Σε μια κίνηση που θυμίζει απονενοημένο ενεργειακό … διάβημα η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να τερματίσει τη συμφωνία για τη διέλευση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας στο τέλος του έτους καθότι δεν αναμένεται έλλειψη στα ενεργειακά αποθέματα, όπως γνωστοποίησε κι επίσημα η Ευρωπαία Επίτροπος Ενέργειας, Kadri Simson.
«Γνωρίζουμε για τον τερματισμό αυτής της συμφωνίας και είμαστε πλήρως προετοιμασμένοι γι’ αυτό», ανέφερε σχετικά η νεοδιορισθείσα Επίτροπος.
Διευκρίνισε ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου στην ΕΕ βρίσκονται στο 95%, γεγονός που θα αποτρέψει την έλλειψη και θα διατηρήσει τις τιμές σταθερές.
Η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Kadri Simson
Από την πλευρά του, στις 7 Οκτωβρίου, ο Ουκρανός πρωθυπουργός Denis Shmyhal δήλωσε ότι η Ουκρανία δεν θα παρατείνει τη συμφωνία διέλευσης με τη Ρωσία μετά τη λήξη του συμβολαίου.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ουκρανία κατανοεί την εξάρτηση της Σλοβακίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών από το ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά σκοπεύει να επιβάλει κυρώσεις στους ενεργειακούς πόρους της Ρωσίας.
Ο Shmyhal κάλεσε τις ευρωπαϊκές χώρες να γυρίσουν την πλάτη τους στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Κατά την άποψή του, η μείωση των εσόδων από αυτούς τους πόρους δεν θα επιτρέψει στη Μόσχα να επενδύσει στο στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα, υποστηρίζοντας έτσι την ειδική επιχείρηση.
Σοκάρει ο Economist: Έρχεται τεράστιο κύμα ακρίβειας – Το ρεύμα θα εκτιναχθεί στα ύψη τον χειμώνα
Επισημαίνεται ότι σε πρόσφατο άρθρο του, ο Economist είχε αναδείξει την ανησυχία για την παγκόσμια αγορά LNG, η οποία έχει καταστεί ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη και την Ασία μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία,
Όπως τονίζει το διεθνές έντυπο, η παγκόσμια αγορά σύντομα θα έλθει αντιμέτωπη με την πρώτη της μεγάλη δοκιμασία.
Ως εκ τούτου, με τη ζήτηση να αυξάνεται και την προσφορά να παρουσιάζει φοβερές διακυμάνσεις, είναι θέμα χρόνου να ξεσπάσει μια νέα ενεργειακή κρίση, που θα έχει και πάλι στο επίκεντρο το φυσικό αέριο.
Οι ρωσικές κάνουλες φυσικού αερίου, που παρείχαν κάλυπταν περισσότερο από το 40% της ευρωπαϊκής ζήτησης, έχουν κλείσει.
Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η Ευρώπη έχει επιβιώσει δύο χειμώνες, αλλά είναι ζήτημα αν θα τα καταφέρει και τρίτο…
Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης αερίου είναι κατά 94% γεμάτες, και στόχος είναι να βρίσκονται στο 90% μέχρι τον Νοέμβριο.
Οι τεράστιες αγορές LNG, το οποίο πέρυσι αντιπροσώπευε το 60% των εισαγωγών φυσικού αερίου του μπλοκ, συνέβαλαν στη διαμόρφωση αυτού του ποσοστού.
Ανησυχία…
Ωστόσο, στην αγορά πλέον επικρατεί ανησυχία, λέει ο Economist.
Στην Ασία, οι τιμές του LNG κυμαίνονται πάνω από τα 13 δολ. ανά εκατομμύριο βρετανικές θερμικές μονάδες (mBtu), αγγίζοντας τα υψηλότερα επίπεδα από τον πανικό του 2022.
Ένας φόβος είναι η επικείμενη πτώση της θερμοκρασίας.
Οι δύο τελευταίοι χειμώνες του βόρειου ημισφαιρίου ήταν ήπιοι, αλλά αυτός ο οποίος έρχεται μάλλον θα είναι αρκετά ισχυρός.
Μια παγωμένη σεζόν θα ήταν διπλά κακή για την Ευρώπη.
Θα απαιτούσε περισσότερο αέριο όχι μόνο για θέρμανση αλλά και για ηλεκτρισμό: ο κρύος καιρός τείνει να έρχεται με ένα άτονο αεράκι, που εμποδίζει την παραγωγή ενέργειας από τα αιολικά πάρκα.
Η βορειοανατολική Ασία θα πρέπει επίσης να είναι πιο κρύα από τους πρόσφατους χειμώνες.
Μια ακραία εποχή όπως αυτή του 2021 είναι πάντα δυνατή.
Ο Sindre Knutsson της Rystad Energy εκτιμά πως ένα ισχυρό κρύο στην Ευρώπη και την Ασία θα δημιουργούσε επιπλέον ζήτηση για φυσικό αέριο 21 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm) και 15 bcm αντίστοιχα, ή 4-8% των εισαγωγών των περιοχών πέρυσι.
Δεδομένου ότι η Ευρώπη μεγιστοποιεί τις εισαγωγές -και η Ασία, εκτός από την Κίνα, έχει αμελητέο εμπόριο μέσω σωλήνων – το υπόλοιπο ποσό θα πρέπει να προέρχεται από θαλάσσιες αποστολές.
Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει ζήτηση για LNG επιπλέον 26 εκατ. τόνους, που ισοδυναμεί με το 7% των παγκόσμιων συναλλαγών πέρυσι.
Η δεύτερη ανησυχία είναι ότι οι ευρωπαϊκές εισαγωγές μέσω αγωγών θα μπορούσαν να μειωθούν περαιτέρω.
Σύμφωνα με πενταετή συμφωνία που θα λήξει τον Δεκέμβριο, η Ρωσία εξακολουθεί να στέλνει αέριο μέσω Ουκρανίας στην κεντρική Ευρώπη.
Αυτές οι ροές έχουν μειωθεί περισσότερο από το μισό από το 2021.
Η Ουκρανία έχει ήδη δηλώσει ότι δεν θα διαπραγματευτεί νέα συμφωνία.
Έτσι, η Ευρώπη και η Ουκρανία συζητούν λύσεις.
Η πλέον ρεαλιστική είναι μια «ανταλλαγή» με το Αζερμπαϊτζάν, σύμφωνα με την οποία το ρωσικό αέριο που προέρχεται από την Ουκρανία θα χαρακτηρίζεται εκ νέου αζέρικο, ενώ μέρος του φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν θα γίνεται ρωσικό.
Το Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να αγοράσει αυτό το αέριο για το ίδιο ή να το διοχετεύσει στην Τουρκία.
Σε αυτό το σενάριο, η Ευρώπη θα συνέχιζε, ωστόσο, να παρουσιάζει έλλειψη – θα λάμβανε μέσω Ουκρανίας τόσο όσο προηγουμένως, αλλά λιγότερο από το Αζερμπαϊτζάν.
Επιπλέον, επειδή η ενέργεια είναι ήδη φθηνή στο Αζερμπαϊτζάν, η Ρωσία θα έπρεπε να συμφωνήσει ακόμα πιο μειωμένη τιμή, ενώ θα μπορούσε να αποφασίσει να σταματήσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου «Αζερμπαϊτζάν» στην Ευρώπη οποιαδήποτε μέρα.
Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τον Economist, ο καιρός και η γεωπολιτική θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ζήτηση για πολλά πρόσθετα φορτία LNG, και να το κάνουν σε μια εποχή που η αγορά δεν θα είναι τόσο ρευστή όσο αναμενόταν κάποτε.
Ο τερματικός σταθμός Arctic LNG 2 της Ρωσίας, που αρχικά επρόκειτο να εξάγει έως και 13 εκατομμύρια τόνους ετησίως (mtpa) LNG έως το επόμενο έτος – που ισοδυναμεί με υπερψύξη με 18 bcm αερίου – καθυστερεί και στερείται πελατών μετά την επιβολή κυρώσεων από την Αμερική στο έργο.
Σχέδιο που προέβλεπε πως η Αίγυπτο θα γινόταν αξιόπιστος προμηθευτής LNG στην Ευρώπη έχει καταρρεύσει.
Η παραγωγή φυσικού αερίου της χώρας μειώνεται πολύ πιο γρήγορα από το αναμενόμενο.
Ωστόσο, η Αμερική ήταν η μεγαλύτερη απογοήτευση.
Το μορατόριουμ του Biden θα είναι πλήγμα για τις προμήθειες.
Ο άμεσος πονοκέφαλος της Αμερικής είναι η χρεοκοπία του κύριου εργολάβου στο έργο Golden Pass του Τέξας, ενός από τους δύο μεγάλους τερματικούς σταθμούς, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει καθυστερήσεις έξι μηνών – ή περισσότερο.
Πέρα από τα προβλήματα σε μικρότερα έργα, αυτό σημαίνει ότι από τα 25-30 mtpa νέας χωρητικότητας που αναμένεται έως το 2025 μόνο τα 15 mtpa ενδέχεται να υλοποιηθούν.
Τέλεια καταιγίδα;
Πώς θα έμοιαζε μια τέλεια καταιγίδα; Το χειρότερο σενάριο θα περιλαμβάνει θερμοκρασίες κάτω του μηδενός στην Ευρώπη στις αρχές Δεκεμβρίου… με το ρωσικό αέριο να εξαφανίζεται μέχρι την 1η Ιανουαρίου.
Η γηραιά ήπειρος δεν θα ξεμείνει από καύσιμα βραχυπρόθεσμα: εκτός από τα αποθέματα ρεκόρ, διαθέτει άφθονη πυρηνική ενέργεια (πολλοί γαλλικοί αντιδραστήρες, που έκλεισαν το 2022, είναι ξανά σε λειτουργία) και υδροηλεκτρική ενέργεια (μετά από βιβλικές βροχές).
Αλλά θα δει τα αποθέματά φυσικού αερίου να εξαντλούνται πολύ πιο γρήγορα.
Η Ευρώπη θα πρέπει να ανταγωνιστεί την Ασία για φορτία LNG, αυξάνοντας τις τιμές spot.
Η Anne-Sophie Corbeau του Πανεπιστημίου Columbia εκτιμά ότι τιμές θα μπορούσαν εύκολα να φτάσουν τα 16 δολ. ανά mbtu στις αρχές του έτους.
Οι πλουσιότερες ασιατικές χώρες και η Κίνα θα μετριάσουν τις αγορές τους σε μεγάλο βαθμό, επειδή αγοράζουν μεγάλο μέρος του LNG τους με μακροπρόθεσμα συμβόλαια που αναπροσαρμόζονται βάσει της τιμής του πετρελαίου.
Ωστόσο, σχεδόν όλες οι αγορές της Ευρώπης είτε πραγματοποιούνται στην αγορά άμεσης παράδοσης είτε αναπροσαρμόζονται σε τιμές spot…
Σημειωτέον, η γηραιά ήπειρος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς φυσικό αέριο, αφού έχει αποσύρει τα περισσότερα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα.
Οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις κοινής ωφελείας ή οι καταναλωτές δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να επωμιστούν το υψηλότερο κόστος, σημειώνει ο Economist.
Οι φτωχές, πολυπληθείς αναδυόμενες οικονομίες μπορεί να μην αντέξουν.
Λόγω των χαμηλότερων τιμών από πέρυσι, μερικοί επέστρεψαν στην αγορά ή ακόμη και εισήγαγαν LNG για πρώτη φορά.
Μια άνοδος των τιμών σίγουρα θα έδινε ένα απότομο τέλος σε αυτή την εξέλιξη. Πολλοί θα αναγκαστούν να επιστρέψουν στον άνθρακα, μερικοί μπορεί να αναγκαστούν σε κυλιόμενες διακοπές ρεύματος.
Η αναμονή για νέες προμήθειες μπορεί να είναι μακρά.