Γιατί το Ισραήλ ανήκει «ποδοσφαιρικά» στην Ευρώπη;
Τα πρόσφατα επεισόδια στο Άμστερνταμ προκαλούν ανησυχία για την ασφάλεια ισραηλινών ομάδων στην Ευρώπη. Γιατί όμως το Ισραήλ συμμετέχει σε διοργανώσεις της «γηραιάς ηπείρου»;
Με καθαρά γεωγραφικά κριτήρια η συμμετοχή του Ισραήλ σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις δεν φαίνεται εντελώς αυτονόητη. Η χώρα βρέχεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα, αλλά γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, όπως συμβαίνει και με όλες τις γειτονικές της χώρες. Δηλαδή τον Λίβανο, τη Συρία και ένα κομμάτι της Αιγύπτου.
Το κράτος του Ισραήλ ιδρύθηκε το 1948, μετά το Ολοκαύτωμα και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ίδια χρονιά ιδρύθηκε και η Ισραηλινή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (IFA). Πρόκειται για το διάδοχο σχήμα της Football Association of Palestine, η οποία είχε ιδρυθεί το 1928 σε εδάφη υπό βρετανική εντολή και περιελάμβανε εβραϊκούς, αλλά και αραβικούς συλλόγους. Το 1956 η νέα ομοσπονδία IFA προσχώρησε στην Ασιατική Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου (AFC).
Πολύ γρήγορα το Ισραήλ άρχισε να διακρίνεται σε διοργανώσεις όπως το Ασιατικό Κύπελο Εθνών Ποδοσφαίρου. Κατέκτησε τη δεύτερη θέση το 1956 και το 1960, ενώ το 1968 βρέθηκε στην τρίτη θέση. Το 1964 ήταν η διοργανώτρια χώρα και αναδείχθηκε μάλιστα πρώτη. Το 1972 επρόκειτο να αναλάβει και πάλι τη διοργάνωση, αλλά αναγκάστηκε να την αποποιηθεί.
Η προσχώρηση στην UEFA
Ο ουσιαστικός λόγος για την αποχώρηση από την ασιατική ομοσπονδία ήταν ότι, ήδη από το 1956, πολλές ομάδες από αραβικές ή άλλες μουσουλμανικές χώρες δεν ήθελαν να αντιμετωπίσουν την ομάδα του Ισραήλ. Το ίδιο συνέβη και σε διοργανώσεις της Παγκόσμιας Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας FIFA. Για παράδειγμα, στην προκριματική φάση της ασιατικής ζώνης για το Μουντιάλ του 1958 η Τουρκία, η Ινδονησία και το Σουδάν αρνήθηκαν να παίξουν με το Ισραήλ. Τελικά το 1974 η AFC αποφάσισε να αποπέμψει το Ισραήλ. Το σχετικό αίτημα του Κουβέιτ υπερψήφισαν 17 χώρες, ενώ 13 απείχαν και 6 καταψήφισαν.
Από τότε οι Ισραηλινοί επιχείρησαν να δραστηριοποιηθούν σε άλλες ομοσπονδίες, μετά από ειδική άδεια. Στην περίοδο 1976-1994 ισραηλινοί σύλλογοι συμμετείχαν στο κύπελο Ιντερτότο, διασυλλογική διοργάνωση της Ευρωπαϊκής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας UEFA, που χρηματοδοτούσε η βιομηχανία αθλητικών στοιχημάτων για να γίνεται «τζίρος» και στο καλοκαιρινό διάλειμμα των εθνικών πρωταθλημάτων. Από το 1992 άρχισαν να συμμετέχουν και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ενώ το 1994 η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της χώρας έγινε πλήρες μέλος της UEFA.
Τα υπόλοιπα αθλήματα
Παρόμοια πορεία ακολούθησαν οι ομοσπονδίες και άλλων αθλημάτων, που αντιμετώπιζαν αντιδράσεις. Το 1962 η Ινδονησία, διοργανώτρια των Πανασιατικών Αγώνων την εποχή εκείνη, αρνήθηκε τη συμμετοχή του Ισραήλ, για να κατευνάσει τις αραβικές αντιδράσεις. Το 1978 η χώρα αποβλήθηκε οριστικά από τη διοργάνωση και για όλα τα αθλήματα. Πάντως, στην περίοδο 1954-1974 το Ισραήλ είχε καταφέρει να κατακτήσει συνολικά 53 μετάλλια σε Πανασιατικούς Αγώνες.
Σήμερα το Ισραήλ συμμετέχει στην ευρωπαϊκή ομοσπονδία του κάθε αθλήματος. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στο ποδόσφαιρο, αλλά και στο μπάσκετ, τον στίβο ή την κολύμβηση. Μέχρι στιγμής δεν έχουν κοπάσει οι φωνές διαμαρτυρίας, κυρίως από τον αραβικό κόσμο, που ζητούν τον αποκλεισμό της χώρας από όλες τις ομοσπονδίες και όλες τις μεγάλες διοργανώσεις. Σε άλλες περιπτώσεις αθλητές και αθλήτριες από αραβικές χώρες αρνούνται να αντιμετωπίσουν αντιπάλους από το Ισραήλ.
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου