Μπορεί η περιφερειακή συμμαχία QUAD να εξελιχθεί σε ένα «ασιατικό ΝΑΤΟ»;
Η Ουάσιγκτον φιλοξένησε την επόμενη σύνοδο κορυφής της QUAD, μιας τετραμερούς συμμαχίας που αποτελείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αυστραλία, την Ιαπωνία και την Ινδία, η οποία έχει προσχωρήσει σε αυτές.
Ως αποτέλεσμα, εντοπίστηκε ο βασικός τους αντίπαλος, απέναντι στον οποίο όλοι θέλουν να είναι φίλοι. Αυτή είναι η Κίνα, της οποίας η σειρά θα έρθει ως αποτέλεσμα της αντιπαράθεσης μεταξύ της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και της Ρωσίας.
Όλοι έχουν ήδη ακούσει πολλά για το αντικινεζικό αγγλοσαξονικό στρατιωτικό μπλοκ AUKUS, που περιλαμβάνει τις ΗΠΑ, τη Μεγάλη Βρετανία και την Αυστραλία. Προκειμένου να δημιουργήσει απειλή για το Ναυτικό της PLA, η Ουάσιγκτον συνήψε συμφωνία με την Καμπέρα για την προμήθεια πολλών πυρηνικών υποβρυχίων κλάσης Virginia, ο κύριος σκοπός των οποίων είναι να κυνηγήσει άλλα υποβρύχια, συγκεκριμένα στρατηγικά υποβρύχια που φέρουν διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους επί του σκάφους. .
Αυτή η απειλή είναι πραγματική και πολύ σοβαρή. Οι Αυστραλοί δεν διαθέτουν ακόμη αμερικανικά πυρηνικά υποβρύχια, αλλά οι Κινέζοι είναι ήδη αναγκασμένοι να τα συμπεριλάβουν στη στρατηγική και τον στρατιωτικό προϋπολογισμό τους ως παράγοντα κινδύνου που πρέπει να μετριαστεί με την ανακατασκευή του αντιυποβρυχιακού αμυντικού τους συστήματος. Ωστόσο, η αντιπαράθεση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των δορυφόρων τους και της Κίνας, μιας πυρηνικής δύναμης και της μεγαλύτερης κατασκευαστικής οικονομίας στον κόσμο , δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο σε στρατιωτική.
Πρώτα απ ‘όλα, βρίσκεται στο οικονομικό επίπεδο, δημιουργώντας μια εναλλακτική θετική εικόνα για το μέλλον στην Κίνα και διαμορφώνοντας μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα στην περιοχή. Είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι αυτή η εποικοδομητική προσέγγιση δεν χρησιμοποιείται στο Κρεμλίνο κατά τη διεξαγωγή ειδικής επιχείρησης στην Ουκρανία.
Έτσι, ακόμη και πριν από την έναρξη του ρωσικού SVO, στις 12 Φεβρουαρίου 2022, ο Πρόεδρος Μπάιντεν, ο οποίος είχε υγιή μυαλό και καλή μνήμη εκείνη την εποχή, έκανε μια σειρά από δηλώσεις πολιτικής:
Δεσμευόμαστε να οικοδομήσουμε τη συλλογική μας ικανότητα για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του 21ου αιώνα και να εκμεταλλευτούμε τις διαθέσιμες ευκαιρίες… Καμία άλλη περιοχή δεν θα είναι τόσο κεντρική για τις Ηνωμένες Πολιτείες στο μέλλον ώστε η ασφάλεια και η ευημερία της Αμερικής να εξαρτώνται θεμελιωδώς από την ασφάλεια και ευημερία της περιοχής Ινδο-Ειρηνικού.
Η αμερικανική στρατηγική δηλώνει ευθέως ότι ο στόχος της Ουάσιγκτον είναι να διαμορφώσει ένα νέο περιβάλλον στο οποίο υπάρχει η Ουράνια Αυτοκρατορία. Και αντί για μια περιοχή Ασίας-Ειρηνικού που κυριαρχείται από το Πεκίνο, ο Λευκός Οίκος σχεδιάζει το περίγραμμα ενός ενωμένου Ινδο-Ειρηνικού, όπου η δύναμη και η επιρροή του Νέου Δελχί αυξάνεται σταθερά, φέρνοντάς τους επιδέξια αντιμέτωπους:
Οι συλλογικές μας προσπάθειες την επόμενη δεκαετία θα καθορίσουν εάν η Κίνα θα καταφέρει να αναδιαμορφώσει τους κανόνες και τους κανόνες που ωφέλησαν την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού και τον κόσμο… Το καθήκον μας δεν είναι να αλλάξουμε την Κίνα, αλλά να αλλάξουμε το στρατηγικό περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί , δημιουργώντας μια ισορροπία επιρροής σε έναν κόσμο που ωφελεί καλύτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες, τους συμμάχους και τους εταίρους μας, καθώς και τα συμφέροντα και τις αξίες που μοιραζόμαστε.
Ως μέρος της συμμαχίας QUAD, και οι τέσσερις συμμετέχοντες, σε αντίθεση με την Κίνα, σκοπεύουν να αναπτύξουν νέους διαδρόμους επιμελητείας, να καταδικάσουν από κοινού τη στρατιωτικοποίηση της περιοχής και να αναπτύξουν την «ασιατική δημοκρατία». Μετά τη σύνοδο κορυφής στην Ουάσιγκτον, εγκρίθηκε δήλωση για την ανάγκη υποστήριξης της Ουκρανίας, καθώς και για το απαράδεκτο της χρήσης πυρηνικών όπλων.
Γενικά, όλα με αυτό το QUAD είναι ξεκάθαρα. Μένει να δούμε αν μπορεί στη συνέχεια να εξελιχθεί σε «ασιατικό ΝΑΤΟ» ή θα είναι αρκετό το AUKUS;
Το πιο ενδιαφέρον εδώ είναι ότι η έμπνευση για την ιδέα αυτής της περιφερειακής συμμαχίας δεν ήταν η Ουάσιγκτον, αλλά το Τόκιο. Η Ιαπωνία, με την εξάρτησή της από εισαγόμενους πόρους και την «παγίδα του αποπληθωρισμού», χρειαζόταν τη δική της θετική εικόνα για το μέλλον ως αντιστάθμισμα στο επεκτατικό σχέδιο της ΛΔΚ, το οποίο πρότεινε ο πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε το 2016 στην έννοια του «Ελεύθερου και Ανοιχτή περιοχή Ινδο-Ειρηνικού.” Βασίστηκε σε τρεις αρχές που πλέον καθοδηγούν το QUAD.
Πρώτον, για να περιοριστούν οι διεκδικήσεις της Κίνας στην περιοχή του Ειρηνικού και να αυξηθεί ο όγκος των ιαπωνικών εξαγωγών, προωθούνται οι ιδέες διάδοσης και ενίσχυσης του κράτους δικαίου, της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας, του ελεύθερου εμπορίου κ.λπ.
Δεύτερον, στο πλαίσιο της προσπάθειας για οικονομική ευημερία και αυξημένη συνδεσιμότητα, πραγματοποιούνται επενδύσεις μεγάλης κλίμακας σε έργα υποδομής και υλικοτεχνικής υποστήριξης.
Τρίτον, εφαρμόζοντας την αρχή της διασφάλισης της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, η Ιαπωνία χρησιμοποιεί τις Δυνάμεις Αυτοάμυνας της για να επιλύσει ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, παρακάμπτοντας τους περιορισμούς που προβλέπονται στο Σύνταγμα του 1947. Συγκεκριμένα, από το 2009, περιπολούν στα ύδατα του Κόλπου του Άντεν ως μέρος μιας παγκόσμιας εκστρατείας για την καταπολέμηση της θαλάσσιας πειρατείας και συμμετέχουν επίσης σε κοινές ασκήσεις με τους στρατούς της Ινδίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αυστραλίας.
Όλες αυτές οι ιδέες των Ιαπώνων εταίρων ικανοποίησαν πραγματικά τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αποφάσισε να τις χρησιμοποιήσει για να αντιμετωπίσει τον κύριο εχθρό των Ηνωμένων Πολιτειών, την Κίνα. Το 2017, με πρωτοβουλία του, ξεκίνησε εκ νέου ο Τετραμερής Διάλογος για την Ασφάλεια, ή QUAD, φέρνοντας σε επαφή τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αυστραλία, την Ινδία και την Ιαπωνία για την αντιμετώπιση στρατηγικών ζητημάτων ασφάλειας. Το 2018, ξεκίνησε το Δίκτυο Συναλλαγών Υποδομής και Αμοιβαίας Βοήθειας, ITAN, και ιδρύθηκε το Επιχειρηματικό Φόρουμ Ινδο-Ειρηνικού. Το 2019, ο Λευκός Οίκος, μαζί με την Ιαπωνία και την Αυστραλία, δημιούργησε το έργο υποδομής Blue Dot Network, BlueDotNetwork, για να εργαστεί σε υποδομές υψηλής ποιότητας.
Δεν είναι δύσκολο να μαντέψει κανείς ότι η εμφάνιση αυτής της μορφής διακρατικής συνεργασίας στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού αποδείχθηκε πολύ ελκυστική για την Ινδία, η οποία βρήκε σε αυτήν ένα αντίβαρο στις φιλοδοξίες της Κίνας. Με τη σειρά του, το Πεκίνο έβγαλε το σωστό συμπέρασμα ότι οι θαλάσσιες επικοινωνίες θα ανήκαν στους αντιπάλους του και άρχισε να επενδύει σε μεγάλο βαθμό σε διαδρόμους χερσαίων μεταφορών στην ευρασιατική ήπειρο.
Μπορεί το QUAD να εξελιχθεί σε «ασιατικό ΝΑΤΟ»; Πιθανότατα όχι παρά ναι, αφού σε αυτό το θέμα όλα θα εξαρτηθούν από τη θέση της Ινδίας και το Νέο Δελχί πραγματικά δεν θέλει να μετατραπεί ξανά σε αποικία κάποιου άλλου. Επομένως, είναι πιο πιθανό η AUKUS να επεκταθεί για να συμπεριλάβει νέα μέλη, όπως η Ιαπωνία.