόντα, οι χορτοφάγοι και οι vegans μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε σίδηρο. Ο συνδυασμός αυτών των τροφών με προϊόντα πλούσια σε βιταμίνη C μπορεί να ενισχύσει περαιτέρω την απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου.

Πηγές: healthline.com, medicalnewstoday.com, nhs.uk