Νέες ανακατατάξεις στις αντικειμενικές αξίες ετοιμάζεται να φέρει το υπουργείο Οικονομικών και ήδη έχουν αρχίσει οι διεργασίες για να προστεθούν στη λίστα με τις περιοχές της χώρας που έχουν ενταχθεί ήδη στον αντικειμενικό προσδιορισμό.
Υπενθυμίζεται πως το αρχικό σχέδιο προέβλεπε πως οι αλλαγές θα έρθουν από το 2024, ωστόσο, λόγω των δυσκολιών που έχει αυτή η προσπάθεια, η προθεσμία έχει μεταφερθεί για το ερχόμενο έτος.
Συγκεκριμένα, προωθείται η νέα σταδιακή επέκταση του συστήματος των αντικειμενικών αξιών σε όλη τη χώρα, με την προσθήκη 2.167 νέων περιοχών. Το σχέδιο αφορά περιοχές που αντιστοιχούν μόλις στο 1,5% της επικράτειας, όπου έλειπαν τα απαιτούμενα πολεοδομικά στοιχεία και είναι εξαιρετικά αραιοκατοικημένες.
Ενδεικτικό είναι ότι για τις μισές περιοχές είτε δεν υπάρχει κανένας κάτοικος (650 οικισμοί) είτε κατοικούν το πολύ 10 άτομα (500 οικισμοί). Σε μόλις 550 υπό ένταξη περιοχές κατοικούν περισσότεροι από 50, ενώ για 800 οικισμούς ο πληθυσμός είναι κοντά στους 50.
Παράλληλα, όμως, παραθαλλάσια οικόπεδα και εξοχικές κατοικίες σε περιοχές «φιλέτα» θα αποκτήσουν για πρώτη φορά αντικειμενικές αξίες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για φόρους και τέλη. Μεταξύ άλλων, στο σύστημα θα ενταχθούν:
– Αττική: Από τη Βάρκιζα έως τα Λεγραινά, Αγία Μαρίνα, Αγιος Νικόλαος, Χάρακας, Δασκαλειό, περιοχές από το Πόρτο Ράφτη έως την περιοχή του Θορικού, περιοχές στην παραλιακή ζώνη Ασπροπύργου, όλες οι περιοχές στα νησιά της Σαλαμίνας, των Κυθήρων και στην Αίγινα οι περιοχές Πέρδικα, Μεσαγρός, Σουβάλα κ.ά.
– Θεσσαλονίκη: Περιοχές κοντά στην πόλη και οικισμοί που βρίσκονται προς τον Λαγκαδά.
– Αχαΐα: Οι παραθαλάσσιες περιοχές, μεταξύ αυτών Διακοπτό, Αιγείρα, Πλάτανος, Τράπεζα, Σελιανίτικα, Ψαθόπυργος, Βραχναίικα κ.ά.
– Κρήτη: Περιοχές παραθαλάσσιων οικισμών και στους τέσσερις νομούς.
– Μεσσηνία: Οι παραλιακές περιοχές μέχρι και το Καλό Νερό.
– Καρδίτσα: Λουτρά Σμοκόβου, Λουτροπηγή, Μαυρομμάτι, Βλάσι κ.ά.
– Τρίκαλα: Περτούλι, Ελάτη, Πύλη, Καστράκι, Φαρκαδόνα, Τρυγόνα, Μεγαλοχώρι.
– Ηλεία: Κυλλήνη, Ανδραβίδα, παραθαλάσσιες περιοχές του νομού και η Αρχαία Ολυμπία.
– Κορινθία: Οι παραλιακές περιοχές από το Περιγιάλι έως το Λέχαιο και νοτιοανατολικά των Ισθμίων.
– Αιτωλοακαρνανία: Περιοχές κοντά στη λίμνη Τριχωνίδα, Θέρμο, Καινούργιο, Αγγελόκαστρο, Αστακός κ.ά.
– Αρτα: Τζουμέρκα, Γ. Καραϊσκάκης, Κομμένο, Κομπότι κ.ά.
– Θεσπρωτία: Τα ορεινά χωριά του Σουλίου.
– Πρέβεζα: Λούτσα, Βράχος, Κανάλι, Λούρος, Καναλάκι, Μαργαρίτι, Γαρδίκι κ.ά.
– Φλώρινα: Αμύνταιο, Αγιος Παντελεήμονας, Πρέσπες, Φιλώτας, Δροσοπηγή, Πισοδέρι, Κρυσταλλοπηγή, Μελίτη κ.ά.
– Ημαθία: Σέλι, Πλατύ, Βεργίνα, Νέα Νικομήδεια, Αγιος Γεώργιος κ.ά.
– Κιλκίς: Ειδομένη, Εύζωνοι, Αξιούπολη, Καστανιές, Γουμένισσα κ.ά.
– Σέρρες: Πρώτη, Αμφίπολη, Χρυσοπηγή, Προμαχώνας, Κερκίνη, Ηράκλεια, Λουτρά, Στρυμονικό, Αλιστράτη κ.ά.
– Χαλκιδική: Παραλιακές περιοχές της Κασσάνδρας, στο ύψος των οικισμών Σκάλα Φούρκας, Ποσείδι και τα παραλιακά μέρη από Νέα Καλλικράτεια έως παραλία Διονύσου.
– Εβρος: Οικισμοί κοντά σε Ορεστιάδα, Διδυμότειχο και Σουφλί και περιοχές παραθαλάσσιων οικισμών.
– Ροδόπη: Παραθαλάσσιες περιοχές του νομού.
– Ζάκυνθος: Παντοκράτορας, Καταστάρι, Βολίμες, Βανάτο, Κερί, Καλαμάκι, Βασιλικός κ.ά.
– Κεφαλλονιά: Ληξούρι, Πάστρα, Σάμη, Φισκάρδο, Κεραμειές, Βασιλικιάδες κ.ά.
– Κέρκυρα: Λευκίμμη, Περιβόλι, Μωραΐτικα, Πέλεκας, Γλυφάδα, Παλαιοκαστρίτσα, Κασσιόπη, Στρογγύλη κ.ά.
– Λευκάδα: Πόρτο Κατσίκι, Καλαμίτσι, Αγιος Νικήτας, Καρυά, Πινακοχώρι, Τσουκαλάδες κ.ά.
– Κυκλάδες: Περιοχές εκτός ορίων οικισμών, όπου έχουν ανεγερθεί ακίνητα με όρους εκτός σχεδίου δόμησης.
– Λέσβος, Χίος, Σάμος, Ικαρία, Φούρνοι, Κάλυμνος, Κως: Ολοι οι οικισμοί που είναι εντός σχεδίου πόλεως.
– Ρόδος: Περιοχές στην πόλη της Ρόδου, Ιαλυσός, Αφάντου κ.ά.
Η ένταξη στο σύστημα θα φέρει αυτόματα αναπροσαρμογές σε πάνω από 20 φόρους που επηρεάζονται από τις αντικειμενικές. Πρόκειται, μεταξύ άλλων, για τον ΕΝΦΙΑ, τους φόρους μεταβίβασης, τον ΤΑΠ, τα τεκμήρια διαβίωσης, το τεκμαρτό εισόδημα και σε τέλη και εισφορές που υπολογίζονται με βάση την αντικειμενική αξία. Ειδικότερα επηρεάζονται:
– Ο ΕΝΦΙΑ που προκύπτει με βάση κλίμακα τιμών ζώνης και συντελεστών προσδιορισμού και εκτιμάται ότι θα κάνει άλμα ως και 200%.
– Ο φόρος μεταβίβασης. Η αγορά ακινήτου γίνεται ακριβότερη, καθώς επί της αντικειμενικής τιμής επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 3% από το πρώτο ευρώ, εκτός και αν πρόκειται για αγορά πρώτης κατοικίας για την οποία ισχύει αφορολόγητο όριο ύψους 200.000 ευρώ για άγαμο, 250.000 ευρώ για έγγαμο και προσαύξηση κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα.
– Οι φόροι γονικών παροχών, δωρεών και κληρονομιών.
– Τα τεκμήρια διαβίωσης. Η Εφορία υπολογίζει ένα ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα για κατοχή και εκμίσθωση κατοικίας, καθώς και για δωρεάν παραχώρηση με συντελεστές επί της αντικειμενικής αξίας. Επίσης, αναπροσαρμόζεται το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα από εκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση χρήσης ακινήτου και τεκμαρτό εισόδημα ιδιοχρησιμοποίησης επαγγελματικής στέγης, καθώς υπολογίζεται με συντελεστή 3% επί της αντικειμενικής αξίας.
– Οι ειδικοί φόροι και τέλη, όπως το δημοτικό Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) σε κτίσματα και οικόπεδα με συντελεστές 0,25‰-0,35‰ επί της αντικειμενικής αξίας, ο δημοτικός φόρος και ο φόρος υπέρ νομαρχιακών ταμείων με συντελεστές 3% και 7%, αντίστοιχα, επί του φόρου μεταβίβασης, ο φόρος ανταλλαγής-συνένωσης οικοπέδων με 1,5%, ο φόρος διανομής ακινήτων με 0,75%, ο δημοτικός φόρος μεταβίβασης ακινήτων 3% επί του φόρου μεταβίβασης κ.ά.
– Τα πρόστιμα: Με βάση την αντικειμενική αξία υπολογίζονται τα πολεοδομικά πρόστιμα διατήρησης και κατασκευής αυθαίρετων κτισμάτων και οι εισφορές 10%-50% σε γη και έως 25% σε χρήμα για ένταξη σε σχέδια πόλεων.
Το 2025 η εφαρμογή του νέου πληροφοριακού συστήματος
Μικρή αναβολή για το 2025 παίρνουν τα κυβερνητικά σχέδια για την εφαρμογή του νέου πληροφοριακού συστήματος, στο οποίο θα καταγράφονται όλες οι τάσεις και τα δεδομένα της αγοράς των ακινήτων και οι αντικειμενικές θα εξισώνονται αυτόματα με τις πραγματικές τιμές.
Πρόκειται για το νέο πληροφοριακό σύστημα που θα διευκολύνει τη διαδικασία της αναθεώρησης των τιμών με βάση το πρώτο δείγμα των στοιχείων για τις μεταβολές στις εμπορικές αξίες των ακινήτων (αγορές, συμβόλαια, μισθώματα, αξίες απαλλοτρίωσης), σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (π.χ. θέση, επιφάνεια, όροφος, χρήση γης, εγγύτητα σε σταθμούς μετρό, σχολεία, πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος κ.λπ.). Στην πράξη με το νέο σύστημα η φορολογητέα αξία των ακινήτων θα αλλάζει σχεδόν κάθε χρόνο, ανάλογα με τις εξελίξεις στην κτηματαγορά, και δεν θα προσδιορίζεται, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα, με σχετικές αποφάσεις από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.