“Χαστούκι” POLITICΟ για την χώρα μας – «Ελλάδα, η χώρα που αφήνει τους ανθρώπους να ξεφύγουν από τη δικαιοσύνη»

Οξεία κριτική του POLITICO για «τη χώρα που φημίζεται για την επινόηση της δημοκρατίας», όπου ωστόσο υπάρχει μια αίσθηση ότι αυτή ξεφτίζει.

Σύμφωνα με δημοσίευμα, η Ελλάδα έχει βιώσει μια σειρά από σκάνδαλα που, αν και όλα είναι πολύ διαφορετικά, προσθέτουν την αίσθηση ότι η δικαιοσύνη καταρρέει, και ότι αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία δεν θέλουν να τη διορθώσουν. Ή χειρότερα, είναι ένοχοι.

«Υπάρχει μια αίσθηση συστηματικής και συντονισμένης προσπάθειας για την υποβάθμιση ορισμένων περιστατικών», δήλωσε ο Ανδρέας Ποττάκης, Συνήγορος του Πολίτη της Ελλάδας, ανεξάρτητος αξιωματούχος που εξετάζει την κακοδιοίκηση του κράτους. Αυτό γεννά «υποψίες για απόπειρα συγκάλυψης» και αμέλεια που «θα μπορούσε να περιλαμβάνει πολιτική ηγεσία».

Τρεις τεράστιες υποθέσεις έχουν δοκιμάσει την πίστη της χώρας στις δικαστικές δομές της τα τελευταία δύο χρόνια. Δύο από αυτά σχετίζονται με καταστροφές: Ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα τον Φεβρουάριο του 2023 στο οποίο σκοτώθηκαν 57 και ένα ναυάγιο στα ανοιχτά των ακτών της Πελοποννήσου της Ελλάδας το περασμένο καλοκαίρι που άφησε εκατοντάδες μετανάστες να πνιγούν.

Το άλλο είναι ένα εκτεταμένο σκάνδαλο spyware στο οποίο εμπλέκεται η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Πρόσφατα, ένας εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου απάλλαξε τους πολιτικούς, την αστυνομία και τις υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας από αδικήματα.

Μεμονωμένα, αυτά μπορεί να μοιάζουν με το είδος των ατυχών περιστατικών που μπορεί να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε κυβέρνηση.

Αλλά ο χειρισμός τους έχει εγείρει ανησυχητικά ερωτήματα. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, οι ομάδες θυμάτων και οι ανεξάρτητοι ερευνητές μιλούν για συγκαλύψεις και ισχυρίζονται ότι οι κρίσιμοι μάρτυρες μπλοκαρίστηκαν, τα νομικά έγγραφα αγνοήθηκαν και τα θύματα παραγκωνίστηκαν. Οι κοινοβουλευτικές έρευνες έχουν κάνει ελάχιστα αλλά θόλωσαν τα νερά.

«Δίνοντας μια παραπλανητική εντύπωση μιας καλά λειτουργούσας δημοκρατίας, με τις κοινοβουλευτικές εξεταστικές επιτροπές να μην μπορούν να διεκπεραιώσουν αποτελεσματικά το έργο τους, αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει μερικές φορές ισοδυναμεί με άμεση πολιτική ανάμειξη και εξουδετέρωση των μελών των ανεξάρτητων επιτηρητών», δήλωσε ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος, ο οποίος καλύπτει την Ελλάδα για τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα (RSF), του μη-κερδοσκοπικού οργανισμού που υπερασπίζεται τις ελευθερίες του Τύπου.

Πέρα από τα μεγαλύτερα παραδείγματα, οι Έλληνες αντιλαμβάνονται ότι τα δημόσια πρότυπα έχουν διαβρωθεί. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη για το Ινστιτούτο Έτερον για τον εορτασμό της 50ής επετείου από την επιστροφή της Ελλάδας στη δημοκρατία, μόνο το 29 τοις εκατό των ανθρώπων εμπιστεύονται τη δικαιοσύνη της χώρας.

Στη συνέχεια το POLITICO αναφέρεται λεπτομερώς στα τρία πιο σημαντικά πρόσφατα περιστατικά και γιατί είναι σημαντικά.

Το δυστύχημα στα Τέμπη

Πρώτο είναι το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη που στοίχισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους φοιτητές, από το οποίο προέκυψαν βαθύτερες ανησυχίες σχετικά με τη λειτουργία του κράτους.

Οι επικριτές μιλούν για συγκάλυψη, ιδιαίτερα για τοπ επίπεδο κακοδιαχείρισης και διαφθοράς στους σιδηροδρόμους.

Αυτή η συγκάλυψη μερικές φορές παίρνει μια κυριολεκτική μορφή: Στο σημείο της συντριβής συσσωρεύτηκαν πέτρες, εμποδίζοντας τους ειδικούς να ερευνήσουν τη σκηνή, αφαιρέθηκαν τα κατεστραμμένα βαγόνια, καθώς οι οικογένειες των θυμάτων ήλπιζαν ακόμη να βρουν τα λείψανά τους. Δεν είναι ακόμη σαφές ποιος έδωσε αυτή την εντολή, παρόλο που συγγενείς των θυμάτων λένε ότι γνωρίζουν την ταυτότητα του υπουργού και θα καταθέσουν στο δικαστήριο.

Αρκετές από τις λεπτομέρειες που είναι γνωστές σήμερα αποκαλύφθηκαν μόνο μετά από τεράστια προσπάθεια από τις οικογένειες με την υποστήριξη ανεξάρτητων ειδικών. Ένα κοντέινερ τρένου που έλειπε από το σημείο, για παράδειγμα, βρέθηκε 16 μήνες αργότερα σε ιδιωτικό οικόπεδο. Κανείς δεν έχει παραδεχτεί ότι γνωρίζει πώς κατέληξε εκεί.

Η κυβέρνηση, εν τω μεταξύ, απέρριψε τη δικογραφία της ευρωπαϊκής εισαγγελίας που ζητούσε δράση κατά δύο πρώην υπουργών Μεταφορών. Ο Χρήστος Σπίρτζης από τον αριστερό Σύριζα κρίθηκε ύποπτος για παράβαση καθήκοντος, ενώ ο Κωνσταντίνος Καραμανλής του κεντροδεξιού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας του Μητσοτάκη ήταν ύποπτος για κατάχρηση κεφαλαίων.

Βάσει της ελληνικής νομοθεσίας, μόνο το κοινοβούλιο της χώρας μπορεί να διερευνήσει φερόμενη ανάρμοστη συμπεριφορά από πρώην υπουργούς. Η εισαγγελία της ΕΕ λέει ότι ο κανόνας αντιβαίνει το δίκαιο της ΕΕ και έχει θέσει το ζήτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σε απάντηση, ο Μητσοτάκης κατηγόρησε την Ευρωπαία εισαγγελέα Laura Kövesi για παρέμβαση σε μια υπό εξέλιξη υπόθεση και υπέρβαση των εξουσιών της.

Τα ελληνικά ΜΜΕ αποκάλυψαν ότι οι συνομιλίες μεταξύ του μηχανοδηγού και του σταθμάρχη από τη νύχτα του ατυχήματος ήταν συρραφές και προσφέρθηκαν σε φιλοκυβερνητικά μέσα για να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι το ατύχημα οφειλόταν αποκλειστικά σε ανθρώπινο λάθος. Οικογένειες έχουν απευθύνει έκκληση στους ευρωπαϊκούς φορείς για να ρίξουν φως στην υπόθεση.

«Το έγκλημα στα Τέμπη καταδεικνύει με τον χειρότερο τρόπο τη διαφθορά στους σιδηροδρόμους ως μέρος ενός γενικότερου διεφθαρμένου συστήματος», είπε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Μαρία Καρυστιανού, επικεφαλής του συνδέσμου οικογενειών.

Το σκάνδαλο spyware

Το σκάνδαλο κατασκοπείας στην Ελλάδα — με το όνομα «Predatorgate» — εξερράγη το καλοκαίρι του 2022 όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης, αρχηγός του αντιπολιτευόμενου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος ΠΑΣΟΚ, ανακάλυψε παράνομο λογισμικό υποκλοπής spyware στο τηλέφωνό του σε απόπειρα υποκλοπής. Στη συνέχεια αποκαλύφθηκε ότι είχε επίσης παρακολουθηθεί από την κρατική υπηρεσία κατασκοπείας.

Το έπος από τότε μεταμορφώθηκε σε ένα εκτεταμένο κατασκοπευτικό θρίλερ στο οποίο το Predator ανακαλύφθηκε σε δεκάδες τηλέφωνα που ανήκαν σε υπουργούς, στρατιωτικούς αρχηγούς, δημοσιογράφους και επιχειρηματίες. Αφορούσε επίσης την παράνομη εξαγωγή λογισμικού σε δικτατορικά καθεστώτα.

Δύο χρόνια αργότερα, οι δικαστικές αρχές απάλλαξαν όλους τους κρατικούς αξιωματούχους και τις κρατικές υπηρεσίες από αδικήματα σε αυτό που τα κόμματα της αντιπολίτευσης αποκαλούσαν «ημέρα ντροπής».

Μια αναφορά από έναν αναπληρωτή εισαγγελέα επιβεβαίωσε ότι από τους 116 στόχους spyware, 28 τηλεφωνικοί αριθμοί βρίσκονταν υπό νόμιμη κρατική επιτήρηση τη στιγμή των απόπειρων hacks. Αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε το εύρημα ως «σύμπτωση» και τα αρχεία που περιείχαν το εν λόγω υλικό παρακολούθησης καταστράφηκαν.

Η βύθιση του μεταναστευτικού σκάφους

Τον Ιούνιο του 2023, μια τράτα από τη Λιβύη ανατράπηκε στις ακτές της Ελλάδας μεταφέροντας περίπου 750 μετανάστες. 104 διασώθηκαν και 82 σοροί περισυνελέγησαν. Οι υπόλοιποι θεωρήθηκαν χαμένοι.

Ένα χρόνο μετά, διεθνείς οργανισμοί σημειώνουν ότι ο ρόλος των ελληνικών αρχών δεν έχει ακόμη διερευνηθεί σωστά.

Επιζώντες κατέθεσαν ότι η ελληνική ακτοφυλακή έδεσε στη μηχανότρατα ενώ ήταν ακόμα όρθια και προσπάθησε να την τραβήξει, με αποτέλεσμα να ταλαντευτεί. Οι αρχές το αρνούνται κατηγορηματικά.

Η Frontex, ο οργανισμός ακτοφυλακής της ΕΕ, είπε ότι δεν έλαβε καμία απάντηση από την Ελλάδα αφού προσφέρθηκε να στείλει ένα αεροπλάνο για να παρακολουθήσει την τράτα. Ο υπεύθυνος θεμελιωδών δικαιωμάτων της Frontex, Jonas Grimheden, συνέστησε την προσωρινή αναστολή των δραστηριοτήτων του οργανισμού στην Ελλάδα. Οι οικογένειες των θυμάτων και των επιζώντων κινούνται νομικά εναντίον οποιουδήποτε στην Ελλάδα κρίνεται υπεύθυνος για το ναυάγιο.

Ο εκπρόσωπος Τύπου της Κυβέρνησης, Παύλος Μαρινάκης, σχολιάζοντας το δημοσίευμα, έσπευσε να πει πως “στόχος του είναι δυσφημίσει τη χώρα μας στο εξωτερικό”. Μάλιστα. Εμείς τα έχουμε όλα καλώς καμωμένα και μας… φταίει το Politico