Απορροφήσεις άνθρακα και μείωση των εκπομπών εδάφους
Ο κανονισμός θα αποτελέσει το πρώτο βήμα για τη θέσπιση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου πιστοποίησης για τις απορροφήσεις άνθρακα και τη μείωση των εκπομπών εδάφους στη νομοθεσία της ΕΕ. Θα βοηθήσει την ΕΕ να επιτύχει τον στόχο της για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Ο κανονισμός καλύπτει τις ακόλουθες δραστηριότητες σε ολόκληρη την ΕΕ:
- μόνιμες απορροφήσεις άνθρακα που δεσμεύουν και αποθηκεύουν ατμοσφαιρικό ή βιογενή άνθρακα για πολλούς αιώνες (π.χ. βιοενέργεια με δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, δέσμευση με αποθήκευση απευθείας από τον αέρα)
- δραστηριότητες αποθήκευσης άνθρακα που δεσμεύουν και αποθηκεύουν άνθρακα σε προϊόντα μακράς διάρκειας για τουλάχιστον 35 έτη (όπως δομικά προϊόντα με βάση το ξύλο)
- δραστηριότητες ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας που ενισχύουν την παγίδευση και την αποθήκευση άνθρακα σε δάση και εδάφη ή μειώνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα εδάφη και διενεργούνται για περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών (π.χ. αναδάσωση, αποκατάσταση τυρφώνων ή υγροτόπων, βελτιωμένη χρήση λιπασμάτων)
Κριτήρια πιστοποίησης
Οι δραστηριότητες απορρόφησης άνθρακα θα πρέπει να πληρούν τέσσερα γενικά κριτήρια, προκειμένου να πιστοποιούνται:
- πρέπει να αποφέρουν ποσοτικοποιημένο καθαρό όφελος ως προς την απορρόφηση άνθρακα ή καθαρό όφελος ως προς τη μείωση των εκπομπών εδάφους
- πρέπει να είναι πρόσθετες, να υπερβαίνουν δηλαδή τις θεσμοθετημένες απαιτήσεις σε επίπεδο μεμονωμένου φορέα εκμετάλλευσης και να χρειάζονται το κίνητρο που προσφέρει η πιστοποίηση για να καταστούν οικονομικά βιώσιμες
- πρέπει να αποσκοπούν στη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης αποθήκευσης άνθρακα, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τον κίνδυνο απελευθέρωσης άνθρακα
- δεν θα πρέπει να προκαλούν σημαντική βλάβη στο περιβάλλον και θα πρέπει να μπορούν να αποφέρουν παράλληλα οφέλη σε έναν ή περισσότερους στόχους για τη βιωσιμότητα
Επιπλέον, οι δραστηριότητες που είναι επιλέξιμες για πιστοποίηση θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο ανεξάρτητης επαλήθευσης από τρίτους οργανισμούς πιστοποίησης.
Συστήματα πιστοποίησης
Θα λειτουργούν συστήματα πιστοποίησης που θα επιτρέπουν στους φορείς εκμετάλλευσης να αποδεικνύουν τη συμμόρφωσή τους με τον κανονισμό. Θα υπόκεινται σε αξιόπιστους και διαφανείς κανόνες παρακολούθησης, επαλήθευσης και υποβολής στοιχείων για την προώθηση της εμπιστοσύνης στο σύστημα και τη διασφάλιση της περιβαλλοντικής ακεραιότητας. Θα θεσπιστούν επίσης μηχανισμοί ευθύνης για τους φορείς εκμετάλλευσης, με σκοπό την αντιμετώπιση τυχόν απελευθέρωσης δεσμευμένου άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Μητρώο ΕΕ
Εντός τεσσάρων ετών από τη θέση του κανονισμού σε ισχύ, η Επιτροπή θα δημιουργήσει ένα ηλεκτρονικό ενωσιακό μητρώο, για να διασφαλίζονται η διαφάνεια και η πλήρης ιχνηλασιμότητα των λεγόμενων πιστοποιημένων μονάδων, το οποίο θα εκδίδεται για να αντικατοπτρίζει το καθαρό όφελος από τον άνθρακα που προκύπτει μέσω πιστοποιημένων δραστηριοτήτων απορρόφησης άνθρακα και μείωσης των εκπομπών εδάφους.
Επόμενα βήματα
Ο κανονισμός θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή του. Στη συνέχεια, θα είναι άμεσα εφαρμοστέος σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Ιστορικό
Στις 30 Νοεμβρίου 2022, ως ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την περαιτέρω ενσωμάτωση των συστημάτων απορρόφησης άνθρακα στην πολιτική της ΕΕ για το κλίμα, η Επιτροπή πρότεινε κανονισμό για τη δημιουργία εθελοντικού ενωσιακού πλαισίου για την πιστοποίηση των απορροφήσεων άνθρακα υψηλής ποιότητας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τη διαπραγματευτική εντολή του σε επίπεδο ΕΜΑ στις 17 Νοεμβρίου 2023, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθόρισε τη θέση του στις 21 Νοεμβρίου 2023. Μετά από τρεις γύρους διαπραγματεύσεων, οι συννομοθέτες της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με την τελική μορφή του κανονισμού στις 20 Φεβρουαρίου 2024.
Πηγή: https://www.agro24.gr/