Η στρατηγική τοποθεσία του Γκοτλαντ και ο φόβος της Σουηδίας για τα σχέδια της Ρωσίας σχετικά με την επέκταση των χωρικών υδάτων.
Συναγερμός έχει σημάνει στη Δύση μετά την ανακοίνωση του υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας πως σχεδιάζει την επέκταση των χωρικών υδάτων της χώρας στη Βαλτική Θάλασσα, κοντά στα σύνορά με τη Λιθουανία και τη Φινλανδία. Από τη Σουηδία στέλνονται προειδοποιητικά μηνύματα πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει στραμμένο το βλέμμα του στο νησί Γκότλαντ.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο νησί της Σουηδίας, το οποίο βρίσκεται σε μια στρατηγική τοποθεσία στη μέση της Βαλτικής Θάλασσας, ανάμεσα στη Στοκχόλμη και τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, ο οποίος αποτελεί και το «πάτημα» της Ρωσίας στη Βαλτική.
Η Ρωσία με την επέκταση των χωρικών υδάτων, σύμφωνα με τον αρχηγό των σουηδικών ενόπλων δυνάμεων, έχει ως απώτερο στόχο να πάρει τον έλεγχο της Βαλτικής του εν λόγω νησιού, που έχει έκταση περίπου 3.000 τ.χλμ. (σχεδόν το 1/3 της Κρήτης) και 57.000 κατοίκους.
«Είμαι σίγουρος ότι ο Πούτιν έχει και τα δύο μάτια του στραμμένα στο Γκότλαντ. Στόχος του Πούτιν είναι να αποκτήσει τον έλεγχο της Βαλτικής Θάλασσας», δήλωσε ο Μίκαελ Μπάιντεν, ανώτατος διοικητής των ενόπλων δυνάμεων της Σουηδίας, σε συνέντευξή του στα μέσα του γερμανικού εκδοτικού δικτύου RND.
«Εάν η Ρωσία πάρει τον έλεγχο και σφραγίσει τη Βαλτική Θάλασσα, θα είχε τεράστιο αντίκτυπο στη ζωή μας, στη Σουηδία και σε όλες τις άλλες χώρες που συνορεύουν με τη Βαλτική Θάλασσα. Δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε αυτό», είπε και πρόσθεσε: «Η Βαλτική Θάλασσα δεν πρέπει να γίνει η παιδική χαρά του Πούτιν όπου τρομοκρατεί τα μέλη του ΝΑΤΟ».
Όπως αναφέρει το Politico, τα ρωσικά πλοία «φαντάσματα» έχουν το τελευταίο διάστημα έντονη παρουσία στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της Σουηδίας, στα ανοιχτά της ανατολικής ακτής του Γκοτλναντ. Πρόκειται για έναν στόλο περίπου 1.400 πλοίων που λειτουργεί εκτός του επίσημου ναυτιλιακού τομέα, αλλά και οποιονδήποτε ενόπλων δυνάμεων, οπότε το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να δράσει εναντίον τους.
Τα εν λόγω πλοία χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά κυρίως πετρελαίου, παρακάμπτοντας τις κυρώσεις. Μάλιστα η Σουηδία, τον περασμένο μήνα είχε επισημάνει στην Κομισιόν πως θα πρέπει να εξεταστούν τρόποι για να αντιμετωπιστεί αυτός ο «σκιώδης» πετρελαϊκός στόλος της Ρωσίας, στο επόμενο πακέτο κυρώσεων.
Η Σουηδία έστειλε ξανά μόνιμα στρατεύματα στο Γκότλαντ, το 2016, ύστερα από την προσάρτηση Κριμαίας από τη Ρωσία. Υπενθυμίζεται πως η Σουηδία έγινε τον Μάρτιο μέλος του ΝΑΤΟ, κάτι που σημαίνει πως καλύπτεται από το Άρθρο 5 της συμμαχίας, το οποίο εγγυάται την άμεση παρέμβαση των νατοϊκών δυνάμεων σε περίπτωση που κάποιο μέλος δεχτεί επίθεση.
«Εάν ο Πούτιν εισβάλει στη Γκότλαντ, μπορεί να απειλήσει τις χώρες του ΝΑΤΟ από τη θάλασσα. Αυτό θα ήταν το τέλος της ειρήνης και της σταθερότητας στις σκανδιναβικές περιοχές και τις περιοχές της Βαλτικής», ισχυρίστηκε ο Μπάιντεν.
Η αναθεώρηση χωρικών υδάτων που σχεδιάζει η Ρωσία
Σύμφωνα με το σχέδιο του διατάγματος που φέρει ημερομηνία 21 Μαΐου, το υπουργείο προτείνει να διευθετηθούν τα σύνορα γύρω από ρωσικά νησιά στο ανατολικό τμήμα του Κόλπου της Φινλανδίας και γύρω από το Καλίνινγκραντ. «Η χάραξη του κρατικού συνόρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας στη θάλασσα θα αλλάξει», αναφέρεται σε σύνοψη του σχεδίου διατάγματος. Αν εγκριθεί, το διάταγμα θα τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2025.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας υποστηρίζοντας την αλλαγή των χωρικών υδάτων σημειώνει πως μια προηγούμενη σοβιετική μέτρηση των συνόρων το 1985 χρησιμοποίησε ναυτικούς χάρτες των μέσων του 20ου αιώνα και έτσι δεν ανταποκρίνεται πλήρως σε πιο σύγχρονες χαρτογραφικές συντεταγμένες.
Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε πως δεν υπάρχει τίποτα πολιτικό στην πρόταση του υπουργείου Άμυνας, πρόσθεσε όμως πως η Ρωσία πρέπει να διασφαλίσει την ασφάλειά της. «Δεν υπάρχει τίποτα πολιτικό εδώ, παρόλο που η πολιτική κατάσταση έχει αλλάξει σημαντικά από τότε (το 1985)», τόνισε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ. «Μπορεί κανείς να δει το επίπεδο της αντιπαράθεσης, ιδιαίτερα στην περιφέρεια της Βαλτικής», ανέφερε.
Από το σχέδιο διατάγματος δεν καθίσταται σαφές πώς ακριβώς θα διευθετηθούν τα σύνορα και ποιες διαβουλεύσεις έγιναν -αν έγιναν- με άλλα κράτη γύρω από τη Βαλτική Θάλασσα.
Αντιδράσεις από Φινλανδία, Σουηδία, Εσθονία και Λιθουανία
«Οι φινλανδικές αρχές ερευνούν τις πληροφορίες σχετικά με τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών στον Κόλπο της Φινλανδίας», δήλωσε ο φινλανδός πρόεδρος Αλεξάντερ Στουμπ και πρόσθεσε: «Η κυβέρνηση παρακολουθεί στενά την κατάσταση.
Η Ρωσία δεν ήρθε σε επαφή με τη Φινλανδία για το θέμα. Ενεργούμε όπως πάντα: ήρεμα και με βάση τα γεγονότα». Από την πλευρά της, η υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας Ελίνα Βαλτόνεν υπογράμμισε πως η Ρωσία θα πρέπει να συμμορφωθεί με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και πρόσθεσε ότι η Ρωσία σπέρνει «σύγχυση».
Ο σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων TT: «Η Ρωσία δεν μπορεί μονομερώς να αποφασίζει για νέα σύνορα». Ο λιθουανός υπουργός Εξωτερικών Γκαμπρέλιους Λαντσμπέργκις χαρακτήρισε την πρόταση «προφανή κλιμάκωση» εναντίον του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόσθεσε πως «πρέπει να αντιμετωπισθεί με την κατάλληλη αυστηρή απάντηση».
Ο εσθονός υπουργός Εξωτερικών Μάργκους Τσάκνα δήλωσε: «Εκ πρώτης όψεως, φαίνεται πως είναι μια παράλογη ιδέα». Σε σχόλιό του που έστειλε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο Reuters, πρόσθεσε: «Δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο η αναφορά να είναι μια απόπειρα δημιουργίας σύγχυσης».
Πηγή: https://www.ieidiseis.gr/